Kurd ji ku hatin (5)

Zahra ramadan

NAÎRÎ(BZ1200-900)
Piştî hilweşîna dewleta Hurî Mîtanî li ser axa
berfireh avê dewletê konfederasyona eşîran bi navê Naîrî xwe bi rêk dixe.
Welatê Naîriyan, ji başûrê Gola Wanê, raserî Geliyê Botanê ku dikeve devera
Zêya Mezin yanî ji Cizîra îro heta bi Şemzînan ku ev devera wekî nîveka
Kurdistanê tê zanîn, li xwe digire .Li vê heremê newalên pehn û fireh, zozanên
bilind û mezîn û çiyayên bilind hene. Gelek ta û milên çemê Botan û Zêya Mezin
li vê deverê têkilî hev dibin .Asûran ji vê deverê re gotiye Naîrî ku tê wateya
” Welatê Robaran”.
Konfederasyona Naîrî ji aliyê Lutiprî û Arame yên ku serekêlên xurt ên dema xwe bûne ve hatiye avakirin .
Naîriyan, devera ku dikeve navsera Cizîra û Şemzînan ji xwe re wek navend didît. Li gorî Asûran, welatê Naîriyan ji Hewlêra heta Meletiyê li xwe digirt.
Ev dever di warê Hesin, zirîc, çandinî û sewalvaniyê de dewlemend e. Konfederasyonek e ku 24 eşîran li xwe digire. 
Asûrî gelek caran bi ser Naîriyan de çune lê nekarîne wan têk bibin. Jinên Naîriyan jî wekî mêrên wan şerker bûne .Grekan ji Welatê Naîriyan re digot KARDÛNA .Qralê Asûran Tîgliatî Pilerser BZ 1304-1273ê dema qral Adad Nîrarî êrîş biriya ser Naristanê. Mebesta Asûran talankirina hesin, ziric û kelûpelê madenî dexl û danê vêderê bû. Dîsa qral di nivîsareke xwe de dibêje, ku wan Gutî, Hurî, Subarî têk birin û li hemberî 40 Qralên Naîriyên ku asê bûne û dest çî kesî ne gihiştiyê serkeftin bi dest xwe ve anîne. Qralê Asûrî Tukultî BZ 1249-1208 behsa 25 seferên bo ser devera Naîriyan dike. Naîrî berê bi Urartuyan re hevgirtinê pêk tinin û paşê jî bi Medan re tevdigerin.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

سەلاح بەدرەدین

لە گەرمەی هەڵكشانی ململانێیەكانی نێوان بەرژەوەندییەكانی هێزە زلهێزەكان لەسەر سامان و سەرچاوەكانی وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و، زیادبوونی خێرایی ڕووبەڕووبوونەوەكانی نێوان لایەنە هەرێمییە حوكمڕانەكان سەبارەت بە دابەشكردنی هەژموون و داگیرسانی پڵیتەی شەڕەكان بەوەكالەت، هەروەها گەشەسەندنی ئەو شەڕانە لەم ساڵانەی دواییدا و، هەڵگیرسانی شەڕ و پێكدادانی توندوتیژیی نێوان هێزەكانی گەلانی زیندوو لە لایەك و، ڕژێمە دیكتاتۆرە…

Tengezar Marînî

Erkên Zimên

Erk ên zimên cihêreng in û dikarin li ser çend beşan werin dabeş kirin. Erk ên herî baş ên zimên ji hêla zimannas Roman Jakobson ve hatine formulekirin, ku şeş erkên bingehîn destnîşan kirine:

Erkê referansê/Lêveger: Ev erk behsa ragihandina agahî û rastiyan dike. Ew di…

EBDILBAQȊ ELȊ

Serok û lȇvegerȇ kurdî Mes’ûd Berzanî ti carî ji kurdan dûr neketiye, li ku derê û kengî jî be, belȇ ew her tim bi wan re ye, ȗ nêzî wan e her wekȗ lȇdana dilȇ wan be.

Roleke mezin ya serok Berzanȋ di pirsa kurd li rojavayȇ kurdistanȇ de…

Baso Kurdaxi

Bihara nûjen
Bihara ciwaniyan her heye
Dilên tî li hev dicivin
Ji bo azadî û hêviyan
Mîna fısıltandina bêdengiya demê
Rojan ew westandin
Gilî û gazinan ji siruşta bêdeng
Ber bi çiyayê bilind ve
Dilê wî bi ava zelal lêdide
ava kaniyê ya gurrîn
Ji bo veşartina êşê di nav tozê de
Û birîn bi axa sor hatiye nixumandin
Bi pelên zeytûnê…