Rusiya û siyaseta kevneşopî

Dr.Ebdilmecît Şêxo

Em  dixwazin bê serdorên dirêj û fereh bêjin ; Sovyetistana  berê jî siyaseta xwe ya dervayî li gor berjewendiyên xwe dajot ; ewê raman û bîrdozên Markis-  lênîn û  ramanên pêşverû bin pê diikir û ewanan  dikir rajeya aboriya siyaseta  dewleta xwe .
Destlata Sovyetistanê  hevpeymana dostaniyê di sala 1972  an de bi rêcîma Ehmed Hesen Bekir (Partiya Bes) ya faşîst re mor kir û her weha jî  ewê partiya kumunîst jî neçar kir ku ewa bi partiya (Bes)re di hundir (Eniyekê )de alîkar be .
Destlata Bes pişta xwe bi Sovyetistanê li dijî hêzên dêmokrat û tevgera azadîxwaza Kurdistanê  hêztir dikir .
Li gor vê (Hevpeymana dostaniyê) Sovyetistana berê  çekên xwe  bi zêrên reş difrot  destlata dîktetur û xwînvexwar; ewê bi wan çekan  şerê  tevgera dêmokratîxwaz û bizava azadîxwaza gelên Kurdistanê  bi seroketiya nemir M.Berzanî dikir.
Sovyetistanê ev şêwesiyaseta bi xwe jî  li Sûriyê pêkanî û mixabin ta niha jî partiyên kumunîst ji bin bandora siyaseta kevneşopî rizgar nebûne  û ewanan bi rêcîma partya Bes re hîn alîkar in , lewra jî em kanin bêjin tevgera kumunîst  li Sûriyê jî ji hev şeliya ye û hikariya wê di nav gelên Sûriyê de hema ,hema nema ye .
 Dêmek Sovyetistana berê  ji ber siyaseta xwe ya çewt li derve û hundir hilweşiya û di pê re hemû dewletên sosyalîst ;yek li dûv yekê tarûmar bû.
Rusiya niha jî dîsan li gor siyaseta  sovyetistanê ya derve dimeşe , ewa jî  dixwaze pêşbaziya  Emêrîka û welatên din sermiyandar li navçeyên cîhanê bike, ewa dibêje ; Rusiya jî dewleteke mezin e û ewa xwe ji Emêrîka û welatên din kêmtir nabîne,lewra divê ewa jî mîna dewletên din sermiyandar  li bazarên aborî bigere û kirîn û firotanên xwe bike .
Çawa sovyetistana  berê ji bo berjewendiyên xwe aborî hemû mafên gelan û dengên azadîxwaz  binpê dikir  ,îro jî Rusiya li ser rêç û şopa wê siyaseta kevneşopî berdewam e .Ji 15.3. 2011 ê de şoreşa aştiyane  li gelek bajar û bajarokên Sûriyê  li dijî rêcîma Bes ya dîktetur destpêkiriye ;pirtirî 10000 hemwelatiyên Sûriyê li pênavê azadiyê pakrewan bû ne û bi deh hezaran têkoşer û dêmokratîxwaz di zîndanên rêcîmê de ji ber êş û lêdanên ne mirovane de dinalin û dimrin.
Gelek welatên sermiyandar ,pir rêxistinên mafên mirovan  ,  pir  mislimanperest ,xaçeperstên cîhanê û komelgeha dewltên Ereban  helewesta destlata Sûriyê şermezar  dikin  lê mixabin Rusiya  ta niha  hîn çekan (36 balefir)  difroşe Sûriyê û hîn baregehên xwe  yên leşgerî  li Sûriyê  ji bo parastina  sudên xwe dihêle.

Rusiya raste rast li rex dewleta Sûriyê  radiweste ,ewa ta niha naxwaze  rêcîma Bes were hilweşandin û rêzê li vîna gelên Sûriyê nagre û ewa bi vê siyaseta xwe ya ne mirovane  ruya xwe li hember dîroka civakamirovperwer, mîna Sovyetistan berê reş dike.

 

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Ehmed Tahir

Yarê ne xuya ye lo

Dilê min dêşê

Cih û war ziwa ye lo

Serê min dêşê

Milet jar û geda ye lo

Di zor û kêşê

Her yek ji hev cuda ye lo

Bê qad û bêşê

Rêber ne…

Dildar Sheko

Berî bi çend salan li Zanîngeha Rojava (di bîhnvedana havînê de) min dersa -Romana Cîhanî- dida. Bi gelemperî li ser zagon, pêdivî û şêweyê darijtin û amadekirina Romanê em radiwestiyan.

Nimûne:

1- Zagon; di darijtina Romanê de divêt yê nivîskar bê layen be da bikare rastiya serdema Rûdanê ji hemî aliyan ve…

EBDILBAQȊ ELȊ

Gelo çima desthilata dogmatîk gendel dibe?.

Çima kargêriya polîtîkî û aborî ya her desthilata ku rêbazeke bîrdozî digire têk diçe?.

bê gûman ev ne pirsin raporte ne,lêbelê ew pirsên bingehîn in ku me dixin pêşiya rastiya nexşeya siyasî û rastiya siyasî ya gel,û neteweyên ku bi kiryarên bîrdozî…

Adil Xelîl

Ji dûr hatin.

Bajarekî nenas, koçberin, dîsa xerîbin.

Her tişt wan diqewitîne,

Careke din wan bi dûr dixîne.

Mijek sitûr li wan rasthat

Ta bi qotê serê xwe

Di navde çûn

Mijek sitûr ew dorpêç kirin.

Çi mêrin, lehengin!

Bi hêvîyan…