ÇERXÊ 21Ê ÇERXÊ GELÊ KURDE

Lazgîn dêrûnî

Wek di bêjin kû dinya dolabe û di zîvirê carna mirov bindikevê û carna serdikevê .di çerxê 20an de dolab li gelê kurd zîvirî û bin ket ,lê ewjî bi van sedeman bû:

1)piştî cenga cîhanê ya yekemîn  û herivandina dewleta osmanî û avakirina dewleteke Turkî zanyarî (netewî)sala 1925 bi destê Kemal Etaturk kû têde dijîtiya gelê kurd û mafên wî yê netewî hate kirin bi teybetî di peymana Lozanê de sala 1923de……..
2)parçebûna kurdistanê di peymana Sayks Pîko de, di sala 1920an de……..
3)piştî cenga cîhanê ya duyemîn û ketina komara Kurdistan (Mehabad)li rojhilatê Kurdistanê bi destê hovîtiya Farisan û sêdaredan kirina Qazî Mihemmed û hevalên wî
4)derketina ramanên netewî di nav Ereban de bi teybetî li Sûrî û Îraqê û damezrandina partiya basa şûfînî ya kû desthilat li Sûrî û Îraqê di kir û mefên kurda û netewa wan mandele dikir…..
 5)cenga sar ya di navbera Emerîka û hevgirtina Sovyata berê de piştî cenga cîhanê ya duyemîn……
ev xalên kû me anîn ziman  bûbûn  sedema kû gelek zilm û zor û sitem û komkujî di heqê kurdan de hatin  kirin û nehiştin go kurd bi serkevin û bighin mafên xwe .
Lê îro di destpêka çerxê 21de em dibînin ew sedemên li banî kû me anîn ziman hin ji wan hatin rakirin û neman û bi çûna wan rewşeke nû li rojhilata navîn destpêkir,ev rewşa nû ji bo kurdan bi teybetî geleg giringe , lê guhertinên nû yên ji bo kurdan derfet anîne evin:
1)lawaziya ramana netewî di nav Areban de û ketina partiya basa şûfînî li Îraqê bi ketina rijîma Sedam re bi destê Emerîka û hevalbendên wê di sala 2003de kû bû sedema derketina rewşeke nû di Îraqê de bi teybetî û di rojhilata navîn de bi giştî ,ew bû derfeteke dîrokî ji bo kurdan bi giştî û ji bo kurdên başûr bi teybetî kû têde kihiştin mafên xwe yên netewî bi avakirina Îraqeke fîdralî .li vêdê herêma kurdistanê rengekî serxwebûnê stand ,ew îro bûye bingiheke giring û motka kurdistanê. 2)pirojeyê Ocelan yê ji bo aşîtiyê û agirbestê û vekişandina çekdarên PKK ji Turkiya ji bo levhatina Kurd û Turkan û destpêkirina pêvajoyeke nû ji bo çareserkirina pirsgirêka kurdî di bakurê kurdistanê de bi rengekî aştî û dîmoqratî.
3)şoreşa Sûrî dijî rijêma basa şûfînî û destpîkirina qûnaxeke nû ,ew derfeteke dîrokiye ji bo kurdên rojava kû karibin di Sûrya nû de mafên xwe yên netewî bi destbixin û pirsgirêka kurdî werê çareserkirin.
4) bi ketina rijêma Sûrî ya Elewî û pêre alozkirina Hizib Elleh ya Libnanê û nerazîbûna cîhanê ji pirograma newewî ya Eyranê ,wê bibin sedemên ketina rijêma Eyranê ya olperestî ,û ewê bibê derfetek ji bo kurdên rojhilat jî  ku têde pirsgirêka xwe çareser bikin û bighin mafên xweyî netewî.
Vêce çerxê 21ê çerxê kurdaye ,va avakirina kurdistanê dest pêdike û wê ew dolab dîse bi zîvirê lê vê carê wê kurd dakevin jorê dolabê .
8/5/2013
 evinwelat240@gmail.com

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…

Ebdûlazîz Qasim

Di dîroka navçeyê de, hîç erdnîgariyek bi navê Tirkiyê nîne, û deweta Tirkiya li ser sextkariya dîrokê û talankirin, qirkirina Kurd, Ermen û Yonaniyan û herwiha li ser dagîrkirina beşeke mezin ji xaka kurdistan, Yonanîstan, Qubirstan û Ermenistanê hatiye avakirin.

Projeyên Tirkan her ji destpêka xwe ve û heta…