(Gava ku masî tî di bin) :nerînek intelêktwal, hestên netewî-kurdistanî.

Dr.Zara Brahîm
 
Piştî weşandina romana wî ya dawî( gava ku masî tî di bin), navê nivîskar Helîm Yûsiv, bi tîpên stûr hate nivîsandin di babeta romansaziyê û wêjeya kurdî de li rojava. Û bêguman, ev şêwek nû ye der barê romana kurdî de, nemaze ku lehengê romanê ne tenê ( Masî)ye, lê belê nivîskar bi zimanê lawiran, derî, kevir, mar, nivişt uhd….diaxivê.

Bi rastî H.Y. tiştê ku xwest bighînê, bi vê şêwa han serkeftî bû, û ew bîr û bûçûnên lehengê romanê ku nikarîbû yekser bêjê, bi zimanê wan tiştan û lawiran cî girtin. Nexasim rola erênî û pir baş ku kûçkê wî Bozo û Mar standibûn, û ev bixwe gaveke bilinde û astekî pêşketî ye di warê nerîna mirovayetî derbarê herdu lawiran de, ku berûvajî tên nasîn di mêtolojiya û mêjûya kurdî de.
Bi zimanekî kurmancî hesan nûser karîbû derbasî gelek deryê nû bibe û perdê hilênê ji ser gelek mijar û pirsgirêkên veşartî, yan jî ku kes bi rengekî vekirî li ser ne rawestiya ye (rewş û jiyana şervanan, têkilyên wan, jiyana şervanên jin, têgeya evînê…….), û pir mijarên ku hîn nehatine hingavtin, ku hîn bi çavekî pîroz têne dîtin.
Ew hestên kurdistanî ku netewa kurd diyar dikin û hêviya wê xewnê ye, loma me şervan ji her çar parçan di dîtin û xwedî stratîcîk netewî bûn. Li vir em Karin bêjin ku ev hestê kurdistanî pir xurte di nav gelê me de û guh nadê cografiya jî, lê pêwîste ku em pêşî xwedî li xwe derkevin û bêguman pêdiviyên her parçeyî hene û divê ku pêşî xwediyê doza xwe bin. Û nimûna Masî di romanê de xweşik vê diyar dike. Kurd dive ku xwedî stratîcîk hevbeş bin û xewna kurdistanî her û her wê armancek pîroz be, loma xebat û serkeftina her parçekî, piştevaniye ji hemiyan re û li ser vê bingehê têkilî jî ava dibin û doza kurdî pêşve diçe.

Roman jiyana miletê kurd dide xuyakirin , û bi nerînek rexneyî gelek pirsgirêka destnîşan dike, tevlu ku nûser bi hest û wijdanek mirovayetî pir tenik êşa miletekî diyar dike û roman pê xemilandiye û cihê xwe li cem yê xwendevan hiştiye. Ev yek ji wan romanê xurte û cihgirtye di romansaziya kurdî de li beşê rojava, lewra pêdiviya peydebûna vê romanê giringe li rex her xwendevanê zimanê kurdî.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Qado Şêrîn

Ji bo kurd bêtir tarûmar, winda û tune nebin, tenê yek rê li pêşiya wan maye, ew jî dewletbûn e. Eger ji aniha û 20-30 salên bên kurd nebin xwedî dewlet, wê winda bibin, wê bêtir rastî hilweşandin û şikestinan bên, wê hêviya dewletbûnê lawaztir bibe, çimkî wê kurdperwer û…

Konê Reş

Wek ku eşkere ye ji şerê Çaldêranê/ 1514 ve, dest bi perçebûna Kurdistanê hatiye kirin.. Di pey Sykes Picotê/ 1916an de, Kurdistan bûye çar perçe.. Ji wê hingê ve Kurdistanî hewil didin ku Kurdistana xwe bikin yek perçe.. Tevî gelek berxwedan, serhildan û xwîn rijandinê.. Tevî banga Şêx Ehmedê…

Bavê Zozanê

Îro 07.09.2025 li almanyayê, bajarê Essen ê Yekîtiya giştî ya nivîskar û rojnamevanên Kurd li Sûriyê û Yekîtiya nivîskarên Kudistanê nûnertiya Europa simînareke bi rêk û pêk bo nivîskar Luqman Silêman lidar xistin bo emzekirina du pirtûkên wî yek jê Romana Qezerceb ê bû û ya din romana Siyamend û…

Zagros Osman

beşek ji siyasetmedarên kilasîk ê kurd, nemaze yên ku hişmendiya wan di salên 1960, 1970 û 1980an de çêbûye, hîn jî li ser ya xwe ne ku hişmendiya rabirdûyê dubare dikin, mîna ku çerxa demê li wê xalê rawestiya be. siyasetmedarên navbûrî bandora kûr a veguherînên dîrokî yên 35…