Serxet û Binxet

Berzo Mehmud

Weku em hemû dizanin Kurdistan zeviyeke coxrafî berfereye, ku piştî peymana Sayikispîko bi dû şerê cîhanî yê yekem de, hate parçekirin û kete bindestê sê miletên dîtir de: Ereb û Tirk û Faris, di nav çar sînorên dewletî de hate levakirin, ku parçek kete ber sînorê dewleta Tirkî de, û parçek kete ber sînorê Sûriyê, û yê sisiyan kete ber yê Îraqê, herweha yê çara kete navy ê Îranê de
Kurdistan weku welatekî mîrî û rismî  ji nav sînorên dewletî yên rismî hate windakirin. Lêbelê zevî her wek xwe ma, û miletê kurd jî her di cih û ware xwe de ma, bêy ku kiyana xwey siyasî hebê.
Miletê kurd di welatê xwe de ji ber vê yekê, perîşan ma, lê biser wilo de jî dev ji hebûna xwe weku dîrok û coxrafiya û ziman û taybetiyên xweyên netewî berneda, û di ser van sînoran re qevast û xwe lê nekir xwedî ligor ku jêhat.
Piştî danîna van sînoran, kurdên Kurdistana Tirkî, ji Kurdistana parçê Sûriyê re digotin: (binxet), û ji xelkên wêre digotin: (binxetî) ango yên bin xetê re ne. Mebesta wan jî ji xetê her sînorên kun û hatine danîn. Ji aliyê Sûrî ve, kurda ji parçê Kurdis- tana Tirkî re digotin: (serxet), û ji kurdên wê deverê re digotin (serxetî).
Lewre ev herdu têrmên coxrafî linik tevayîya kurdên herdû parçên Kurdistanê belav bû, ku ta roja îro jî berdewa-me. (serxet û serxetî) û (binxet û binxetî), weku du têrmên coxrafî ji aliyê kurdan tenê re têne naskirin û famkirin, ku ne Erebê Sûriyê, û ne Tirkên Tirkiyê wê dizanin. Ev taybeti ya hank u kurda bêhemdî xwe anî, wê yekê diyar dike ku kurd netewekî serbixweye, û ev sînorên dewletî yên peyma-na Saykispîko bi şêweyekî nerast û duristî hatine danîn, weha jî miletê kurd lê nebûye xwedî, lewre di zimanê wan de ev tişt ji xwere diyar bû bêy ku partiyeke siyasî ji wan re bêjê.
Herweha, kurdên parçê Kurdistana Îraqê û yên parçê Kurdistana Îranê dibêjin: (lem dîme) û (lew dîwe) ku her ev jî wateya (serxet) û ( binxet) di naveroka xwe de didin.
Lê, em bi hêvîne ku rojek werê Kurdistan wê bibê yek parçe, û ev bêdadiya han ji ser wan bête rakirin, û ne (serxet û binxet) û ne (lem dîwe û lew dîwe) ta ku ew jî wek hemî  miletên cîhanê li ser xaka welatê xwey xweş bi serbestî û serfirazî bijîn.
——
Jêder: kovara Helez / hijmar (1)

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Firyal Hemîd

Di çilya pêşîn de û berî serêsalê, bêhna pirtiqala û goştê biraştî tê min.

Ew çaxê serjêkirina dermala bû.

ew bêhna ku mirî ji goran radikir, di pozê zarotiya min de maye.

Çima tiştên berê jî bîra min naçin?

bi dîwarê bîrdankê ve zeliqî ne û…

Zahid Alwani

Aşîreta Batwan û Dêrşoyan: Çîroka Şerê Ku Bi Jinewateke Qediya, 1890 — Roja yekê, sê bira ji aşîreta Dêrşoyan piştî nivêja fîjrê derketin bo çiyayê li bijartekî xwe da ku bixebitin; cihê wan ji gundê xwe zêde dûr bû.

Piştî nivêja asrê, bavê malê ji xwişkê xwe — keça…

Xizan Şîlan

şev û rojên min

bi nalîn û keservedanên kûr

dibihurin

hinavên şewitî

bûye cîhê gund û bajarên

hilweşiyayî

henasa gewriya fetisî

ji bayê havînên nerm

werdigirim

rengê keskesora derûniya min

çilmisî

li ser axa şaristaniyê

koçberî û derbederî…

Mislim Şêx Hesen – Kobanî

Kîndarî û jehîra li dijî Kurdan di Sûriyeyê de roj bi roj zêdetir xuya dibe، û vê rastî nikare bêkêmasî paşguh bike. Di serdema salvegera rûxina rejîma Esed de، li Şamê xwenîşandanên hatine birêvebirin wisa nîşa dan ku sloganên li dijî Kurdan bi awayekî vekirî û bêşermane…