Roja Zayina Rojnamegeriya Kurdî

Salar Elo

Roja pêncşemê 22 nîsanê sala 1898 an , Miqdad Medhet Bêk Bedirxan yekemîn rojnameya kurdî li bajarê Qahire weşand bi navê Kurdistan, bi zimanê kurdî û tîpên erebî.

Bi helkeftina bîranîna roja rojnamegeriya kurdî ya 114 an, ezê bi kurtî li ser dîroka rojnamegeriya kurdî bi axivim:
Bi rastî sedemên ku nehiştin rojnamegeriya kurdî ji xaka welêt destpêbike, ew bûn zilm û zordariya sultan Ebdulhemîdê Diwem digel hin sedemên dîtir de , rojnameya kurdistan hat çapkirin li çapxana Hilal li Qahira, piştî wê li hin bajarên Ewrupî wek Îstanbûlê , dûvre vegeriya bajarê Qahire, dûvre li bajarê Cinêvê hat çapkirin.
Sala 1902 an rojnameya kurdistan hat rawestandin piştî weşana 31 hejmaran , herdû hejmarên dawî 30 û 31 birayê Miqdad , Ebdulrihman Bedirxan serkêşiya wê dikir.
Piştî rawestandina rojnameya kurdistan , hin kovarên din yên gerînî hatin weşandin mînak( kovara Hawar û kovara Stêr li bajarê Beyrûtê).
22 nîsanê bû roja zayina rojnamegeriya kurdî û kovara kurdistan cihek balkêş di dîroka rojnamegeriya kurdî de girt , ne ji ber ku rojnameya kurdî ya yekemîn bû tenê , lê ji ber şêwazê wêyî dîmoqrasî û pêşketî , çanda kurdî bilind dinirxand , û navtêdan dida gêncan ku bixwînin , ji ber ku xwendin bingeha pêşketina gelan e.
Hejmarên rojnameya kurdistan yên ku li ewrupayê hatin weşan , li çapxana komela (Turkiya Elfeta) de hatin çapkirin , û navê çapxanê li ser wan hejmaran diyar bû .
Rojnameya kurdistan nav û dengek mezin li derve stand , Ebdulrihman Bedirxan di hejmara 13 an de dibêje: ( ji weşana rojnameya me gelek kesên biyan tê de beşdarbûn, wek Elman , Nêmsawî , Îngilîz) , û hîn lê zêde dike : ku di nav van kesan de , kesek Elmanî hebû navê wî Martin Hartman bû , zanîbû bi piraniya zimanên rojhilatî û dixwest fêrî zimanê kurdî bibe bi alîkariya wî.
Em îroroj bi rêzgirtinek mezin li pêşiya Miqdad Bedirxan dirawestin , ew rewşenbîrê kurd yê ku rojnameya yekemîn bi zimanê kurdî lidarxist û ev roja pîroz ( 22 nîsanê) bû dîrok ji rojnamegeriya kurdî re .
Daxwaziya min heye ji hemû rojnamevan û nivîserên kurd ku rahêjin pênûsên azad , û bi mejîyekî dîmoqrasî biramin ji ber ku azadiya rojnamegeriyê rê li pêşiya pêşketinê di hemî waran de vedike .
Li dûmahîkê ez hêvîdarim ji xwênerên kurd ku guh bidin zimanê kurdî , û bi kurdî binivîsn û bixwînin .

Email:salaraloo@gmail.com

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Qado Şêrîn

Wek van rojan, temenê pirtûka “Mihemed Şêxo Huner û Jînenîgarî” dibe du sal.

Dema diyarî dost û hezkiryan dikim, dinivîsim: “Pirtûk berhema keda Mihemed Şêxo ye”. Ji bo min ev rastî ye, ji ber tiştekî min di pirtûkê de tune. Min gotar, lêkolîn, portrêt, note, stran, helbest û awaz…

Pêşeroj Cewherî

Welatê min welatê min

Evro çend roje agire

Li himber faşîzma tirkan

Gel berxwedan û bergire

Welatê min wa Rojava

Welatê min evîna te

Doze ji dil dernakevî

Bidest dijmin ve bernadin

Agir bë te min…

Dildar Xemrevîn

Di destpêkê de ez spasiya mamoste û nivîskarê hêja û giranbuha Ezîz Xemcivîn dikim li ser diyarîkirina romana wî „Zabêl Ey Ermenî Me!“ ji bo yî min , ev yek jî cihê şanaziyê ye ji bo min.

Di pêşiyê de ez ê têbîniyekê ji we re bidim xuyanîkirin…..

Merwam Mistefa-Bavê Zozanê-

Amûdê bajarekî piçûkî dev li ken e, bi nav û deng e, li Rojavayê Kurdistanê ye, nêzî sînorê dewleta Tirk e. Bakurê rojhilatê Sûriyê ye, bi herêma Qamişlo ve girêdayî ye û bi parêzgeha Hisîça ve, dora 35 km ji Qamişlo dûr e, wisa jî 80 km ji parêzgehê…