Bedrî Paşa Bedirxan, waliyê Horan û Colan bû

Konê Reş
 
  Nizanim ji kengî ve ye ku min navê Cizîra Botan, Mîrê Botan û Birca Belak bihîstiye.. Ji biçûkaniyê ve, ev nav di mala me de dihatin gotin, nexasim dema ku me li çîrokên mîrekên Botan guhdarî dikir.   Erê, di wî biçûkaniyê de, bi rêzgirtinek mezin, me li çîrokên mîrê Botan guhdarî dikir.. Me kes ji wan mezintir nedidît û wiha mîrekên Botan û koşka wan Birca Belak di çavê me de mezin man û bi me re mezin bûn. Hisreta naskirina neferekî ji malbata Mîrê Botan û dîtina Birca Belak ji me re xewin û xeyal bûn.

 Ta vê paşiyê, di sala 1989 an de çavên min bi dîtina emîre Rewşen xanim Bedirxan kil bûn.   Erê, dema ku mirov navê Cizîra Botan seh dike, pêre pêre navê Mîrê Botan, Mîr Bedirxan û zarokên wî têne bîra mirov û her wiha Birca Belek, Mem û Zîn, Melayê Cizîrî, Medreseya Sor û Bekoyê Ewan.. Çiko hunandinek xurt van navan û kurdewariyê bi hev ve girêdide..
Ez ne bawer im ku ti malbatan wek malbata Mîrê Cizîra Botan, Mîr Bedirxanê Azîzî: 1802 – 1868, ji dil û can kar, xebat û bizav di ber gelê kurd de kiribin û tev malê xwe û canê xwe di ber de winda kiribin. Mîr Bedirxanê ku di sala 1843 an de, di herêma Botan de mîrnişiyek ava kir, pere bi navê xwe deranîn û di bin navê Peymana Pîroz de, kurd li dor xwe civandin û belav kir û got: Dîn dine Xwedê ye, em tev birayên hev in.. Û wiha biyaniyan di pesnê wî de gotin: Bedirxan Edalet e û edalet Bedirxan e.
  Tevî ku neferên vê malbatê ji sala 1847an ve di koçberî û sirguniyê de dijiyan, lê wan qet welatê xwe Botan, warê bav û kalên xwe, jibîr nekirin, ji desthilanîn neketin, li ber xwe dan û gelek xebat û bizav kirin, da ku navê gelê xwe di nav gelên cîhanê de bilind bikin. Neferên vê malbatê di sirguniyê de, di bin şert û mercên çetîn û dijwar de, xwe berpirsyarê gelê xwe didîtin û kêşeya gelê kurd barê xwe yê yekemîn dinasîn. Bi gotin û kirinê dixebitîn; çi di warê civakî û rewşenbîriyê de, û çi di warê siyasî de û wiha tev di sirguniyê de, dûrî xaka Cizîra Botan mirin.
Her û her daxwaza wan pêşxistina gelê kurd û bilindkirina navê Kurdistanê bû..
  Ev wêneyê hûn dibînin, yê mîr Bedrî Paşa ye. Kurek ji kurên Mîr Bedirxan bû. Di heyamê îperatoriya Osmanî de, ew waliyê herêma Horan û Colan bû. Bedrî Paşa, bavê Samiya xanim bû, diya Rewşen xanim Bedirxan, anku kalkê wê ye. Ev wêne li mala Rewşen xanim Bedirxan daliqandî bû, min bi kamîreya xwe kişandiye.
Konê Reş, Qamişlo, 15.01.2015

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Fewaz Ebdê

Bihuşta sênckirî

Piştî ku çek bêdeng bûn û top û tank aram bûn, dawiya şer hat û jinûavakirinê dest pê kir, zeviyeke fireh û sênckirî, mîna ajalparêzeke xwezayî diyar bû. Li orta wê Goleke avjeniyê mezin bi şêwaza Ewropî heye, kursiyên spî, sîwanên şînê vekirî li derdorê belavbûyî ne…

Bessam Mer’ê

Gava trajiydiya miletekî tê taqîkirin û ezmûnek tije jê derdikeve holê , wêjeyek çêdibe ku birînan vediguhze pendiyarîyê û bîranînan vediguhêze pirsên vekirî yên pêşerojê.
Yaşar Kemalê Kurd, stûnek wêjeya tirkî û cîhaniye ya ne tenê li ser gund û mirovên sade nivîsiye, lê belê ew kirine neynike tevahiya gerdûnê, ku…

Firyal Hemîd

Di çilya pêşîn de û berî serêsalê, bêhna pirtiqala û goştê biraştî tê min.

Ew çaxê serjêkirina dermala bû.

ew bêhna ku mirî ji goran radikir, di pozê zarotiya min de maye.

Çima tiştên berê jî bîra min naçin?

bi dîwarê bîrdankê ve zeliqî ne û…

Zahid Alwani

Aşîreta Batwan û Dêrşoyan: Çîroka Şerê Ku Bi Jinewateke Qediya, 1890 — Roja yekê, sê bira ji aşîreta Dêrşoyan piştî nivêja fîjrê derketin bo çiyayê li bijartekî xwe da ku bixebitin; cihê wan ji gundê xwe zêde dûr bû.

Piştî nivêja asrê, bavê malê ji xwişkê xwe — keça…