Zabêl û Xelata Nobel

Dildar Xemrevîn

Di destpêkê de ez spasiya mamoste û nivîskarê hêja û giranbuha Ezîz Xemcivîn dikim li ser diyarîkirina romana wî „Zabêl Ey Ermenî Me!“ ji bo yî min , ev yek jî cihê şanaziyê ye ji bo min.

Di pêşiyê de ez ê têbîniyekê ji we re bidim xuyanîkirin.. Gelî xwendevan û heval û dostên hêja , ez ê van nerînên xwe li ser romana Zabêl wekî xwendevanekî ku ev roman xwend û dixwaze nerîna xwe li ser bide, ne wekî rexnevanekî an jî wekî pisporê romanê ez ê nerînên xwe bidim xuyanî kirin.

 Ez ê beş bi beş li ser vê romanê bixavim

beşê yekem ew jî zimanê Kurdî ye , bi rastî rêzdar Ezîz Xemcivîn bi rengekî pir sipehî û qeşeng romana xwe Zabêl bi zimanekî Kurdî resen û nazik xemilandiye , ev yek jî vedigere ji hêza wî ya xurt û gencîneya zimanê Kurdî ku li cem hêja Ezîz Xemcivîn heye , jiber bi rengekî pir dewlemend nivîsandiye hem ji aliyê gotin û peyvên kurdî yên xwerû û zelal û hem jî ji aliyê rêzimanî ve jî, û ev yek cihê destxweşiyê ye û ev xal jî ji rêzdar Ezîz Xemcivîn re tê nivîsand .

Beşê duyem ew jî ez nerînên xwe li kesayetiyên taybet yên vê romanê bidim û yên ku bêhtir bala min kişand  û kesayetiyê herî serke ku cihê xwe di vê romanê de girtî ye ew jî Xwedê jê razî be hêja Serkîsê Kêvo yê ku bi navê Hilûc dihat naskirin  û hevjîna wî Zabêl û her wiha kesyatiyê ku pêngav pêngav bi Hilûc re bû ew jî Xwedê jê razî Xelefê Şelaş, bi rastî dema mirov li jiyana van kesan temaşe dike û li ser wan dixwîne hestên cuda cuda li cem mirov peyda dibin jiber ev her sê kesyat jî qet rojekê bê hêvî nebûne û tim rûgeş bûn tevî ku di sedan astengiyan re derbas bibûn. Ji Serkîsê Kêvo yê ku tu çêj ne ji zaroktiya xwe dît  ne jî ji himbêza dê û bavê xwe dît û bi serde jî tûşî gelek serpêhatiyên xemgîn û bi êş û diltezîn hat, yên ku ji zilma Osmaniyan hatiye serî wî û wî malbata wî û piraniya gelê me yî Ermenî û her wiha Zabêla nûgeheştî ku ewê jî ne kêmî Serkîsê Kêvo ziyan û êş û derd dîtine û hatine serê wê û çawa ji ber destekê diçû ber destekî dîtir ta ku jiyana xwe bi vî rengî berdewam kir heta giha mirada xwe bi Hilûc re  û ez ê behsa dilovanî û merdemêriya apê Xelefê Şelaş bikim da ku em di derbarê wî gunehbar nebim.. Xelefê Şelaş hemû nerîtên Kurdewarî û mirovatiyê li cem wî hebûn û ji Hilûc re bibû dê û bav û bira û dost û heval, bi rastî kesên mîna wî li serdema me ya niha pir kêm in, û her wiha ez  wekî lawekî Kurd pir şanaz im ku min dîroka van kesên giranbuha bi riya evê romanê xwend û nas kir.

Beşê sêyem ku ez ê wan bi hev re girêbidim ew jî aliyê civakî û aliyê mirovahî, bê guman ev roman behsa yek ji serpêhatiyên pir bi eş ku hatiye serê birayên me Ermenan dike , ew gelê ku rastî kûştin û tunekirin û qerikirinke hovane hatiye ji destê Tirkên Osmanî yên faşîst ku bi kerb û kîneke bêdawî li hemberî evî gelê aştîxwaz kiriye û hemî rengên mirinê tameşeyê evî miletî kiriye û mixabeniya herî mezin ku hindek Kurdên me yî bê mejî jî beşdarî di van kokûjiyan de kirine, lê divê em aliyê din jî yên Kurdan jibîr nekin ku her wiha piraniya Kurdên me jî mîna birayên me yî Ermenî heman kûştin û tunekirin dîtiye û gelek caran jî jiyana xwe dikirin qurbanî da ku tenê karibin birayekî xwe yî Ermenî ji mirinê xelas bikin û bi taybetî jî Kurdê me yî Êzîdî  ku bi camêrî û merdîniya xwe li hemberî birayên me yî Ermenî nayên pesendan jiber ne tenê ew parastin lê bîr û baweriyên wan yên olî jî parastin di nava civaka xwe de wekî çawa me dît Xelefê Şelaş Hilûc parast û ew li ser ol û baweriyên wî yî olî hişt ta ku mirada wî jî bi keçke Ermenî gihande serî , pir wêneyên civakî û mirovahî di nava ev ê romanê de hene , min nevêt her tiştî ji were zelal bikim jiber xweşiya xwendina romanê bi veşeartiyên wê ne .

Beşê Rewşenbîrî û ev yek jî xala herî girînge jibo hemî xwendevanên zimanê Kurdî jiber bi rastî dema min ev pêzanînên wisa naskirin di nava ev ê romanê de min gelek şerim ji xwe kir çawa tiştekî wisa heye û me ha jê nîne, heta niha çawa kesên wisa di civaka me de hebûn û me ew nas nedikrin min hestkir û ez hîn jî qerdarê rewşenbîrî û civaka me yî Kurdî me , û her wiha gelo em ê Karibin Zabêl bigihînin cihên bilindtir di wêjeya cîhanê de û bi taybet em ê karibin Zabêl bigihînin xelata Nobel ya wêjeyî , bi rastî di halê hazir de ev yek li ser Wezareta rewşenbîrî ya herêma Kurdistanê diraweste û her wiha li ser dam û dezgehên me yî rewşenbîrî li Rojavayê Kurdistanê disekine jiber bi rastî  divên li ser vê romanê bsikenin û bidin xuyanî kirin jibo hemî miletên cihanê jiber ne tenê çîrokeke û hatiye nivîsand lê mirov dikare jiyana xwe di riya evê romanê de pilan bike û bigihîne astên baştir û bihêztir jiber dema ku kesek jiyana Serkîsê Kêvo di ev ê romanê de bixwîne wê zanibe mebesta min ji van gotina çi ye , romaneke pir xweş e pir dewlemend e bi ziman û jêder û agahî û pêzanînên xwe ku hemî jî ji erdengariyke Kurdî hatiye komkirin .

Her wiha ez ê behsa aliyê siyasî jî di ev ê romanê de bikim , jiber ev roman dikare careke din peywendiyên di navberadi navbera Kurd û Ermenan de bi hêztir bike û bêne li ser rêyeke rast û durist jiber heta niha jî em qerdarên birayên xwe yî Ermenî ne  û divêt ev roman bi zûtirîn dem bête wergirand jibo zimanê Ermenî û her wiha zimanê Erebî jî da birayên me yî Ermenî bizanibin ku Kurd li pişta wan bûn tevî ku gelek kêm mejiyên me tevlî wan komkujiyên bi êş bûne .

di dawiyê jî de ez careke din spasiya mamosta Ezîz Xemcivîn dikim ku pirtûkxaneya Kurdî bi romaneke wisa dewlemend kir û xemiland û her wiha ez hêvî dikim ku ev roman bighê destê her Kurdekî ku ji zimanê xwe hez dike û bixwîne da xweşiya zimanê xwe yî dayikê jî bibîne

Spas Xemcivîn

Spas Zabêl

Spas Serkîsê Kêvo û malbata wî

Û spas jibo hemî kesyatiyên ku cihê xwe girtibûn di evê romanê de .

13.11.2024

Dildar Xemrevîn

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Pêşeroj Cewherî

Hindî ji te hiz dikim ez

Newêrim nav li te bikim

Ger bibim çemê evînê

Navêm bê te biherikim

Keder û ken du navên te

Bi herdu hêma hisretim

Bêje nîne ji pesnê te

Nizanim çi pey te ketim

keçika hinav û dila

Kedera búye dilberî

Perî ji bejna şerm dikin

Te por berdaye bajarî

Bo rúmeta evîndara

Dilo hêdî hêdî bigrî

Ji bed bextî û derdara

Hemî…

Konê Reş

Wek ku diyar e, şoreşa gelê Sûriyê di roja 15ê Adara 2011an de, bi têkoşîn û berxwedana xelkên wê yên curbicur destpê kir… Piştî 13 salan, 8 mehan û 22 rojan, şoreş biserket.. Belê di van salan de berdêlên pir mezin hatin dan wek; wêrankirina hovane ya hejmareke mezin ji bajar, tax û…

Dr. Mihemed El-Ereb
Wergerandin: EBDILBAQȊ ELȊ

Bi dubare hilbijartina serokê amerîka Donald Tiramp re, hêviyên îmkana bidestxistina xewna dewleta kurdî zêde dibin, ku polîtîkayên derve yên Tiramp di wergirtina biryarên dîplomatîk de ber bi wêrekiyê ve diçin, ya ku asoyên nȗ jibo kurdan vedike ku sûdê ji vê berveçȗnê werbigirin jibo pêkanîna serxwebûna xwe. Di vê çarçoveya…

Ji weşanên kombûna zanyarên azad , dîwana helbestî bi sernavê : Destana min derket .
Pirtûk ji 157 rûpelan pêktê, mijarên vê pirtûkê , helbestên evînî û niştîmanî ne, helbestvan di navbera pêlên evînî ên girêdayî, ramanbûn, biyaniniyê û pirsên heyînî de digevize, bi awayekî tenik û rehet û bi nîşan û dîmenên curbercur ev dîwan…