Zarokên kurd û pişaftin

 Ciwan Dêrikî

Sala nû ya dibistan û perwerdeyê despê dike , salek dî ji hêvîkuştin û qirkirina sipî .  Şoreşa mezin di civakan de ji ziman despê dike , ger gavek di vî alî de were avêtin .. di gelek hêlên dî de jî hêsan û sivik dibe .ger ji piçûkanî em dest bi fêrkirina ziman bikin ango zarokên xwe hinî zar , çand , toreya bav û kalan bikin û pê bidin bihîstin û xwendin .. êdî hîmekî sereke ji avakirina civaka nûjen re tê danîn ,  dikarî li ser vî hîmî hemî gavên dî jî bavêjî .
ya vê gotinê pesend dike jî em bi xwe ne , em wek nivîskarên bi kurdî bi qelsiyek mezin dihesin ji hêla nivîsa bi zimanê dê ve , ci derbirîn be , çi peyv , çi wate , û çi şêweyê nivîsandina bi huner û rêkûpêk be . sedem jî ji pêseroja me ya bûrî tê , çimkî em bê perwerde mezinbûne , dûrî alav û şêwazên xwendin û nivîsandina bi kurdî .. bi kesatiyek sextet û qelp , em hemî dizanin ku ev rewş jî çawa pêkhatiye . di baweriya min de ev jevketin û dûrketina nivîskar û rewşenbîrên me ji hev .. ji vî sedemî tê , çimkî me ji yek kaniyê nevexwariye . xwendina bi yekzimanî dihêle hevgirtin , nêzikbûn , yekîtî û avakirina gulistana çand û toreyê di mejiyan de ava bibe  , xewn û nîgaşên hevbeş bêne  afirandin . . .
Em vegerin mijara ku dixwazim balê bikişinim ser , perwerdeya bi zimanê zikmakî . vaye sala nû ya perwerdeyê di piraniya cîhanê de despêdike , zarokên miletan wê disa des bi perwerdeya bi zimanê xwe bikin di dibistanên fermî û rewa de , bê astengî û alozî , tenê zarokên me des bi pişaftina wan tê kirin di dibistanên fermî de . siyaseta qirkirina zimanê me despê dike weke her sal , bi milyonan zarokên me wê zimanekî ku tênaghêjin pê perwerde bibin , rijîman em bixwe jî kirine alavên vê kuştin û pişaftinê . zarok kurdin û mamosta jî kurdin .. lê perwerde ne bi kurdî , bi zimanek dî ye , bi kotekî û çewsandinê em nifşê paşeroja xwe bi zarek dî hîn dikin , heskirina zarek dî têxin mejiyê wî , çandek dî , dîrokek dî kû dûrî rastiyê pê didin zanîn . mixabin di vî heyamî de ku êl û netewin pir piçûk mafê wan yê perwerdeya bi zimanê wan heye .. em miletek boş , bi milyonan û li ser axa xwe , hê zimanê me li me qedexe ye . cîhana derwîn , guroverîzma demoqrat û aştiyane , hê dengê xwe ji vê kuştara sipî re naniye . me jî tu ked û danek bi nirx di ber de ne kiriye , me xwe ava nekiriye , me heskirina zimanê dê jî bi zarokên xwe nedaye çêkirin , her yek ji me ji bo berjewendiya xwe .. berê zarokên xwe dide zimanê serdestan , me ew heskirina çand û ziman neçandiye ne di malê de , ne di civakê de . herweha ronakbîr û nivîskarên kurd jî bi xemsarî nêzî vê mijara sereke dibin . lêkolînên berketî li ser ziman nayên kirin , semîner nayên dan , bangeşî û piropaganda herikîna ber bi zimanê dê ve nayê kirin . heger tiştek hebe jî dimîne gavek piçûk û helwestek takekesî , bi sazîbûn nêzîkatî ji vê pirsgirêkê re nehatiye çêkirin . di başûr  de xebatek birêve çûye , lê di parçên dî yên kurdistanê de , hê ew êşe , hê ew jane . ez ji bo rojava bêjim ( li sûriyê ) ku hê kesî lê nepisiye û ew xema dijwar jê nekişandiye , tu dibê qey ji wan re nexeme , tevgera siyasî li vî parçî di belavokên  xwe yên partetî de .. di sernivîsên mezin de , di nav xwestek û armancên xwe yên sereke de doza mafê çandî-civakî dikin , lê bi rastî ti karî di ber de nakin . ha va em dibînin derfet hatiye jî lê amadekariya piraniya rêxistinên me ji karek welê pîroz re nîne . çiqas emê dilxweşbûna gava ku di despêka vê sala xwendinê de me bi zimanê xwe jî des bi perwerdeyeka piçûk bikira ! Çiqas meyê hêvî daba nifşê nûhatî , nifşê dilbij û dilşewat ji çand , tore û zimanê kurdî re ! de ka her yek ji me ji mala xwe despê bike , bi tîpeka kurdî des bi hînkirina zimanê xwe bike , bi çîrokekê , bi serhatiyekê .. paşî bi dost û hevalên xwe re berdewam bike . ku ev bibe ez bawerim di 3 mehan de emê bikaribin bihezaran xwendevanên zimanê kurdî derxin û amade bikin . alozî wê hebin .. lê  di karanînê de wê hinohino hemî çare bibin . wek dibêjin hezar gav ji gavekê despê dike . tenê maye em bêjin : ( ya xudê ) .. .
22/9/2011

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Dr.phil.Ebdilmecît Şêxo

Di hejmara duhem de em dikarin van gotarên kêrhatî û hin helbestên niştimanperwerî bi pênûsên cuda bixwînin:1-(Erke pîrozekanî Hêviya Welêt)Kamal Fuad.2-(Bi hatina cejna Newrozê)Desteya Kovarê.3-(Bîreweriya cejna Newrozê) ji (Dengê Kurd),hejmar (8) hatiye wergirtin.

4-(Newroz be xoş hatî,wê her bê rojî serxwebûn!!!) Şivan .5-(Perîşanî) Soro.6-(Nexweşiya me xweşiya neyaran e )Hemreş…

Bavê Zozanê

Berya çend salan gotarek li ser hostatiya avakirin û şûngirtina peyvê di helbesta melayê Cizîrî de min nivîsand wek têgeh yan têrma Yarim min bikaranî ku yarim ew kelpîçê zirave ku dîwêr bivehve dihûne yan jî girê dide,babet ne di gotin yan di peyvê de ye bi qasî di cihê…

Can Yûsif*

“Çavkaniyeke ji tîpên bedew, û buxçeyek ji wateyên pîroz”

Helbestvan û nivîskarên jin ên Kurd di serdema ku peyv bi sînor bû û tîp qedexe bû wan roleke pêşeng lîstin, pênûsên xwe kirin xetereyên hişyarî û berxwedanê, tîpên xwe kirin bin xizmeta gelê xwe û doza wî de û…

Subhî Deqorî

Zimanê kurdî ne tenê dengên ku di qirikê de çêdibin e,

ne jî komek azînên ku di pirtûkan de têne hînkirin e.

Ew tiştek mîna siya dirêj a bîrdankê ye;

bîrdank ku ne di dibistanên dewletê de çêdibe,

lê di zevî û xaniyên teng de, li…