Bangek ji Konê Reş

 

Ezbenî! Ji ber ku min jî, li gor hêza xwe, baş xebat û bizav di ber kultura Kurdî de kiriye û dikim, ji mafê min e ku wiha bang belav bikim.
Ez nebawer im ku herêm wek herêma Cizîrê bi her Sê deştên xwe ve; Beriya Mêrdînê, Sinceqa Aşîta û Deşta Hesina bi zargotina Kurdî a devikî dewlemend heye. Dewlemendiya wê li xelkên wê yên têvel vedigere. Ew akinciyên ku ji sedên salan ve li ser xaka wê jiyana xwe derbas dikin wek; Milan, Kîkan, Deqoryan, Aşîtan, Aliyan, Hesinan, koçerên Mîran û yên mayî.. Û Efrîn bi eşîrên li çiyayê Kurmênc û Deşta Cûmê ve. (Sed mixabin ku, roja îro Efrîn di kêferata mirinê de li ber xwe dide…).  û Kobanî bi erşîrên Berazan yên têvel ve di deşta Sirûcê de.

 

Ji dor sed salî ve jî, gelek ji xelkên çiyayê Omeriya, Mêrdînê, deşta Bişêriyê û Xerza, Mehcirên Hesena û Heydera û hin ji xelkên Botan li van herêmên Rojava zêde bûne. Wan jî, edebiyata xwe a devikî, bi xwe re aniye û li zargotina xelkên Rojava zêde kirine. Di encam de Rojava bûye gencîneyeke dewlemend ji ziman û zargotina Kurdî re.
Wek ku diyar e, sal bi sal kalemêr û pîrejinên me, yên ku ew zargotin di tûrikên xwe de parastiye, ji nav me bardikin.. Nifşê nû jî, di bibin bandora xwendina zimanê Erebî û teknelojiya nû de dûrî xwendin û edebiyata Kurdî ya devikî (Zargotina Kurdî), ketine û dikevin.. Ev zargotina ku li hezarê salan vedigere û bi saya wê, zimanê me, dîroka me, hebûn û reseniya me têde kom bûye û kesayetiya mirovê Kurd pê hatiye û tê naskirin.. Roja îro, tiştê ku jê maye, bi wan kalemêr û pîrejinan re ye. Ew jî, wek ku min got, li ser rêka oxirê ne; roj bi roj ji nav me bardikin, dimrin.. Eger ji niha û pênc salên hatî ve, em liqata wê edebiyata zargotinî ji tûrikên wan nekin, em ê poşman bibin û em şaşiyek mezin di derheqî kultura xwe a devikî û kesayetiya xwe a Kurdî de dikin..
Di vê derbarê de bi min xweş e ku ez vê gotina nivîskarê Berazîlî (Jorge Amado: 1912-2001), ku ji welatiyên xwe re gotiye, ji we re bînim ziman; “Her ku kalemêrekî me dimire, pirtûkxaneyeke me pê re dişewite”.
Ji çend salan ve, xwendin û nivîsndina bi zimanê me serbest e û derfetên danheva zargotina me bi erênî li pêş me vekiriye; ew tirsa berê ji rêjîmê nema ye, pereyên rêxistinan hene û xortên jîr û çeleng peyda dibin ku bi wiha kar rabin.
Lê cihê daxê ye ku roja îro, bêtir ji 30 rêxistin û saziyên siyasî û sivîl, 7-8 komeleyên jinan, 5 yekîtî û hevbendên nivîskaran li Rojava û Qamişlo hene, yekê ji wan di warê praktîk de danhev û komkirina zargotina kurdî ji xwe re nekiriye kar û bar..!
Bi piranî heyranên nav û bejewendiyên xwe ne û di diyaloga ku “Hêk ji mirşîkê ye an mirîşk ji hêkê ye” serî li hev gêj dikin..! Û wek ku diyar e xala herî giring ji hebûna me Kurdan re li Rojava ku em li ser xaka xwe, di gund û bajarên xwe de bimînin, bi zimanê xwe bi zarok û neviyên xwe re xeber bidin û kultura xwe a devikî ji talanê biparêzin.. Lê mixabin ev yekane di ser guhan re têne avêtin û ya sosretmayî ku tev çalakî û siyaseta rêxistinên me bi zimanê Erebî ye..!
Bi hêvî me ku berpirsyarên me baş serwextî vê yekê bin û di kurttirîn dem de li ser bisekinin.. Da ku nifşê ayinde gazinan ji me nekin, pêwîste em bilivin; zargotina xwe ji ser zardevê kalemêr û pîrejnan bidin hev.. Va min a xwe got.
Konê Reş/ Qamişlo, 3/7/2022

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…

Ebdûlazîz Qasim

Di dîroka navçeyê de, hîç erdnîgariyek bi navê Tirkiyê nîne, û deweta Tirkiya li ser sextkariya dîrokê û talankirin, qirkirina Kurd, Ermen û Yonaniyan û herwiha li ser dagîrkirina beşeke mezin ji xaka kurdistan, Yonanîstan, Qubirstan û Ermenistanê hatiye avakirin.

Projeyên Tirkan her ji destpêka xwe ve û heta…