Dr. Kamîran Bedirxan Xwediyê Yememîn Rojnameya Kurdî ye bi Elfabeya Latînî

 

Konê Reş

Wek ku çawa Mîr Celadet Bedirxan xwediyê kovara Hawarê ye ku yekemîn kovara kurdî ye bi elfabeya latînî, wiha jî birayê wî Mîr Dr. Kamîran Alî Bedirxan xwediyê rojnameya Roja Nû ye ku yekemîn rojnameya kurdî ye bi elfabeya latînî hatiye weşandin. Kovara Hawarê berî 90 salî, di roja 15 Gulana 1932an de li Şamê hatiye çap û belavkirin, rojnameya Roja Nû jî berî 79 salan di roja 3ê Gulana 1943an de li Beyrûtê hatiye çap û belavkirin.
Werin, em 79 saliya roja weşana rojnameya Roja Nû ku 3ê Gulana 2022 ye û xwediyê wê Mîr Dr. Kamîran Bedirxan bibîr bînin.. Evê ku tev jiyana xwe di ber Kurd û Kurdistanê de xerc kiriye..

 

  Mîr Dr. Kamîran Bedirxan jî wek wek birayê xwe Mîr Celadet Bedirxan di şerê cîhanê yê duwmîn de, li Beyrûtê, dest bi karê rojnamevaniyê kiriye û di 3ê Gulana 1943an de, yekemîn rojnameye bi navê Roja Nû di dîroka kurdan de bi elfabeya latînî, weşandiye. Ev rojnameya wî xurû bi kurdiya latînî bû, digel beşekê fransizî. 73 hejmar ji vê rojnameya wî hatine weşandine. Hejmara yekê di 3ê Gulana 1943an de, anku berî 79 salan û hejmara dawî 73 di 27ê Gulana 1946an de. Di eynî salê de/ 1943 jî, Mîr Dr. Kamîran Alî Bedirxan rojnameyeke din bi navê “Stêr” li Beyrûtê çap û belav kiriye, 3ê hejmar ji vê rojnameyê jî hatine çap û belav kirin, hejmara pêşî (1) di meha Çileyê berê de 1943an, hejmara (2)an di Sibata 1944an de, hejmara (3)an û dawî di 22ê Çêrya berê de sala 1945an, angku her salekê hejmarek hatiye çap û belav kirin. Dibêjin ku ev rojname wek zêdeya/ pêveka rojnameya “Roja Nû” bû.
Hem jî di sala 1944an Mîr Dr. Kamîran Bedirxan yekemîn rojnameye dîwara ye, bi alfabeya Latînî li Beyrûtê belav dikir.. Û li ser her rûpelekî çend gotinên pêşiyan dinivîsand wek:
1- Xerab kirin rehet e, lê ava kirin zehmet e.
2- Sed xeber bi xeberekê disekine.
3- Desthilanîn fereca xêrê ye.
4- Her kes mêvanê emelê xwe ye.
Di encam de karim bibêjim ku Dr. Kamîran Bedirxan Xwediyê Yememîn Rojnameya Kurdî ye bi Elfabeya Latînî.
Xwendevano! Ku ez û te Mîr Dr. Kamîran Bedirxan û roja weşana rojnameya yekemîn bi elfabeya latînî bibîr neynin, ma wê kî wî bibîr bîne..?! Di baweriya min de miletê ku lehengên xwe jibîr bike, wan di ser guhên xwe re bavêje, wê ew milet her û her paşketî bimîne..
Dr. Kamîran Alî Bedirxan di rojnameya Roja Nû, hejmara 11/ 1943an, li dor xwendin û nivîsandina zimanê kurdî wiha dibêje:
(Xort bin, pîr bin, heçî nezan in divê, dest bi xwendin û nivîsandina zimanê xwe bikin; û ne bêjin qiweta min na gihe vî îşî; ez heq ji vî îşî dernayêm. Tiştê ko zaroyên heft, heşt salî dikarin, xort û mirovên sere jî dikarin. Gerandina îş û karên me, heke ji destê me na ye; îş û karên me naçin serî, dawiya me di destê xelkê de perîşan bûne. Di Bêrûtê de dibistaneke kurdî heye; panzde mirov ketine vê medresê; di nav wan de xortên bîst salî û peyayên çel, çel û pênc salî hebûn. Ev di nav sê mehan de hînî xwendin û nivîsandinê bûn û îro Hawar û Ronahiyê dixwînin. Xebat şêr e, te dest avêtê dibe rovî).
Wek ku diyare Mîr Dr. Kamîran Bedirxan di roja 04.12.1978an de li Parîsê koça dawî kiriye.  Berî mirinê, wî termê xwe diyarî fakultên bijîşkî li Parîsê kiribû.. Anku ew bê gor e! Rehma Xwedê li wî û tev neferên malbata wî be.

Konê Reş/ Qamişlo

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Ehmed Tahir

Yarê ne xuya ye lo

Dilê min dêşê

Cih û war ziwa ye lo

Serê min dêşê

Milet jar û geda ye lo

Di zor û kêşê

Her yek ji hev cuda ye lo

Bê qad û bêşê

Rêber ne…

Dildar Sheko

Berî bi çend salan li Zanîngeha Rojava (di bîhnvedana havînê de) min dersa -Romana Cîhanî- dida. Bi gelemperî li ser zagon, pêdivî û şêweyê darijtin û amadekirina Romanê em radiwestiyan.

Nimûne:

1- Zagon; di darijtina Romanê de divêt yê nivîskar bê layen be da bikare rastiya serdema Rûdanê ji hemî aliyan ve…

EBDILBAQȊ ELȊ

Gelo çima desthilata dogmatîk gendel dibe?.

Çima kargêriya polîtîkî û aborî ya her desthilata ku rêbazeke bîrdozî digire têk diçe?.

bê gûman ev ne pirsin raporte ne,lêbelê ew pirsên bingehîn in ku me dixin pêşiya rastiya nexşeya siyasî û rastiya siyasî ya gel,û neteweyên ku bi kiryarên bîrdozî…

Adil Xelîl

Ji dûr hatin.

Bajarekî nenas, koçberin, dîsa xerîbin.

Her tişt wan diqewitîne,

Careke din wan bi dûr dixîne.

Mijek sitûr li wan rasthat

Ta bi qotê serê xwe

Di navde çûn

Mijek sitûr ew dorpêç kirin.

Çi mêrin, lehengin!

Bi hêvîyan…