Turkiyê û partiya (Îxwan Elmuslîmîn ) û partiyên Erebperest li Sûriyê nabin dostên gelê Kurd .

  Dr.Ebdilmecît Şêxo *

Partiya ( Îxwan Elmuslîmîn) ji berî  çend salan de, ango hîn piştî raperîna Avdara 2004 an de, ya ku li seranserî bajarên Kurdistana Sûriyê, ji Qamuşliyê ta Efrînê bû ye , dixwast pêwendiyên xwe bi partiyên Kurdan û kesayetiyên  kurdperwer re girêde, evê partiyê  li Ewropa hevdîtin bi hin siyasetmedarên Kurd re kirin; serokê wê yê Berê Elî Seder Elbiyanonî hinekî zimanê xwe nerm kiribû, ewî li ber telvîzioynan (Cezîrê ) û (Erebiyê)  pir caran li ser gelê Kurd radiwestiya û helwesta xwe ya erênî ta radeyekê ji gelê Kurd re dida diyarkirin .
 Lê hîn di wê demê de jî partiyên tevgera  Kurdî bi peyvên wî nedihatin xopandin, ji ber ku, ewanan dizanîn ku ramana( Îxwan Elmuslîmîn ) ji rikberiya netewayetiya Erebî nehatiye rizgarkirin. Lê piştî şoreşa gelê Sûriyê (15.03.2011)  (Îxwan Elmuslîmîn)  bi alîkariya Turkiyê xwe pirtir livand û bizava xwe ya siyasî kir û  di bin sîbera dewleta Turkiyê de li gel hin partî û rêxstinên din Sûrî û pir kesayetiyên din yên serbixwa Encûmena Niştimanî ya Sûriyê ( ji 350 mirovî, ji wan (270) îslamperest in)  li Turkiyê bi seroketiyê akadêmiyekî serbixwe Dr. Burhan Xelyon damezrandin.
Ji roja rojê de (Encûmena Niştimanî ya Sûriyê) û bi texmîna min li gor  şîret û fermanên hukumeta Receb Ordoxan giringî nedaye (Encûmena Niştimanî ya Kurd li Sûriyê) ya ku niha ji (16) partiyên Kurd û (160-170) welatparêzên serbixwe û ji gelek (Hevrêzên Xortên Kurd)  pêkahtiye.  Lê tenê çend kesayetiyên serbixwe û nûnerên du,sê partiyn  Kurd cihên xwe di  Encûmena Niştimanî  ya Sûriyê de girtine, lê mixabin ta niha jî  ewanan nikanin hikariyên xwe li rêxistinên Îslamî û netewperestan di wir de bikin.
Encûmena Niştimanî ya Sûriyê  di helwesta xwe de li hember doza gelê Kurd li Kurdistana Rojava hezhezokî, keysebazî û neyênî ye , dengên partiya  Îxwan Elmuslîmîn, kesayetiyên olperest û hêzên Erebperest di wir de pir bilind in û dengên Erebên pêşverû mîna Dr.Mihye Dîn latqanî û Dr. Kemal libwanî pir nizm in, xuya ye;ji ber vê rûdawa neyênî jî ,Dr. Kemal Libwanî xwe ji Encûmena Niştimanî ya Sûriyê vekişand .
Di rastiyê de; di navbera Encûmena Kurdî û Encûmena Sûrî  de hevdîtinên rasterast li Qahîre , li Tunisê  û paşê li Herêma Kurdistanê jî çê bûn, nûnerên Enûmena Niştimanî ya Kurd li ber ronahiya biryarên kongira xwe danûsatndin bi Encûmena Sûrî re kirin ,lê mixabin Îxwan Elmuslîmîn û hevalên xwe Erebperest naxwazin taybetmendiya gelê Kurd li Sûriyê nas bikin .Lê ewanan bi ya me be; bi tektîk û di bin bandora hin şîretên dewletên Ewropî , di kongira Tunisê (17-18) 12 .2011 ê de li ser vê deqê duhatî biryar wergirtin. ( Encûmena Niştimanî ya Sûriyê , nasnama netewî ya gelê Kurd di destura Sûriyê de dupat dike, divê pirsa kurdî mîna beşek ji kêşa niştimanperweriya giştî li welêt were dîtin .Herweha jî; Encûmena Niştimanî ya Sûrî dixwaze pirsgirêka Kurdî çareser bike , setemkariyê ser Kurdan rake, Kurdên ziyan dîtine, divê ewanan şûnziyanê  wergirin, divê pênasîna mafên netewî yên gelê Kurd  di çarçewa yekitiya axê û gel de were çespandin. ) Encûmena Niştimanî ya Kurd, biryara kongira Encûmena niştimanî ya Sûrî li Tonisê nepejirand , ji ber ku biryara wê; ne li gor biryara gongira Encûmena Niştimanî ya Kurd bû,her weha jî, biryara kongiraTunisê nikanî bû vîn û daxwazên gelê Kurd li Rojavayê Kurdistanê derbibiriya .
Tevî helwesta neyênî ya Encûmena Niştimanî ya Sûrî dermafê gelê me  de ,dîsan nûnerên Encûmena Kurd di kongira Enûmena Niştimanî ya Sûrî de li Istenbulê (26-27)  o3. 2012 beşdar bûn; Nûnerên me bi hêvî bûn ku Encûmena niştimanî ya Sûrî yekbûna gelê Sûriyê û hêzên dijber biparêze,li helwesta xwe vegere û daxwazên gelê Kurd yên dadmend di pirojeya (Hevpeymana niştimanî ya di Sûriya pêşeroj de) di vê kongirê de bipejrînin.lê pir cihê mixabîniyê ye; ku vê carê helwesta Encûmena Niştimanî ya Sûrî dermafê gelê me de  hîn pirtir neyênî bû, ewê di vê kongirê de, biryara kongira Tunisê derbarê miletê Kurd de beravêtî kir û biryarek nûh; bejin kin ,birîndar û bê herdu ling pêşkeşî dîroka Sûriya nûh kirin û gotin :(Destura Sûriyê dupat dike ku cidabûn di navbera pêkhatiyên civaka Sûriyê ,di warên  olî ,rêolî û netewayetî de ( Ereb,Kurd, Aşurî -Suryan ,Turkiman û hin din de tune ye û destur bi wekheviya mafên wan di çarçewa yekitiya axê û gel de li Sûriyê dipejrîne . .) Va ye me dît çawa Îxwan Elmuslîmîn, partiyên regezperest naxwazin gelê Kurd mîna miletekî serbixwe û li ser erdê xwe dijî, bibînin; ewanan dixwazin bêjin ku Kurd mîna kêmnetewên din Turkiman , Eremenî , Asur-Suriyan kêmnetew e, ewa jî li ser axa Ereban dijî; ango ewanan jî dixwazin mîna kevneperst û riçperestên Turkan ,Farisan  beşên ji welatê me û samanên Kurdistanê ji xwe re zep bikin.lê pêwîste em bêjin jî ku nûnerên Encûmena me di vê kongira îslamperest û Erebperest de bêdeng neman,Dr.Ebdil Hekîm Beşar bi navê Encûmena Niştimanî ya Kurd di vê  kongira Îslam û erebperest de got;  (Ji ber ku Encûmena Niştimanî  ya Sûriyê  bi tenha xwe (Pirojeya belgeya peymana niştimanî)  nivisiye ,em bi wê re di nivîsandinê de ne beşdar bûn  û  herweha jî Encûmena Niştimanî ya Sûrî  çareseriyek dêmokratî ji doza gelê Kurd re nekiriye … ,û her dîsan jî ewê pêşniyarên me yên giring nepejrandine , lewra em jî pirojeya vê belgê napejrînin û em di vê kongirê de beşdar nabin .)      
Wek hemî hemwelatiyên Sûriyê û hemî cîhan dizanin ku gelê Kurd li Rojavayê Kurdistanê ji roja destpêka şoreşa Sûriyê de(15.03.2011) bêdeng nema ye , miletê me bi deh hezaran derketine û hîn jî derdikevin kolanên bajarên xwe û daxwaza rûxandina rêcîma Sûriyê dikin û gelê Kurd di vê şoreşa azadiyê de qurbanî dane, em ji hemwelatiyên Sûriyê û ji Encûmena Niştimanî  ya Sûrî dipirsin, gelo çima hûn dixwazin em  bi we re di xûnrêtinê de heval bin, lê em bi we re di parvekirina mafên netewî û bi wekhevî ne heval bin ????? Ma gelo Eva di kîjan olî û desturî de heye ????? lê hûn dixwazin em ji raya giştî re bêjin ; (Rîh bû ne bust, lê dijmin ne bû ne dost !)
      Efrîn . 1.04.2012

* Endamê komîta parêzwer ya Encûmena Niştimanî  ya Kurd li Sûriyê.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Ehmed Tahir

Yarê ne xuya ye lo

Dilê min dêşê

Cih û war ziwa ye lo

Serê min dêşê

Milet jar û geda ye lo

Di zor û kêşê

Her yek ji hev cuda ye lo

Bê qad û bêşê

Rêber ne…

Dildar Sheko

Berî bi çend salan li Zanîngeha Rojava (di bîhnvedana havînê de) min dersa -Romana Cîhanî- dida. Bi gelemperî li ser zagon, pêdivî û şêweyê darijtin û amadekirina Romanê em radiwestiyan.

Nimûne:

1- Zagon; di darijtina Romanê de divêt yê nivîskar bê layen be da bikare rastiya serdema Rûdanê ji hemî aliyan ve…

EBDILBAQȊ ELȊ

Gelo çima desthilata dogmatîk gendel dibe?.

Çima kargêriya polîtîkî û aborî ya her desthilata ku rêbazeke bîrdozî digire têk diçe?.

bê gûman ev ne pirsin raporte ne,lêbelê ew pirsên bingehîn in ku me dixin pêşiya rastiya nexşeya siyasî û rastiya siyasî ya gel,û neteweyên ku bi kiryarên bîrdozî…

Adil Xelîl

Ji dûr hatin.

Bajarekî nenas, koçberin, dîsa xerîbin.

Her tişt wan diqewitîne,

Careke din wan bi dûr dixîne.

Mijek sitûr li wan rasthat

Ta bi qotê serê xwe

Di navde çûn

Mijek sitûr ew dorpêç kirin.

Çi mêrin, lehengin!

Bi hêvîyan…