Yekem Jina ku Kulîlkek bi navê Kurdistanê bi nav kiriye

 

Şîlan Doskî

Di dîroka giyanasiyê de 21 gul û giya bi navê Kurdistan-kurdistanîka (kurdistanica) hatine tomarkirin.  Giyanasa  Îsraîlî ya ku li Rûsyayê ji dayik bûye Naomi Feinbrun-Dothan (z. 17ê Nîsan 1900)  di sala 1933an de, ligel şandeka heft zanyarên Zanîngeha Îbranî ya Orşelîmê ku ji aliyê Wezareta Çandiniyê ya Iraqê ve hatibûn vexwendin, seredana Iraqê kir. Armanca wê ya sereke ew bû ku lêkolînekê li ser daristanên Kurdistanê pêk bîne û lîsteya navên daran amade bike û ji bo daristanan û parastina wan pêşniyaran pêşkêş bike. Xatûn Feinbrun kulîlkek bi navê zanistî yê Bellevalia kurdistanica Feinbrun. (Sinbilgula Kurdistanê) tomarkiri ye ku ev nav sala1940î de, di kovara giyanasî ya Filistînê, xeleka Orşelîmê  “Palestine Journal of Botany. Jerusalem Series“ de hatiye weşandin.

 

 Danheva giyayê wê di 26ê Adara 1931ê li Başûrê Kurdistanê-Amêdiyê ji hêla Frankgust ve hatiye tomar kirin û ji hêla giyanasê Norwicî Wenelbo, Per Erland Berg (1927-1981) ve hatiye naskirin. Ev danhev û tomarkirina nav di çavkaniyên Baxçeyê giyanasiyê yê Kew, beşê giyayên hişk (Royal Botanic Gardens, Kew-Herbarium Specimens) hatiye weşandin.
Xatûn Feinbrun yekem jin e ku navê Sinbilgula Kurdistanê bi navê zanistî yê kurdistanica tomar kiriye. Ew di roja cîhanî ya jinê de, ciwantirîn û bi nirxtirîn kulîlk bi paşnavê Kurdistan diyarî hemû jinên Kurdistanê û dîroka giyanasiyê ya welatê me kiriye. Ew di 8ê Adara sala 1995an de wexera dawî kiriye.
Di evê rojê de wê bi rêzdarî bibîr tînim û bi keda wê 8ê adarê pîroz dikim.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Bessam Mer’ê

Gava trajiydiya miletekî tê taqîkirin û ezmûnek tije jê derdikeve holê , wêjeyek çêdibe ku birînan vediguhze pendiyarîyê û bîranînan vediguhêze pirsên vekirî yên pêşerojê.
Yaşar Kemalê Kurd, stûnek wêjeya tirkî û cîhaniye ya ne tenê li ser gund û mirovên sade nivîsiye, lê belê ew kirine neynike tevahiya gerdûnê, ku…

Firyal Hemîd

Di çilya pêşîn de û berî serêsalê, bêhna pirtiqala û goştê biraştî tê min.

Ew çaxê serjêkirina dermala bû.

ew bêhna ku mirî ji goran radikir, di pozê zarotiya min de maye.

Çima tiştên berê jî bîra min naçin?

bi dîwarê bîrdankê ve zeliqî ne û…

Zahid Alwani

Aşîreta Batwan û Dêrşoyan: Çîroka Şerê Ku Bi Jinewateke Qediya, 1890 — Roja yekê, sê bira ji aşîreta Dêrşoyan piştî nivêja fîjrê derketin bo çiyayê li bijartekî xwe da ku bixebitin; cihê wan ji gundê xwe zêde dûr bû.

Piştî nivêja asrê, bavê malê ji xwişkê xwe — keça…

Xizan Şîlan

şev û rojên min

bi nalîn û keservedanên kûr

dibihurin

hinavên şewitî

bûye cîhê gund û bajarên

hilweşiyayî

henasa gewriya fetisî

ji bayê havînên nerm

werdigirim

rengê keskesora derûniya min

çilmisî

li ser axa şaristaniyê

koçberî û derbederî…