(Gava ku masî tî di bin) :nerînek intelêktwal, hestên netewî-kurdistanî.

Dr.Zara Brahîm
 
Piştî weşandina romana wî ya dawî( gava ku masî tî di bin), navê nivîskar Helîm Yûsiv, bi tîpên stûr hate nivîsandin di babeta romansaziyê û wêjeya kurdî de li rojava. Û bêguman, ev şêwek nû ye der barê romana kurdî de, nemaze ku lehengê romanê ne tenê ( Masî)ye, lê belê nivîskar bi zimanê lawiran, derî, kevir, mar, nivişt uhd….diaxivê.

Bi rastî H.Y. tiştê ku xwest bighînê, bi vê şêwa han serkeftî bû, û ew bîr û bûçûnên lehengê romanê ku nikarîbû yekser bêjê, bi zimanê wan tiştan û lawiran cî girtin. Nexasim rola erênî û pir baş ku kûçkê wî Bozo û Mar standibûn, û ev bixwe gaveke bilinde û astekî pêşketî ye di warê nerîna mirovayetî derbarê herdu lawiran de, ku berûvajî tên nasîn di mêtolojiya û mêjûya kurdî de.
Bi zimanekî kurmancî hesan nûser karîbû derbasî gelek deryê nû bibe û perdê hilênê ji ser gelek mijar û pirsgirêkên veşartî, yan jî ku kes bi rengekî vekirî li ser ne rawestiya ye (rewş û jiyana şervanan, têkilyên wan, jiyana şervanên jin, têgeya evînê…….), û pir mijarên ku hîn nehatine hingavtin, ku hîn bi çavekî pîroz têne dîtin.
Ew hestên kurdistanî ku netewa kurd diyar dikin û hêviya wê xewnê ye, loma me şervan ji her çar parçan di dîtin û xwedî stratîcîk netewî bûn. Li vir em Karin bêjin ku ev hestê kurdistanî pir xurte di nav gelê me de û guh nadê cografiya jî, lê pêwîste ku em pêşî xwedî li xwe derkevin û bêguman pêdiviyên her parçeyî hene û divê ku pêşî xwediyê doza xwe bin. Û nimûna Masî di romanê de xweşik vê diyar dike. Kurd dive ku xwedî stratîcîk hevbeş bin û xewna kurdistanî her û her wê armancek pîroz be, loma xebat û serkeftina her parçekî, piştevaniye ji hemiyan re û li ser vê bingehê têkilî jî ava dibin û doza kurdî pêşve diçe.

Roman jiyana miletê kurd dide xuyakirin , û bi nerînek rexneyî gelek pirsgirêka destnîşan dike, tevlu ku nûser bi hest û wijdanek mirovayetî pir tenik êşa miletekî diyar dike û roman pê xemilandiye û cihê xwe li cem yê xwendevan hiştiye. Ev yek ji wan romanê xurte û cihgirtye di romansaziya kurdî de li beşê rojava, lewra pêdiviya peydebûna vê romanê giringe li rex her xwendevanê zimanê kurdî.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…

Ebdûlazîz Qasim

Di dîroka navçeyê de, hîç erdnîgariyek bi navê Tirkiyê nîne, û deweta Tirkiya li ser sextkariya dîrokê û talankirin, qirkirina Kurd, Ermen û Yonaniyan û herwiha li ser dagîrkirina beşeke mezin ji xaka kurdistan, Yonanîstan, Qubirstan û Ermenistanê hatiye avakirin.

Projeyên Tirkan her ji destpêka xwe ve û heta…