Stirana kurdî ya gelêrî

Îssa mîranî

Stiran li gel muzîkê yek ji mijarên  serekî û bingehîne di filuklorê  kurdî  de, ji ber bandora wê gelek dijwar e, banîn û dîroka mirovayetiyê di jiyana netewî de dide xuyakirin, bi hemî keltor û çanda civakî ve,û stirana kurdî di bingihê xwede li ser vejîn û nûjenkirina keltorê  dêrîn hatiye avakirin ew keltorê ku ji bav û kala hatiye wergirtin û stirana kurdî di despêka xwede stiranin devikî bûn û nehatibon nivîsandin , û xwendin gelek paşketî bû,
 û ji ber wê bû parçek bingehî ji tora devikî ya gelê kurd , û ji nifşekî ta nifşekî bi devikî dihat gerandin , û ji xwere bingehek di nav qadên civakî de  avakir û rayên xwe di nav  çanda kurdî de kûr daxistin û mirovê kurd  awazên taybet bi stirana xweve  honandin û hişt stirana wî wek kanyê zozana bi jîn û nûjenkirinê bi herikê peywendiyên  evînî , civakî û sipehîtiya surişte wêne bikê û derbasî xem û sawîra bibe û  wa bûyerên evînî bişêweyek rind û spehî li ser kopê xemlû evîne  tomar bikê
Û stirana kurdî bi taybetiyek dî dihat naskirin ew taybetiye peyva xweşe ew peyva gelerî ya dewlemend ji wêne û wekheviya xemilandî bi awazên nazik û delal û dikrin diyarî ji bo xelkê delal li deşt û zozana li hemî werzên salê û bi wan stirana payîz , havîn û zivistan dikirin buharek rengîn bi kêf û ken û beşişandinê û stiranê bi berhemê xwe yê hunerî ziman , raman  û jiyana civakî û siyasî li hemî çerxa di parast û diyarkir bi pêlek bilind ji balaya honerî 

Corên strana kurdî:
stirana kurdî ji 10 coran pêktê:
 1- stiranên şera
  2-stiranên evînî
 3-stiranên daweta
 4- stiranên şîna
 5- stiranên paleyê
 6- stiranên zaroka
 7- stiranên ayînî
 8-stiranên tevza
 9-stiranên taybet bi bûk û zava
 10- stiranên taybet bi karê rojane wek stirana destar û meşkê

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Fewaz Ebdê

Diyarî canê
Ebdussemed Dawud
**

Nema zanim ..
Ji ku dest pê bikim
û li ku rawestim!
Ji zeviyên genim ku bi dizîka navê te dibêjin?
Mîna ku hê tu neçûyî
û hîna tiliyên te bi simbilan dilîzin.
Tu dikenî, distirê û dibêjî:
“Nigê xwe li şînê xin,
wê bidin alî..
paleyî li bende şînê namîne!”

Yan ji çaxê ku em bi dû ewran diketin?
Me…

Fewaz Ebdê

Di wêneyekî bi rengê bîranînekê de
Bi tayê simbêlên sivik
û awirin li kêlekê dûûûr dinerin
Serê xwe ji nav gelemşa serdemê derxist
û lêbûrîn nexwest
Mîna ku ez li nefsa xwe dinerim
çawa ji zanîngehê derdikeve
çentak bi xwe re hilgirtye
tijî axa Niqare ye
bi ava gola Kendal stirayî
bi pelên genimê nihêla Sêremka pêçayî
û tîpên minî pêşî lê hatibin nivîsandin.
*******
Li Şamê…

Ebdulhemîd Cemo

Bêhna buhurê hendivê

Heyv bûye çardeh şevî

Li jêrzemîn bû heyecan

Der di bûn kanî û devî

Buharê xwe xemiland

Geş bûn gelî û zevî

Şînkayê merşik raxist

Rûkê erdê divehî

Simbil serê xwe hilda

Gul û bişkuj dibişkivî

Ser…

Beşîr Botanî, Stokholm

Roja 25ê oktoberê bixwe wexera Sebrî Botanî ya 27an 2, ez bi vê hilkeftê dixwazim tenê li ser yekgirtina kurdan rawestm ji ber ku ev xal armanca Botanî bû û nemaze li Şoreşa Eylûlê dema “Mekteb Siyasî” sala 1964an ji şoreşê cuda bû û pê ziyaneke mezin gehişite bizava…