Penabrî

 Fedwa Derwiş

Ew ji ber şer, perîşanî, zilm û ne aramiya welatê xwe reviya ne. Ji ber ku nemadikarin birûmet jiyana xwe berdewambikin, wan berê xwe dane sînoran û bi hêviya ku zarokên xwe biparêzin, berve hinek welatên ne diyar ҫûne, . Weha jî, ew bûn e  “penaber”.
Şerê Sûriyê bûye sedema koҫberiya hejmareke mezin ji xelkên wê. Li gor amarên Neteweyên Yekbûyî (NY) hejmara penaberên sûriyê zêdetir ji du milyonan e, ku bi sedema nêzîkbûn û arzaniya barkirinê piraniya wan xwe li welatên derdora Sûriyê girtine. Rêjeya jinan û zarokan bilnd e, ҫiku ew yên herî ziyanbar in di şerde.
Herêma Kurdistanê jî deriyên xwe li ber penaberên Sûriyê vekiriye, hejmara wan ta niha giha ye 220.000 penaber. Bi nerîna wan, Başûr û Rojava yê Kurdistnê yek xak in, yek ziman û yek milet in, her wiha di siberojê de yek welat in ji ber van sedeman wê ne biyanî bin û wê kêşeyên penaberiyê nebînin.
Di bin giraniya barekî hindik ji tiştên xwe û barekî mezin ji hêviyan, berê xwe dane Başûr, welatê wan yê duyem da ku şûne xewinên wan hembêz bike.
Lê mixabin, penaberî mirinke hino hino ye, kêșeyên pirr yên penaberiyê para jin û keҫane,û ji zilam û lawan bêhtir bandoreke xerab li ser rewșa wan heye. Ew bi du rengan tên ҫewisandin, carekê weke penaber, carekê jî weke jin.
Mafên Jinên penaber yên mirovahî tên binpêkirin, û jin jiyaneke metirsîdar û melûl dibûrînin û kêşeya regzperestiyê û tundiyê û pirr zehmetiyan ji ber rewşa civakî û regezî dibînin. Nemaze yên di ҫadiran de, ku tu teybetmendiya jiyana wan tune ye, û kêmasiyên xizmetguzarî derbarê pêdawistiyên rojane, xizmetên tunduristî û perwerdeyê de hene.
Hejmareke mezin ji keҫan mecbûr bûne xizmên xwe xwedî bikin û berpirsyarya wan li xwe bigrin. Piraniya wan xwendin berdane ,û karên xizmetguzariyê, di mercên zor de dikin. Xwedanên kar ci ҫavên kêm li wan dinerin û bi seatên zêde û pereyên kêm wan bikarkirin didin.
Ji aliyekî din ve, hinek ji wan rastî destavêtinê, yan jî dil pêşewtandinê tên. Ev yek bandoreke xirab li ser jiyana wan dike, u hasten kêmahiyê li ba wan peyda dike.
Wêneyekî din ji perîşaniya jinên penaber heye, ew yê jinên ku jiyaneke aram bi zarok û mêr û maleke ava li şûn xwe hiştine, û li bin ҫadiran mane û bi kêşeya zarokên xwe yên belavkirî, bêkar û bê xwendin dil teng bûne.
Pêwiste  jinên penaber bên parastin û yasayek ji bidestxistina mafên wan di civaka nêrane de bê sepandin.
Ev yek jî perpirsiyariya rêxistin, komeleyên civaka sivîl û mirovane û di serî de jî hikûmeta Herêmê ye.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…

Ebdûlazîz Qasim

Di dîroka navçeyê de, hîç erdnîgariyek bi navê Tirkiyê nîne, û deweta Tirkiya li ser sextkariya dîrokê û talankirin, qirkirina Kurd, Ermen û Yonaniyan û herwiha li ser dagîrkirina beşeke mezin ji xaka kurdistan, Yonanîstan, Qubirstan û Ermenistanê hatiye avakirin.

Projeyên Tirkan her ji destpêka xwe ve û heta…