Xwendineke tamzar di pirtûka Qado Şêrîn de

CanKurd

Yek ji nivîsevanên me yên bi dilvehesîn dinivîse, hêja Qado Şêrîn e, ku hem bi Kurdî û hem bi Erebî jî, zîrek e. Ez nivîsên vî camêrî baş dinirxînim, ji ber ku ew mirovekî wêrek e, û wekî di paşnavê wî re “Şêrîn” diyar e, ku ji navê dayîka xwe biriye, ew di koka xwe de ji “Şêr” hatiye, ne ji “Şîrîn”iyê.

Di pirtûkxaneya kurdî de –mixabin- pirtûkên rexneyî pir hindik in, lora ku em ji civateke êlparêz, sofî, û axatiyê hatîne, ku rexne têde nedihat kirin, ne bi terzekî siyasî, ne olî û ne jî wêjevanî.
Rexnekirina mezinan, deselatdaran, bav û diyan, û her kesekî ku gopalekî mezin di destan de hebû, qirka mirov dibir ber kêndirê, ew dihate riswakirin û bersûckirin, wekî hêştirê gurrî bûye, ji nav êlê an ji nav civata olî dihate derkirin, an jî bi tenê hêştin. Ev bermayê çandeyî û kelepora “devgirtinê”, û “devmisdanê”, me bi xwe re hilgirt, weku di ”Gênom”ê me de hatiye çandin, nema ji nav xûn û rehên me derdikeve, me bi xwe re aniye Ewrûpa jî, û ew ketiyê hinder mejiyê me yê siyasî jî. Rexnevan li ba me bûye “Zindîq”, bûye “Gawir” ê ku pêwîste em xwe jê biparizin…

Qado Şêrîn rexnevanekî xudan huner e, li têlên tev zirav dixîne, ku hinava civaka me ya kufikî, tevlihevbûyî, jihevketî, û deselatiya me ya siyasî, ya ku hîn negihaye pileya dewletî, dilerizîne…Çi di gotarên xwe yên siyasî de û çi di berhemên xwe yên çêrokî de…

Li vir pêwîste em bînin zimên, ku di Kurdî de „Çêrok“ û “Çêrçêrok” hene, ne “Çîrok” û “Çîrçîrok”. Ji ber ku koka peyvê di “Çêrêkirinê” de ye, bi wateye “li ser hewaldan”, ne ji “Çîr” hatiye, ku bi wateya dengê derî an tiştekî dî ye, û gava em dengekî wilo dibihîsin, em dibêjin: “Derî kire çîreçîr”, lê gava yek tiştekî li ser kesekî dî bo me hewal dide, em dibêjin:” Çêra wî kiriye.”…Li hinek derên Kurdistanê “Çêrêkirin” bi wateya “Axiftina nebaş” e, lê herweha jî, ev nêztire ji “Çîr û çîreçîrê”…

Serok û Merok, ku çapa wê ya yekê, di sala 2009 de, ji aliyê saziya çandeyî SEMA ve, di bin jimara 31ê de derketiye, gaveke wêrek e di rexnevaniya kurdî de, ku bi tersê çêrokî gelek mijarên me yên civakî, siyasî û wêjevanî hatîne lêvkirin, nivîsandin û belavkirin…Hema bi geltebazî “Suxriye”, ku li ba nivîskarê me yê giranbiha her hezkirî ye.

Serok û Merok, ku tenê 120 rûpelin, teviya koçberekê ji jiyana nivîskarê me yê geltebaz tîne zimên, ku têde şagird bi şimik û şekalan diçûne zanîngehê, û tevî ku dayîk û bavên wan hejar bûn, lê dîsa jî ji vexwarina meyê nediman, da rewşa xwe ji bîr bikin. Di nav wan de hinekan dilên xwe bi hîviya ku rojekê bibine xanedan an serok dadigrtin, ji wan hebûn, ku tew carekê jî di jiyana xwe de govdeyên jinan nedîtibûn, û ji wan jî hebûn derpî û binkirasên jinan di axur û kadînan de dikişandin seriyên xwe.

Di vê pirtûkê de, ku serok wekî gokvanên werzişê têne kirrîn an kirêkirin, nivîskarê me yê hêja tinaziyan bi ramiyariya tevgerên me yên kurdî dike, ewên ku nikanin ji siya serokên xwe derkevin, li pey wan wekî çêlçûkên mirîşkan dibezin, ewên tew bi sernakevin, nezanin û gava di komcivînekê de bi hev diçin, teviya tevgera xwe parçe-parçe dikin, ew dişehitin û gelê me jî bi xwe re dişehitînin.

Bêguman hinek kêmaniyên piçûk ên zimanî, nivîsandinî û ji aliyê çap û dîmenê ve di pirtûkê de hene, hema bê guman Qado Şêrîn bi hevîrê Kurmanciya Kurdistana navendî hatiye histiran, û wekî dixuye, wî hîn di zarotiyê de pir ji zimanê xwe yê zikmakî hezkiribû, û pişt re bi dilxweşî pê nivîsî bû.

Dostê me yê nêz û hêja, karîkaturvan Inayet Dîko jî, li gorî mijarên rengareng ên pirtûkê karîkaturekî gelek xweşik bo bergê pêşîn ê pirtûkê çêkiriye, ku Kurdekî qelew û simbêlboz li pişta yekî hejar suwar bûye û dibêjêyê:“De bimeşe hevalo, bimeş. Rizgarkirina welat hîn dûr e…!”

Wekî min xwend û dît, “Serok û Merok” hêjayê xwendina we ye jî…

20 Avdar 2010

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Tengezar Marînî

” Darizandin” a Kafka, ku di sala 1913an de hatiye weşandin, pirr caran wekî çîrokeke komplex û xumamî tê dîtin, ku xwêner bi gelek pirsên bêbersiv û cîh ji bo şîrovekirinê dihêle. Ev vebêjî ji ber têgihîştinên xwe yên kûr ên derûnî û nîşandana çirûskane ya têkiliyên hêzê, hestên sûcdariyê û tirsa hebûnê tê…

Rêber Hebûn

Reşzeytûn

Taybetmendiya evînê wek mijareke helbestî li cem jina helbestvan heye, yek ji wan taybetiyên diyar : tenikbûna derbirînê, ev yeka me dibe li ber kûrbûna ezmûna jiyanê û rastiya pesindana helwestên wijdanî, di çarçoveya vê pirtûkê de em dibînn ku helbestvan bêhtir azad e, çengên hestên xwe dirêj…

Qado Şêrîn

 

Dema bêrya helbestê dikim, diçim kilasîkan dixwînim.

Helbet nehemû kilasîk tên xwendin, wek dema me ya aniha. Berê jî gelek helbestvan hebûn, wek aniha, lê hindik mezin bûn û man û hey man, nimûne gelek in, lê gelek jî hema ku mirin winda bûn. Aniha jî gelek xwe dikin…

Şîlan Doskî

 

Şerekê gengaz di navbera Îran û Îsraîlê de ne tenê pirsên jeopolîtîk derdixe holê. Lê ew rasterast bandorê li mîlyonan mirovan dike. Bi taybetî Kurdên li her çar aliyên Kurdistanê dijîn: Rojhilat, Başûr, Rojava û Bakur di bin metirsiyê de ne.

Şerekî bi vî rengî wê ji bo wan…