Di ragehandinê de perwerdekirina zarokan

Evîn Şikakî
 
Malbat çawe zarokên xwe perwerde
dikin?
Gelo rola kê di perwerdekirina zarokan de piştî
malbatê heye?
Eger ragehandin taybet tilfiziyon/TV yek ji alavên
herî bi bandor bin di jiyana zarokan de, programên têne weşandin li gor temenê
wan e yan na?
Zarok di tilfiziyonê/TV de  li çi tamaşe dike?
Çima dayik rê didin zarokan bi tena serê xwe li tilfiziyonê/TV tamaşe bikin?
Perwerdekirina zarokan xem û xeyala her malbatekê ye, di heman demê de xewna her civakeke pêşketî, ji ber zarok xwedî pêdiviyên civakî, derûnî û laşî ne, herwiha pêwîstiya wan bi zaniyarî û agahiyên rast li ser gerdûn û sirûştê hene û ji ber ku di vê serdema me ya niha de, êdî perwerdkirina zarokan ji aliyê malbatê ve her ku diçe kêm dibe û guhdana zarokan bi alavên ragehandinê mîna tilfiziyon, Vîdiyo, lîstikên Kompiyûterê rojname, rêklam û Intrnetê heye. Pêwîst e programên taybet li ser bingehên zanistî, derûnî û perwerdeyî ji zarokan re werin pêkanîn.
Dîtina zarokan ji Tilfizyonê re du metirsiyên herî mezin bi xwe re tîne, yek ji wan ew e piraniya zarokan dema dayika wan ne amade be li gel wan li pirogramên ku ji mezinan re hatine pêkanîn tamaşe dikin û dema zarok bi tena serê xwe tilfizyonê temaşe dike bandora wê bihitir e ku kesên din li gel bin, ji ber ku her berhemek bandora xwe li ser wê zarokê heye.
Ji aliyekê din ve mana zarokan heta derengiya şevê û rûniştina wî demeke dirêj li pêşiya tilvizyonê bêyî ku hest bi demê û giringiya wê bike, metirsiya herî mezin e ew yeke bandorê li ser erkê wî yê xwendinê û dibistanê dike, êdî nema dikare waneyên xwe binvîsîne û bixwîne, ji bilî têkçûna tendirûstiya wî ji rûniştina demên dirêj, têkçûna asta nerîna çavên wî, pişta wî û damarên wî yên mejî.
Ya herî metirsîdar jî giraniya laşê wî ji pirbûna xwarinên cor bicor yên ku di dema li tilfiziyonê tamaşe dike û dixwe, herwiha ji aliyeke din ve zarok dûrî tevgera xwe dibin, dûrî werziş û lîstikê dibin.
Mana zarokan bi demjmêrên dirêj bandora xwe ya xirab li ser derûnî û saykolojiya wan nemaze tirsa ku li cem çêdike dema ku wan (li) filêm tirs tê de hene temaşe dike, nemaze ku zarok temenê wan piçûk in û her tiştî dibînin di baweriya wan de ku rasteqîn in.
Ji ber vê yekê pêwîst e dê û bav pihtir nêzîkî zarokên xwe bibin, çavdêriya wan berhemên ku zarokên wan guhdanê pê dikin û bişopînin, ji ber ku zarok li gor temên xwe nikare berhemên baş û nebaş destnîşan bike. Zarok berhemên jiyana mirovan in, lewma pêwîst e guhdaneke giştî bi  wan werin kirin daku(da ku), civakeke saxlem û pêşketî ava bikin.
 

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Tengezar Marînî

Ez bi tenê rawestiyame,

Çemek ji ramanan,

Wêneyên ji sîberê di nav tevnê de,

Vedeng bêhingivtin.

Deng bi çirpekî xwe dişêlînin,

Henaseyek ji nostaljiyê,

Ronahîyek dişkê,

Xeyalên hilweşiyayî.

Bazin dizivirin,

lîstika demê,

dilopek dibare,

deng belav dibin.

Ta…

بێوارحسێن زێباری، هه‌ولێر

ئه‌گه‌ر ئه‌م ل سه‌ر ناسنامه‌ و گه‌لێ كورد ڕاوه‌ستین، دێ ئێكسه‌ر هزر و بیرێن مه‌ دێ بۆ وان شۆڕه‌ش و سه‌رهه‌ڵدانێن گه‌لێ كورد چن ئه‌وێن وان ئه‌نجام دایێ د قویناغێن جۆدا جۆدا دا بووینه‌ مایه‌ی ده‌ستكه‌فتن و ئه‌گه‌رێن هندێ كو كورد ببن خودان بڕیار و ده‌ستكه‌فێن زێده‌تر و…

Tengezar Marînî
Mirov hene, dema tûşî nexweşiyekê dibin,
pir kes û mirov bi wan diêşin, sedem jî ev in: an di nav civakê û di qada pê ve mijûl bi xeml û rewş dikin, an jî xwedan temen hindik û pichûk in û mirov dua dike, ku xwedê wan bi selamet bike. Mizgîn xweda evan herdû xesletan…

Konê Reş

Dr. Ehmed Nafiz Beg, yek bû ji wan têkoşer û welatparêzên kurd yên ku navê wan tucarî nayê jibîrkirin, bi taybetî di nav kurdên Cizîrê de. Ji ber ku ew ji yên pêşîn bû di warê dermankirina xelkê Cizîrê de.

Ew kurê welatparêzê kurd (Yusif Begê…