Kurd ji ku hatin (5)

Zahra ramadan

NAÎRÎ(BZ1200-900)
Piştî hilweşîna dewleta Hurî Mîtanî li ser axa
berfireh avê dewletê konfederasyona eşîran bi navê Naîrî xwe bi rêk dixe.
Welatê Naîriyan, ji başûrê Gola Wanê, raserî Geliyê Botanê ku dikeve devera
Zêya Mezin yanî ji Cizîra îro heta bi Şemzînan ku ev devera wekî nîveka
Kurdistanê tê zanîn, li xwe digire .Li vê heremê newalên pehn û fireh, zozanên
bilind û mezîn û çiyayên bilind hene. Gelek ta û milên çemê Botan û Zêya Mezin
li vê deverê têkilî hev dibin .Asûran ji vê deverê re gotiye Naîrî ku tê wateya
” Welatê Robaran”.
Konfederasyona Naîrî ji aliyê Lutiprî û Arame yên ku serekêlên xurt ên dema xwe bûne ve hatiye avakirin .
Naîriyan, devera ku dikeve navsera Cizîra û Şemzînan ji xwe re wek navend didît. Li gorî Asûran, welatê Naîriyan ji Hewlêra heta Meletiyê li xwe digirt.
Ev dever di warê Hesin, zirîc, çandinî û sewalvaniyê de dewlemend e. Konfederasyonek e ku 24 eşîran li xwe digire. 
Asûrî gelek caran bi ser Naîriyan de çune lê nekarîne wan têk bibin. Jinên Naîriyan jî wekî mêrên wan şerker bûne .Grekan ji Welatê Naîriyan re digot KARDÛNA .Qralê Asûran Tîgliatî Pilerser BZ 1304-1273ê dema qral Adad Nîrarî êrîş biriya ser Naristanê. Mebesta Asûran talankirina hesin, ziric û kelûpelê madenî dexl û danê vêderê bû. Dîsa qral di nivîsareke xwe de dibêje, ku wan Gutî, Hurî, Subarî têk birin û li hemberî 40 Qralên Naîriyên ku asê bûne û dest çî kesî ne gihiştiyê serkeftin bi dest xwe ve anîne. Qralê Asûrî Tukultî BZ 1249-1208 behsa 25 seferên bo ser devera Naîriyan dike. Naîrî berê bi Urartuyan re hevgirtinê pêk tinin û paşê jî bi Medan re tevdigerin.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…

Ebdûlazîz Qasim

Di dîroka navçeyê de, hîç erdnîgariyek bi navê Tirkiyê nîne, û deweta Tirkiya li ser sextkariya dîrokê û talankirin, qirkirina Kurd, Ermen û Yonaniyan û herwiha li ser dagîrkirina beşeke mezin ji xaka kurdistan, Yonanîstan, Qubirstan û Ermenistanê hatiye avakirin.

Projeyên Tirkan her ji destpêka xwe ve û heta…