Mihemed Şêxo Û Hilbijartina Gotinan

Konê Reş

   Kêfxweş dibim, ku ez jî dewla xwe di bîra hunermendiya Mihemed Şêxo de dakim û dilê evîndarên deng, awaz û gotinên wî, bi çend gotinan şad û xweş bikim.
   Mihemed Şêxo; ew jî mirovekî wek me tevan bû. Lê di warê deng û mûzîkê de, mirovekî ji me cuda bû; Mirovekî bi bûyerên gelê xwe ve girêdayî bû, qet hayê wî ji malê dinyê tune bû.

Wî tev temenê xwe di ber bîr û baweriyên xwe de xerckirin, bê ku hayê wî ji dîrokê jî hebe, an li cihekî ji navê xwe re di nav rûpelên dîrokê de bigere..
   Wek guhdarekî stranên wî, ez jî, yek ji dost û evîndarên guhdariya stranên wî me. Ew stranên ku li ser zilana sê bingehan dizîvire; Deng, awaz û gotin. Mihemed Şêxo bi zanebûn, ev hersê bingeh bi mûzîkê, li gor gewriya xwe û bi gotinan, li gor eş û janên gelê kurd ji xwe dibijartin, bi hevre dihûnan û di nav gel de belav dikir. Guhdarên wî jî, bi sehkirina stranên wî re, di nav pêlên jiyaneke tijî kul, xem, kef û şahî de dûr – dûr diçin û rehet dibin.. Ji ber ku stranên wî  akam û bandoreka mezin di his, hest û derûna mirovê kurd de dihêle, wî ji qurm ve dihejîne û bi rex du tiştan ve dehif dide; Welat û evîn..
   Mezinbûna navê Mihemed Şêxo ji vê yekê tê; ku dikare du celebên guhdaran peyda bike, yek jê; Ewên bi kul û jan in, a din ewên  bi kêf û şahî ne. Ango Mihemed Şêxo di stranên xwe de, şîn û şadiyê bi hev re kom dike.. Dikare bihêle ku mirovên şîn-şad li yek stranê guhdarî bikin. Di baweriya min de ev yek jî vedigere ser bijartina wî ji gotinên stranên wî re. Wî, bi zanebûn gotinên stranên xwe dibijartin û razî nedibû ku her helbestê bistirîne. Li gor ku ez yek ji kesên nêzîkî wî bûm, gelek helbest jêre dihatin ku bike stran, lê ew razî nedibû… Helbestên ku dibijartin, bi piranî li dor zilana welat, bûyerên welat û evînê digeriyan. Ta ku wî evîn jî, bi welat ve girêdida, ango li tembûra kul û êşên welatiya dida, xwe ji welatiyên xwe dûr nedikir, bi reşahiya welatiyan re bû û bi wan re dijiya.. Weha wî helbestên stranên xwe bi zanebûn bijartin û helbestên van helbestvanan gotin, ewên ku welat ji wan re, evin bû, hebûn bû û bi bûyerên welatê xwe girêdayîbûn û bi wan bûyeran re dihejiyan û dixiliyan.
De ka werin emê mêzebikin bê Mihemed Şêxo helbestên kê kiriye stran:
Cegerxwîn: (1903-1984)
1-   Bilinde bejin û bala te
2-   Di baxan de
3-   Pêjna te nayê
4-   Nalînek tê guhê min
5-   Agirê derdê te îro
6-   Bexçê gula
7-   Ey felek ka ew sera, birc û qunaxed dimin
8-   Dil kujtiyê awirên çavê te me
9-   Şêrînê nû gihayê.
Tîrêj: (1923 – 2002 )
1-   Feryad û sed ax û eman
2-   Erê şoxê
3-   Dîsa li min awir kişand
4-   Em hemî pêşmergan e
5-   Wa keça Tora banî
Yûsif Berazî( Bêbihar), li Serê Kaniyê a suriyê dimine
1-    Hebis û zindan
2-    Di xwed e
3-    Rabe ji xewê
4-    Çibikim bi can
5-    Koçê me barkir
6-    Di zindanê dinalim ez
7-    Ez bûm ferar
8-    Welat
9-    Derdan çi ez dil jarkirim
10- Şêrîn tu cirana minî
11- Rabe pismam
12- Eman ez bûm warê xeman
13- Şeva tarî
14- Ez jî bi cî bim
15- Yarê şehkir porê siyah
16- Perwîn keça nû gihiştî
Mele Ehmed Namî (1906 – 1975)   
1-   Pêşkevin em serfiraz in miletê kurdî
Omerê lelê: niha li Zaxo jiyana xwe derbas dike
1-   Xem û xeyalê te ez revandim
2-   Ay lê gulê gula min ê
3-   Qedera min çendî ciwan e
4-   Yarek min heye bi navê jin
5-   Peymana min şêrîn yare
Sebrî Botanî (1925 – 1998)   
1-    Tu wî bihuşta rengîn
2-    Pîrê xemcivîn
3-    Mixabin bi navê jîn
4-    Vê yarkujê tîrek weşand
Xelefê Zîbarî: Niha di dengê Emerîka de li washington kar dike
1-   Dema min tu dîtî Nesrîn
2-   Kewê xortê serê çiya me
Dr. Bedirxan Sindî: li kurdistana başûr dimîne
1-   Ey felek bo te dinalim
2-   Şermîne dil
Ehmedê Şêx Salih: li Eyndîwerê ye, rex Cizîra Botan
1-   Çûm nav baxê evînê
2-   Azad e, ciwan e
3-   Cana min !
4-   Xortên me lêne bê jimar
Kemal Şanbaz: Di sala 1975 an de li Beyrûtê hat kujtin
1-   Gewrê
2-   Min bihîstî tu nexweşe
3-   Yadê rebenê
Mustefa Atrûşî: Ji kurdên Başûr e
1-   Min canê dît
2-   Sê zerî hatin ber derî
Dr. Feydellah Xiznewî: Niha li Parîsê diji
1-   Bilbilo
2-   Xalxaloka çema
 Ferhad îçmo: niha li Qamişlo dijî
1-   Destê min bigire
Mihemed Elî Şakir: Niha li Serê Kaniyê dijî
1-   Eman dilo
Adil Seyfeddîn:
1-   Azade şêrîn
Beşîr Çaçan(Şêrên): Niha li emarata erebî dijî
1-   tu ji min dûr ket şêrîn yarê