Roja Zayina Rojnamegeriya Kurdî

Salar Elo

Roja pêncşemê 22 nîsanê sala 1898 an , Miqdad Medhet Bêk Bedirxan yekemîn rojnameya kurdî li bajarê Qahire weşand bi navê Kurdistan, bi zimanê kurdî û tîpên erebî.

Bi helkeftina bîranîna roja rojnamegeriya kurdî ya 114 an, ezê bi kurtî li ser dîroka rojnamegeriya kurdî bi axivim:
Bi rastî sedemên ku nehiştin rojnamegeriya kurdî ji xaka welêt destpêbike, ew bûn zilm û zordariya sultan Ebdulhemîdê Diwem digel hin sedemên dîtir de , rojnameya kurdistan hat çapkirin li çapxana Hilal li Qahira, piştî wê li hin bajarên Ewrupî wek Îstanbûlê , dûvre vegeriya bajarê Qahire, dûvre li bajarê Cinêvê hat çapkirin.
Sala 1902 an rojnameya kurdistan hat rawestandin piştî weşana 31 hejmaran , herdû hejmarên dawî 30 û 31 birayê Miqdad , Ebdulrihman Bedirxan serkêşiya wê dikir.
Piştî rawestandina rojnameya kurdistan , hin kovarên din yên gerînî hatin weşandin mînak( kovara Hawar û kovara Stêr li bajarê Beyrûtê).
22 nîsanê bû roja zayina rojnamegeriya kurdî û kovara kurdistan cihek balkêş di dîroka rojnamegeriya kurdî de girt , ne ji ber ku rojnameya kurdî ya yekemîn bû tenê , lê ji ber şêwazê wêyî dîmoqrasî û pêşketî , çanda kurdî bilind dinirxand , û navtêdan dida gêncan ku bixwînin , ji ber ku xwendin bingeha pêşketina gelan e.
Hejmarên rojnameya kurdistan yên ku li ewrupayê hatin weşan , li çapxana komela (Turkiya Elfeta) de hatin çapkirin , û navê çapxanê li ser wan hejmaran diyar bû .
Rojnameya kurdistan nav û dengek mezin li derve stand , Ebdulrihman Bedirxan di hejmara 13 an de dibêje: ( ji weşana rojnameya me gelek kesên biyan tê de beşdarbûn, wek Elman , Nêmsawî , Îngilîz) , û hîn lê zêde dike : ku di nav van kesan de , kesek Elmanî hebû navê wî Martin Hartman bû , zanîbû bi piraniya zimanên rojhilatî û dixwest fêrî zimanê kurdî bibe bi alîkariya wî.
Em îroroj bi rêzgirtinek mezin li pêşiya Miqdad Bedirxan dirawestin , ew rewşenbîrê kurd yê ku rojnameya yekemîn bi zimanê kurdî lidarxist û ev roja pîroz ( 22 nîsanê) bû dîrok ji rojnamegeriya kurdî re .
Daxwaziya min heye ji hemû rojnamevan û nivîserên kurd ku rahêjin pênûsên azad , û bi mejîyekî dîmoqrasî biramin ji ber ku azadiya rojnamegeriyê rê li pêşiya pêşketinê di hemî waran de vedike .
Li dûmahîkê ez hêvîdarim ji xwênerên kurd ku guh bidin zimanê kurdî , û bi kurdî binivîsn û bixwînin .

Email:salaraloo@gmail.com

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

سەلاح بەدرەدین

لە گەرمەی هەڵكشانی ململانێیەكانی نێوان بەرژەوەندییەكانی هێزە زلهێزەكان لەسەر سامان و سەرچاوەكانی وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و، زیادبوونی خێرایی ڕووبەڕووبوونەوەكانی نێوان لایەنە هەرێمییە حوكمڕانەكان سەبارەت بە دابەشكردنی هەژموون و داگیرسانی پڵیتەی شەڕەكان بەوەكالەت، هەروەها گەشەسەندنی ئەو شەڕانە لەم ساڵانەی دواییدا و، هەڵگیرسانی شەڕ و پێكدادانی توندوتیژیی نێوان هێزەكانی گەلانی زیندوو لە لایەك و، ڕژێمە دیكتاتۆرە…

Tengezar Marînî

Erkên Zimên

Erk ên zimên cihêreng in û dikarin li ser çend beşan werin dabeş kirin. Erk ên herî baş ên zimên ji hêla zimannas Roman Jakobson ve hatine formulekirin, ku şeş erkên bingehîn destnîşan kirine:

Erkê referansê/Lêveger: Ev erk behsa ragihandina agahî û rastiyan dike. Ew di…

EBDILBAQȊ ELȊ

Serok û lȇvegerȇ kurdî Mes’ûd Berzanî ti carî ji kurdan dûr neketiye, li ku derê û kengî jî be, belȇ ew her tim bi wan re ye, ȗ nêzî wan e her wekȗ lȇdana dilȇ wan be.

Roleke mezin ya serok Berzanȋ di pirsa kurd li rojavayȇ kurdistanȇ de…

Baso Kurdaxi

Bihara nûjen
Bihara ciwaniyan her heye
Dilên tî li hev dicivin
Ji bo azadî û hêviyan
Mîna fısıltandina bêdengiya demê
Rojan ew westandin
Gilî û gazinan ji siruşta bêdeng
Ber bi çiyayê bilind ve
Dilê wî bi ava zelal lêdide
ava kaniyê ya gurrîn
Ji bo veşartina êşê di nav tozê de
Û birîn bi axa sor hatiye nixumandin
Bi pelên zeytûnê…