Avsanên kurdî di koçika qamişlo de

Di şeveke qamişlokî de li ber fenerin melûl û bayê hînik di hewşeke gundikî de li taxa cirnikê û bi mêvandariya mamoste yê lêkolînvan XALIS MISEWER çîvanok û avsanên kurdî di simînareke misyolocî de lev civandin .
Bi amadebûna gurûpek keç û xortên rewşenbîr û çend ji pispor û nivîskar û xwedan rol di warê çand û wêjeya kurdî de di xeleknameya karê koçika qamişko ya çandeyî de şeva 9/8/2008ê simînareke nû hate li darxistin .
mamosta XALIS piştî bi xêrhatin û sipasdanê ji amadebûyan û amadekaran(koçikê) re pêşgotinek ji simînara xwere ya bi zimanê kurdî hatî tomarkirin got, têde tekes li ser giringî û taybetmendiya avsana kurdî û cudahiya di navbera wê û yên cîhanî de kir û got:
Avsan pêdiviye ku were pêk anîn ji( fereziya pîroz û ristineke wêjeyî, û domahîk jêre hebê) û li gorî vê pîvanê bi serfirazî em Karin bêjin avsana kurdî tevlî ya cîhanî dibê bi pamendî .
Û zanistiya avsanê sûd û mifa jê tê wergirtin di dîroka kevnar û ne nivîsî de ku cudahî di navbera afirandina wan û bilî wan ji milletan de hene , ji çîrok û sitran û foliklor … …
Tê şîrove kirin ku ramanê kurdî yê kevnar bi çi rengî dihate ramandin û jiyan  bi çi şêweyî di hate derbaskirin, di encamêde xoşiyeke derûnî ji van pêzanînên afrandî (avsane) li cem xelkê wê demê peyda dikir .
Her weha di naveroka simînarê de jî mamoste  XALIS da xuyakirin ku di çerxên bûrîde li ser herêma kurdistanê û desthelatên li pey hev ji (babilî û somerî û aşûrî … … ) avsana kurdî maye serbixwe û nehatiye guhertin û her bandore wê li ya miletên din hatiye kirin got:
Rola avsanê ne kêmtir ji ya dîrokê bi xweye û xaka kurdistanê zengîne bi vê zanînê û gelek jê derbiwîne , û nimûne li ser yekemîn qurbaniyê mirovan hatine guhertin bi lawiran , li ser xaka kurdistanê bû ew jî birhîm pêxember bû silavê xwedê li ser bin, û diyar dike ku mirovê kurd mirovin older bûn xwedî behwerî bûn xwedan merdî û qurbanî bûn û daxwazkarê azadiyê bûn û li gor simînarbêj avsana kurdî çar beşin  ew jî:
(abûrî-şîrove –olî-civakî) ne û nimûne li ser herçar beşan anîn .
Li dawî mamoste xalis behweriyên xwe wekû rewşenbîr di vê derbarê de da xwiyakirin û got:
Avsan û çîvanok sedemeke mezin bûn ji derengxistina zanistê re li herêma meya rojhelat.
Li paş guhdarî kirinê wekî hercar dergihê têkilî û boçûnan vebû li pêş amadeyan , û ji wan têkiliyan jî:
1# mamoste bihurî : pirsiyar li ser avsanên newrozê û jimara wan û astê rastiya têde kir.
2#mamoste sedîq şernexî : avsane cîhaneke çakbîniyê bû ji xelkê wê demê re û avsanên exrîqî û yonanî îro ewin di pileya berze di cîhanê de ji ber ristina wan û nivîsandina wan mane li serxwe û qurtal bûn ji windabûnê .
Û têkiliyên dinavbera avsaneyên milletande têne dîtin sedemê sirûşta wan ya  hevbeşe bi dîmenên xwe .
3# mamoste elî cizîrî :bi dîtineke rexneyî li ser simînarê rawestiha û got :
a)#cudahî dinavbera avsane çîvanokê de heye û bihtirîn nimûneyîn simînarê ji çîvanoka       bûn 
b)#navkirina çîrokê û bûyerê û avsanê .. ku li cihekî çêdibê û di warekî de pişt re bi demeke dirêj û li warekî dûr bi hezarên emyala were bi kar anîn ferehtirdibê û karmend têde( cengin – bazirganin – barkirine -… …)
c)#xoşiya derûnî ne misyolocî tenêye , behweriyên olî roleke mestir hene û belkî ne rewşeke saxlemîbê jî .
e)#peydabûna avsanê ji berya someriyan jî heye , ji dema kevirîve ye , dema cudahiya mirov û siruştê veye .
4#mamoste xalid mihemmed : nêrîneke cuda da xuyakirin ji şîrovekirinê re ewjî têkdana avsanê û dastanê , eger çîroka gelêrî ya (pabilyo) ( xurafî) bê parkirin ji babetê avsana wê li kûdê mînêû têkiliya wê bi xudayanre nine , avsanên ku di hezarsaleya heftêde berya zayînê çê bûne ..
Lê berî hezarsaliya çara ji berî zayînê nû hatiye mîjoristin û nivîsandin ango di serdema someriyan de.

Ji bilî van têkiliyan jî hin pirs û bersiv dinavbera amadeyan û simînarbêj de hatin kirin ku bû cihê dilxoşiya amadeyan û cihê sipasiya mamosta jî .
Ta civateke dî li bendî koçika qamişlo bin babetên nû û sipas.

    Koçika qamişlo ya çandeyî
    k-qamislo@gmail .com 
  9/8/2008  qamişlo       

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

EBDILBAQȊ ELȊ

Polȋtȋk karekî pîşeyî ye, û pêdivî ye ku kar ȗ xebata sîyasî standardên pîşeyî yên polȋtȋkî bipejirîne, ȗ xwe bi sipȇre pîvanên pirofesiyonelîzma siyasî, ku li gor civaknasȇ siyasȋ yȇ Elman MAKIS VȊBER”Max Weber” pȇwȋstȋ bi van her sê taybetmendiyên girîng heye : azwerî, hesta bi berpirsiyariyê, û…

Fewaz Ebdê

Di êvareke bi bêhna axa bi neynûkan kolayî de

Min dengê henasên çiyayan bihîst

qerqerin zelalî ji mijê li xwe kiribûn û

bi dengekî bizorderketî “Ey Reqîb” digotin.

Te yê bigota ji devê gorê gazî zarokên xwe…

Konê Reş

Pêşangeha Navnetewî ya Pirtûkan li Hewlêrê/ 17, ku ji roja 9ê Nîsana 2025, destpê kiriye û ta roja 19ê berdewam e. Ev pêşangeha di bin durişma “Cîhan Bi Kurdî Xeber Dide” hatiye lidar ketin. Sebaretî min, pêwîst bû ku ez di roja 13 vê Nîsanê de,…

Li kurdistana Başûrêrojava gelek bûyer û pêşhateyên siyasî diqewmin, ku bandora xwe raste rast li ser bizava netewiya Kurdistana Başûr heye.

Li kurdistana Başûrêrojava tenê ENKS û PYD- YPG nînin, ji derveyî wan gelek rêxistin û partiyên siyasî yên tekoşer û xudan dîrok û ezmûn jî hene, ku pêwist û giringe, em…