M. S. Husên; kaniya nivîsa kurdî ye

 Arşevê Oskan

Di nav xiricira jiyana nivîsa bi kurdî de, wek masiyên bi ser avê bikevin, gelek nav jî bi ser rûpelan ketin, yan jî wêneyên wan li ber çavên xwendevanan, rojane hatine dîtin. Gelek ji wan navan tenê nav in, gelek ji wan tenê wêne ne û hin jî jiyana nivîsê dewlemend dikin, lê di çavan de nehatin naskirin, heta ku porê serê wan sipî bû. Qet ne giring e yên ku gavan di pêşvebirina nivîsandinê dahînanî de davêjin, ji layên ragihandinê ve bêne naskirin û navdar bibin.
Di rastiya xwe de mirovên ku ji bo helwestan kedê didin li navê xwe nagerin, tenê li pakkirina ucdanê xwe ji qirêja kesebazî dipirsin û pêkanîna erkên xwe yên dîrokê di çarçewyeke pak û pîroz de diparêzin.  Li gel ku bi cîhgirtina navên wan di cihê xwe yê rasteqînî de mafekî rewa ye jî, lê dîsa ji wan kesan re nabe armanc û ji bo wê naqîrin û gazinan ji derûdorên xwe nakin. Alavên ragihandinê li herderê cîhanê erk û wezîfeya wê ye ku li ser tiştên girin û kesayetên xwedan rol di karûbarên xwe de rawest e, ne kar û erkê nivîskarekî ye, ku lavan ji ragihandinên heyîn bike, da ku li wan xwedî derkeve û wan bidin naskirin. Ev rewş bi xwe, di rewşa kurdî de taybetiyên wê hene. Piraniya ragihandinên me bi partîyan ve yan bi kesayet û grûpan ve girêdayî ne, loma em pir êşên dîrokî di van waran de dikêşin. Cihê rasgoyînê û lêmukirhatinê di ferhengên saziyên me de tune ne, herwekî ragihandinên netewyên li derûdorên me jî heman tişt e.  Em vê mijarê bihêlin ji dema wê re û vegerim ser nemûneya jiyana nivîskariya serkeftî û aliyên wê yên nenas ronahî bikim. Nivîsa serkeftî dibe sermiyanê dîrokî ji pirtûkxana kurdî re û nivîskarê wê dibe lehengekî navdar di listandina pêkanîna gihandina berhemê de. Di çarçewa guhertina nivîsa ber bi pêş ve, şopeke berz dihêle, bi taybet di warê dahînanê de. Lê nivîsa ku herdem li berçavên xwendevanan de yan jî wêneyê ”nivîskar” mîna şopa li sahrayê ye ku dem di ser re derbas dibe tije qûm dibe û wenda dibe lê nivîsa serkeftî di warê dahînanê de mîna neqşa li kevir e, ne bi pêlên derya û ne jî bi bahozên qûmê tê wendakirin. Helbet di vê dîmena ku min niha şirove kir, di nav jiyana nivîsa bi kurdî de gelek kes peyda dibim û ji nişka ve bi berhemên bilind û tije huner û felsefe û dahînan xwe didin pêş. Ji wan nemûnyên bi dehan kes hene, yek ji wan Mihemedê Seyd Husên e. di sala 2010an de me ji nişka ve dît ku bi pênc berhemên qalind derket pêşberî xwendevanên xwe û di pirtûkxana kurdî de cihekî bilind girt, hem di warê şêweya nivîsa wêjeyî û hem jî di aliyê dewlemendiya zimanî de. Wekî diyar bû ku ew pirtûk li komara Çekê hatibûn çapkirin û li Elmanya ketin nav destên min û çend hevalên din, ji wan hevalan mamoste Dr Celîlê Celîl ew ji bo pirtûkxaneya kurdî ya li Wiyêna ku ew bi xwe berûirsyarê wê ye bidest xistin. Romana nivîskar ya ku bi navê Tava Mirinê, li dor 600 rûpelî ye. Herweha pirtûkek qalind ji çîrokên kurdî û yek ji berhemên gihiştî û helbest û gotar. Hêjayê gotinê ku Mihemedê Seyd Husên di aliyê ziman de pir xwe westandiye û di warê nivîsê de jî mîna kaniya çiyayên Kurdistanê her diherike. Di nav destên nivîskar de niha jî sê berhemên qalind li ber çapkirinê ne. Bila ji ava vê kaniyê xwedevanên kurdî têr vexwin, xwedevanên ku pir têne ji kaniya çand û nivîsa bi zimanê kurdî.. Di gelek gotarên vê dawiyê ku me li ser rûpelên enternêtê xwendin, vê gotina min piştrast dike. Heger nîşan û bingehek vê dewlemeniyê hebe jî, ew jî bingeha rewşenbîrî û ezmûneya bi rêkûpêk e. Wek ez dizanim, nivîs bi xwe hevdana raman û hest û ezmûneyê ye. Ew jî li cem nivîskarê me bi xurtî peyda dibe. Navên pirtûkên mamoste Mihemdê Seyd Husên ev in:
1- Berhemên Gihştî  (helbest) 2-  Kurdistan Helbesta Min e (helbest) 3- Şevçiraxên Çarmedor (gotar) 4- Tava Mirinê (roman)  5- Payîzxêra Hêsiran (kurteçîrok) ..  

28. 12. 2011  

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Tengezar Marînî

” Darizandin” a Kafka, ku di sala 1913an de hatiye weşandin, pirr caran wekî çîrokeke komplex û xumamî tê dîtin, ku xwêner bi gelek pirsên bêbersiv û cîh ji bo şîrovekirinê dihêle. Ev vebêjî ji ber têgihîştinên xwe yên kûr ên derûnî û nîşandana çirûskane ya têkiliyên hêzê, hestên sûcdariyê û tirsa hebûnê tê…

Rêber Hebûn

Reşzeytûn

Taybetmendiya evînê wek mijareke helbestî li cem jina helbestvan heye, yek ji wan taybetiyên diyar : tenikbûna derbirînê, ev yeka me dibe li ber kûrbûna ezmûna jiyanê û rastiya pesindana helwestên wijdanî, di çarçoveya vê pirtûkê de em dibînn ku helbestvan bêhtir azad e, çengên hestên xwe dirêj…

Qado Şêrîn

 

Dema bêrya helbestê dikim, diçim kilasîkan dixwînim.

Helbet nehemû kilasîk tên xwendin, wek dema me ya aniha. Berê jî gelek helbestvan hebûn, wek aniha, lê hindik mezin bûn û man û hey man, nimûne gelek in, lê gelek jî hema ku mirin winda bûn. Aniha jî gelek xwe dikin…

Şîlan Doskî

 

Şerekê gengaz di navbera Îran û Îsraîlê de ne tenê pirsên jeopolîtîk derdixe holê. Lê ew rasterast bandorê li mîlyonan mirovan dike. Bi taybetî Kurdên li her çar aliyên Kurdistanê dijîn: Rojhilat, Başûr, Rojava û Bakur di bin metirsiyê de ne.

Şerekî bi vî rengî wê ji bo wan…