Elegez di dîroka Giyanasî û Mêş û Mûr de

 

Şîlan Doskî

Elegez(Camuşvana Mezin) navê gundekî Ermenistanê ye. Akinciyên wê ku Kurdên bi ola xwe Êzdî ne di salên 1877-1878an di dema şerê Rûs û Tirkiyê de mişextî Ermenistanê bûne.
 Giyanasê Rûsî, Tzvelev, Nikolai Nikolaievich(z. 31 Çile (li gorî pasaportê 3ê reşemehê)sala 1925an li Tambov – m. 19 tîrmeha 2015an li Sankt Petersburg)kulîlkek bi navê zanistî yê Linaria kurdica var. alagezica Tzvelev.(Benzerik/Bengzerika Elegezê)tomarkirî ye. Danheva giyayê wê di 15ê gilavêja sala 1932an li herêma Elegezê ji hêla E.Bush & N.Bush bûye.

 

 Ev nav sala 2006an di nûçeyên birêkûpêk yên Nebatên bilind Moskow, Lênîngrad (Novosti Sist. Wysch. Rast. 38: 219.) de hatiye weşandin. Ev nav hevwateya navê zanistî yê Linaria kurdica Boiss. & Hohen.(Benzerika Kurdî (Bengzerik))û navekî pejirandî di dîroka giyanasiyê de û di lîsteya navên zanistî yên dar, gul û giyayên Kurdistanê cih digire.
Giyanas Tzvelev giyayek din jî bi navê zanistî yê Stipa pulcherrima var. alagezica Tzvelev. (Ormix/Palaxa Elegezê)tomarkirî ye ku ev nav jî di kurtiya Flora Kafkasyayê(Konspekt Fl. Kavkaza)de hatiye weşandin û danheva giyayê wê di 20ê gilavêja sala 1932an li çiyayê Elegez di bilindahiya 1900m., de bûye. Ev nav hevwateya navê zanistî yê pejirandî Stipa pulcherrima K.Koch. e ku di dîroka giyanasiyê de du nav bi navê Elegez ji hêla giyanas Tzvelev ve hatine tomarkirin.
Di cîhana Mêş û Mûr an de malbateke piçûk a Mêşan bi navê Athericidae heye ku bi navê Mêşên avê tên naskirin. Cureyê Atherix alagezica Paramonov. ji evê malbatê ye ku navê wê Mêşa Elegezê ye ku ev nav ji hêla Pispor û Mêş û Mûrnasê Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst û Awistralya  Sêrgê Cak Paramonov(Sergey Jacques Paramonov z.4 mijdara 1894an li Xarkêv- Ûkraynayê –m. 22 rezbera 1967an li Kanberra- Awistralya) ve hatiye tomarkirin. Ev nav sala 1926an di Soc. Entom. (Parçeyên ji bo naskirina heywanan) de hatiya weşandin.31.12.2023

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Qado Şêrîn

Wek van rojan, temenê pirtûka “Mihemed Şêxo Huner û Jînenîgarî” dibe du sal.

Dema diyarî dost û hezkiryan dikim, dinivîsim: “Pirtûk berhema keda Mihemed Şêxo ye”. Ji bo min ev rastî ye, ji ber tiştekî min di pirtûkê de tune. Min gotar, lêkolîn, portrêt, note, stran, helbest û awaz…

Pêşeroj Cewherî

Welatê min welatê min

Evro çend roje agire

Li himber faşîzma tirkan

Gel berxwedan û bergire

Welatê min wa Rojava

Welatê min evîna te

Doze ji dil dernakevî

Bidest dijmin ve bernadin

Agir bë te min…

Dildar Xemrevîn

Di destpêkê de ez spasiya mamoste û nivîskarê hêja û giranbuha Ezîz Xemcivîn dikim li ser diyarîkirina romana wî „Zabêl Ey Ermenî Me!“ ji bo yî min , ev yek jî cihê şanaziyê ye ji bo min.

Di pêşiyê de ez ê têbîniyekê ji we re bidim xuyanîkirin…..

Merwam Mistefa-Bavê Zozanê-

Amûdê bajarekî piçûkî dev li ken e, bi nav û deng e, li Rojavayê Kurdistanê ye, nêzî sînorê dewleta Tirk e. Bakurê rojhilatê Sûriyê ye, bi herêma Qamişlo ve girêdayî ye û bi parêzgeha Hisîça ve, dora 35 km ji Qamişlo dûr e, wisa jî 80 km ji parêzgehê…