Elegez di dîroka Giyanasî û Mêş û Mûr de

 

Şîlan Doskî

Elegez(Camuşvana Mezin) navê gundekî Ermenistanê ye. Akinciyên wê ku Kurdên bi ola xwe Êzdî ne di salên 1877-1878an di dema şerê Rûs û Tirkiyê de mişextî Ermenistanê bûne.
 Giyanasê Rûsî, Tzvelev, Nikolai Nikolaievich(z. 31 Çile (li gorî pasaportê 3ê reşemehê)sala 1925an li Tambov – m. 19 tîrmeha 2015an li Sankt Petersburg)kulîlkek bi navê zanistî yê Linaria kurdica var. alagezica Tzvelev.(Benzerik/Bengzerika Elegezê)tomarkirî ye. Danheva giyayê wê di 15ê gilavêja sala 1932an li herêma Elegezê ji hêla E.Bush & N.Bush bûye.

 

 Ev nav sala 2006an di nûçeyên birêkûpêk yên Nebatên bilind Moskow, Lênîngrad (Novosti Sist. Wysch. Rast. 38: 219.) de hatiye weşandin. Ev nav hevwateya navê zanistî yê Linaria kurdica Boiss. & Hohen.(Benzerika Kurdî (Bengzerik))û navekî pejirandî di dîroka giyanasiyê de û di lîsteya navên zanistî yên dar, gul û giyayên Kurdistanê cih digire.
Giyanas Tzvelev giyayek din jî bi navê zanistî yê Stipa pulcherrima var. alagezica Tzvelev. (Ormix/Palaxa Elegezê)tomarkirî ye ku ev nav jî di kurtiya Flora Kafkasyayê(Konspekt Fl. Kavkaza)de hatiye weşandin û danheva giyayê wê di 20ê gilavêja sala 1932an li çiyayê Elegez di bilindahiya 1900m., de bûye. Ev nav hevwateya navê zanistî yê pejirandî Stipa pulcherrima K.Koch. e ku di dîroka giyanasiyê de du nav bi navê Elegez ji hêla giyanas Tzvelev ve hatine tomarkirin.
Di cîhana Mêş û Mûr an de malbateke piçûk a Mêşan bi navê Athericidae heye ku bi navê Mêşên avê tên naskirin. Cureyê Atherix alagezica Paramonov. ji evê malbatê ye ku navê wê Mêşa Elegezê ye ku ev nav ji hêla Pispor û Mêş û Mûrnasê Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst û Awistralya  Sêrgê Cak Paramonov(Sergey Jacques Paramonov z.4 mijdara 1894an li Xarkêv- Ûkraynayê –m. 22 rezbera 1967an li Kanberra- Awistralya) ve hatiye tomarkirin. Ev nav sala 1926an di Soc. Entom. (Parçeyên ji bo naskirina heywanan) de hatiya weşandin.31.12.2023

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…

Ebdûlazîz Qasim

Di dîroka navçeyê de, hîç erdnîgariyek bi navê Tirkiyê nîne, û deweta Tirkiya li ser sextkariya dîrokê û talankirin, qirkirina Kurd, Ermen û Yonaniyan û herwiha li ser dagîrkirina beşeke mezin ji xaka kurdistan, Yonanîstan, Qubirstan û Ermenistanê hatiye avakirin.

Projeyên Tirkan her ji destpêka xwe ve û heta…