Bi boneya Roja Zimanê Dayikê Ya Navneteweyî Bang Li Raya Giştî

Di 21ê Sibatê de, cîhan Roja Zimanê Dayikê ya Navnetewî pîroz dike, rojek ji bo pîrozkirina cihêrengiya zimanî û bilindkirina hişmendiya li ser girîngiya zimanê Dayikê.

Lê ji bo bi milyonan Kurd mixabin ev roj ne cejin e, bêhtir ji wê ew bibîranîna bi êş ya bi dehê salan e, ku siyaseta zilm, zordarî û asîmîlasyona bi zanebûn li dijî zimanê kurdî tê ajotin.

Ji damezrandina Dewleta Tirkiyê di sala 1923an de, zimanê kurdî bi awayekî sîstematîk hatiye dîlgirtin. Destûra bingehîn ya Dewleta Tirkiyayê tenê zimanê tirkî wek zimanê fermî dipejirêne, lê axaftin, hînkirin û bikaranîna Kurdî di jiyana gel de demeke dirêj bi tirs, zîndan û tundiyê re rû bi rû maye.

Bi hezaran Kurd di têkoşîna mafên xwe yên ziman de jiyana xwe ji dest dane. Heta îro jî bi hezaran girtiyên siyasî, yên ku di nav wan de rojnamevan, rewşenbîr û çalakvan hene, di girtîgehên Tirkiyayê de li pişt rekihên girtîgihan in û rastî hingaftin û kiryarên nemirovane tên. Siyaseta asîmîlasyonê ya Dewleta Tirk li dijî çand û zimanê gelê kurd binpêkirina mafên bingehîn yên mirovan e.

Em bang li hemû rêxistinên pêwendîdar yên Neteweyên Yekbûyî û rêxistinên mafên mirovan dikin, ku bi tundî siyaseta asîmîlasyonê li dijî zimanê kurdî, ya ku rêcîma Tirkiyeyê dajo, bi tundî şermezar bikin.

Ziman nasname ye, ziman jiyan e.

Komîteya Karên Çand & Xwendewarî – KKÇ&X

Çêvedaniya Haco – Haco Foundation

21.02.2025

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Reşîd Ebas

Berî sê rojan min nûçeyeke xemgîn bihîst, ew nûçe ya barkirina nivîskar û helbestvan Hişyar Muhemed bû dilovaniya Xwedê li giyanê wî be. Ez pir bi vê nûçeyê xemgîn bûm, piştî du rojan min bi rêya (masincir) bi Evdî Çaço re deng kir, sersaxî ji wî re xwest û di…

EBDILBAQȊ ELȊ

Di mêjûya gelê kurd de du bȗyerȇn diyar hene ku bi hevre xalaeke guhertinȇ ya mezin di pȇvajoya gelȇ ku ji mȇjve jibo mafȇn xwe yȇn netewȋ ȗ niștimanȋ tekoșȋn kiriye ҫȇkirine. yek ji herdȗ bȗyeran damezirandina Partiya Demokrat a Kurdistanê ye, û ya dȋ jidayikbûna Serokê gelê kurd, Mesûd…

Ebdûlazîz Qasim

(Li ser zarê Mamosta Hişyar Hisên “Hişyar Bêkes”*)

Hindek diyardeyên zimanvanî di zimanê kurdî de hene, bê ku hîç lêklolîn li ser wan hatibin pêkanîn, û peyvên (Minimal Pairs) yek ji wan diyardeyên ku ti pêkol li ser nehatiye pêkanîn, herwiha min li hember zaravê (Minimal Pairs) tiştek di kurdî de nedît, lewra min ji…

Tengezar Marînî

Ez bi tenê rawestiyame,

Çemek ji ramanan,

Wêneyên ji sîberê di nav tevnê de,

Vedeng bêhingivtin.

Deng bi çirpekî xwe dişêlînin,

Henaseyek ji nostaljiyê,

Ronahîyek dişkê,

Xeyalên hilweşiyayî.

Bazin dizivirin,

lîstika demê,

dilopek dibare,

deng belav dibin.

Ta…