Stûnek ji stûnên navend yê Kon ê huner ê kurdî ( Mihmed Şêxo ).

 Nizar Yosif

Mihmed Şêxo ji terbûna hestiyên xwe ve, bi jan û derdên malbata xwe re, bi rewşa milet û welat ê xwe hayedar bi bû. Ji vebûna gûzika derbûna talintiya xwe ve, dest bi reşandina bihndan a afirandinan kir, bi şîrovekirina kul û êşên gelê xwe ve mijûl bû. Hunermed ê guhêz ter, zû bi zayîna wan nexweşiyan serwext bû, dît hemî ji maka birîndar û xopan û talan bûyî der tên, jêdera van pirsgirêkan, ji wêraniya welatê wî kurdistanê ne. Hunermend ê hêja birh da vî beşê giring ji jiyan a herduyan ( Gel û Welat ) û bi hemî hêza xwe, û bihtirî taqeta xwe, di ber de pêkolîn û bizav xerc kirin.

Peyam a xwe naskir, weko hunermendek bi peyan, xwe dît berpirsyar di ber doza gelê xwe de. Dev ji mal û sermeyanên dinyê, û xweşî û pêketên dilan berda, hemî heyîn û afirandinên xwe, kirin weko  pirek ya qurbaniyê, da ku bar û piştiyên derd û kulan, û bindestiyê bi ser re derbas bike, û bi şêwazên hunerî rengîn bigihêne guhên bargiranan û dil û hişên wan pê bi nermijîne. Mihmed Şêxo bû stûnek yê navend di bin konê huner ê kurdî de.   
Cudabûna wî, ji gelek hunermendên wê serdemê ev yeke bû, kesayetiya xwe ya hunerî, di derbirîna huner ê netewî de birî, û kire bin wî barî de. Awaz û gotinên hilbijartî, yên ku pê bi kare, evî erkî hilbide û guhdaran têxe bin bandora xwe, bi hev re berên xwe ji dozê ne guherin, û pê re bijîn.
Bi bîr û baweriyan, bi qera´et û dengê xwe yê qebe, tijî hest, şiya di bihîstin ên xelkê xwe de, di nava nifşên nûjen de jî, cihek taybet û xweser, ji xwe re veqetîne û bigire, bûye weko sazimanek yan jî nûnerek ye vê hunerê.  Bi şêwaz û keda wî ya taybet, û bi alîkariya gelek helbestvan û hunermendên wê serdemê, bi şarezayî ji xwe re steilek xweser hilbijart û veqetand û şopand. M.Şêxo bûye dibistanek yê huner ê netewî, hemî gav û çaxan de mirov bi berhemên wî di nermije, û birînan di kewîne.
Zehmetkêşiyên di lorandin û harmoniyên wî de, û di meqaman de, hostayek jêhatiye, di lihevsuwarkirin û avakirina tevna hunerî de. Em di karin bêjin, bûye weke şêwekarekî ji vê demê re, jiyana karwanên koçberan, weke tablûyekî li ber çavan datîne, pê re giriyan dike. Piştî van çend kambaxên li rista kambaxiyên bi serên gelê me de hatin, û tên, û bihtir bûyîn, belavbûna xelkê li hawîrdorê cîhanê, bêrîkirin û hizreta welêt û mal û milkên wan, warê bîranîn û bûyeran, pêdiviya koçberan bihtir bi vî dengî û vî şêwazên stiranan heye. Bihtir janên birînên xelkê li xerîbiyê pê derman dibin, ji aliyekî şûncihên bab û babpîran li bîra wan tîne, ji rexek din ve hestên xemgîniyê û kiraran, bi dilovanî ser wan de ber dide.
Belê xwedanê huner ê saxlem û nemir bab ê Felek.   

 
Ev wêne min di sal 2003ê de çêkir ye.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Bessam Mer’ê

Gava trajiydiya miletekî tê taqîkirin û ezmûnek tije jê derdikeve holê , wêjeyek çêdibe ku birînan vediguhze pendiyarîyê û bîranînan vediguhêze pirsên vekirî yên pêşerojê.
Yaşar Kemalê Kurd, stûnek wêjeya tirkî û cîhaniye ya ne tenê li ser gund û mirovên sade nivîsiye, lê belê ew kirine neynike tevahiya gerdûnê, ku…

Firyal Hemîd

Di çilya pêşîn de û berî serêsalê, bêhna pirtiqala û goştê biraştî tê min.

Ew çaxê serjêkirina dermala bû.

ew bêhna ku mirî ji goran radikir, di pozê zarotiya min de maye.

Çima tiştên berê jî bîra min naçin?

bi dîwarê bîrdankê ve zeliqî ne û…

Zahid Alwani

Aşîreta Batwan û Dêrşoyan: Çîroka Şerê Ku Bi Jinewateke Qediya, 1890 — Roja yekê, sê bira ji aşîreta Dêrşoyan piştî nivêja fîjrê derketin bo çiyayê li bijartekî xwe da ku bixebitin; cihê wan ji gundê xwe zêde dûr bû.

Piştî nivêja asrê, bavê malê ji xwişkê xwe — keça…

Xizan Şîlan

şev û rojên min

bi nalîn û keservedanên kûr

dibihurin

hinavên şewitî

bûye cîhê gund û bajarên

hilweşiyayî

henasa gewriya fetisî

ji bayê havînên nerm

werdigirim

rengê keskesora derûniya min

çilmisî

li ser axa şaristaniyê

koçberî û derbederî…