(Gava ku masî tî di bin) :nerînek intelêktwal, hestên netewî-kurdistanî.

Dr.Zara Brahîm
 
Piştî weşandina romana wî ya dawî( gava ku masî tî di bin), navê nivîskar Helîm Yûsiv, bi tîpên stûr hate nivîsandin di babeta romansaziyê û wêjeya kurdî de li rojava. Û bêguman, ev şêwek nû ye der barê romana kurdî de, nemaze ku lehengê romanê ne tenê ( Masî)ye, lê belê nivîskar bi zimanê lawiran, derî, kevir, mar, nivişt uhd….diaxivê.

Bi rastî H.Y. tiştê ku xwest bighînê, bi vê şêwa han serkeftî bû, û ew bîr û bûçûnên lehengê romanê ku nikarîbû yekser bêjê, bi zimanê wan tiştan û lawiran cî girtin. Nexasim rola erênî û pir baş ku kûçkê wî Bozo û Mar standibûn, û ev bixwe gaveke bilinde û astekî pêşketî ye di warê nerîna mirovayetî derbarê herdu lawiran de, ku berûvajî tên nasîn di mêtolojiya û mêjûya kurdî de.
Bi zimanekî kurmancî hesan nûser karîbû derbasî gelek deryê nû bibe û perdê hilênê ji ser gelek mijar û pirsgirêkên veşartî, yan jî ku kes bi rengekî vekirî li ser ne rawestiya ye (rewş û jiyana şervanan, têkilyên wan, jiyana şervanên jin, têgeya evînê…….), û pir mijarên ku hîn nehatine hingavtin, ku hîn bi çavekî pîroz têne dîtin.
Ew hestên kurdistanî ku netewa kurd diyar dikin û hêviya wê xewnê ye, loma me şervan ji her çar parçan di dîtin û xwedî stratîcîk netewî bûn. Li vir em Karin bêjin ku ev hestê kurdistanî pir xurte di nav gelê me de û guh nadê cografiya jî, lê pêwîste ku em pêşî xwedî li xwe derkevin û bêguman pêdiviyên her parçeyî hene û divê ku pêşî xwediyê doza xwe bin. Û nimûna Masî di romanê de xweşik vê diyar dike. Kurd dive ku xwedî stratîcîk hevbeş bin û xewna kurdistanî her û her wê armancek pîroz be, loma xebat û serkeftina her parçekî, piştevaniye ji hemiyan re û li ser vê bingehê têkilî jî ava dibin û doza kurdî pêşve diçe.

Roman jiyana miletê kurd dide xuyakirin , û bi nerînek rexneyî gelek pirsgirêka destnîşan dike, tevlu ku nûser bi hest û wijdanek mirovayetî pir tenik êşa miletekî diyar dike û roman pê xemilandiye û cihê xwe li cem yê xwendevan hiştiye. Ev yek ji wan romanê xurte û cihgirtye di romansaziya kurdî de li beşê rojava, lewra pêdiviya peydebûna vê romanê giringe li rex her xwendevanê zimanê kurdî.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Ehmed Tahir

Yarê ne xuya ye lo

Dilê min dêşê

Cih û war ziwa ye lo

Serê min dêşê

Milet jar û geda ye lo

Di zor û kêşê

Her yek ji hev cuda ye lo

Bê qad û bêşê

Rêber ne…

Dildar Sheko

Berî bi çend salan li Zanîngeha Rojava (di bîhnvedana havînê de) min dersa -Romana Cîhanî- dida. Bi gelemperî li ser zagon, pêdivî û şêweyê darijtin û amadekirina Romanê em radiwestiyan.

Nimûne:

1- Zagon; di darijtina Romanê de divêt yê nivîskar bê layen be da bikare rastiya serdema Rûdanê ji hemî aliyan ve…

EBDILBAQȊ ELȊ

Gelo çima desthilata dogmatîk gendel dibe?.

Çima kargêriya polîtîkî û aborî ya her desthilata ku rêbazeke bîrdozî digire têk diçe?.

bê gûman ev ne pirsin raporte ne,lêbelê ew pirsên bingehîn in ku me dixin pêşiya rastiya nexşeya siyasî û rastiya siyasî ya gel,û neteweyên ku bi kiryarên bîrdozî…

Adil Xelîl

Ji dûr hatin.

Bajarekî nenas, koçberin, dîsa xerîbin.

Her tişt wan diqewitîne,

Careke din wan bi dûr dixîne.

Mijek sitûr li wan rasthat

Ta bi qotê serê xwe

Di navde çûn

Mijek sitûr ew dorpêç kirin.

Çi mêrin, lehengin!

Bi hêvîyan…