Ji Rûpelên jiyana Jinê

Vejîna
Kurd
Di
civaka Kurdî de têgeha “jin” herdem bi jiyanê ve hatiya girêdan, ji
ber ku jin sembola afirandina jiyanê û berdewamiya regeza mirovahiyê ye, lewra
ew gelek pîroz tên dîtin. Birastî ez naxwezim li ser vê babetê pir rawestim, lê
dixwezim pisekê bikin: Ma gelo eger Xwedê jinek ji anîna zarokan bê par hîştibe,
çima civak bi tevahî bi çavê nerazîbûnê li wê rebenê dinêre û bi hemû şêweyan
tundiyê lê dike?
Di civaka me de, jina ku xizmeta mêrê xwe bike û gelek zarokan bîne dinyayê jineke baş e, û ya ku nikane zarokan bîne weke jina nebaş pênas dibe, ango civak jinê weke hebûneyeke ku bi qasî hejmara zarokên aniye dinyayê hêja dibîne, û bi vê helwestê, dayikbûn, weke  rêya rizgariya ji zext û zordariya civakê li pêşiya jinê dimîne.
Zordaiya li dijî jinan û şêweyên wê naskirî ne, lê hema jina ku zarokan nîne tûşî pestên piralî dibe, ji aliyekî ve zordariya ku ew weke jin di civakeke şûndemayî de dibîne, û ji aliyekê din ve êş û kovanên wê ji ber pirsgirêka wê ya derûnî ku ew ji xweristiya dayikbûnê bê par maye, bêguman civak, bêtir jî jinên wê civakê, roleke neyînî dilîzin, wê jinê nefret û riswa dikin, bi gotin û helwestên xwe wê dêşînin û di rewşa herî baş de mêr pesend dikin ku careke din bizewice û bi zarokên ku ji bedena xwe şa bibe.
Tiştê herî seyr ew e ku eger sedema çênebûna zarokan ji aliyê mêr de be, jin bi qedera xwe razî dibe, jiyana xwe bê zarok didomîne û tucarî berdanê naxweze û civak jî bêdeng dimîne, lê eger jin nikanibe jiyana zewacê bi anîna zarokan bixemilîne, bêguman mêr zewaca duyem weke çareserî ji vê pirsgirêkê re dibîne, civak jê re dibe alîgir û piştgir û dibêje ev mafekî rewa ye.. û eger mêrek sê-çar caran zewicî be û zarokên wî tune bin, dîsa ew jinên xwe tewanbar dike û kêmasiyê di mêrantiya xwe de nabîne!!
 Belê.. di civaka me de ev rûdawa pir tê dîtin, û em kanin rewşeke din, ku nêzîkî wê ye,  bînin zimên ew jî derd û kulên dayika keçan e (ew jina ku hemû zarokên wê keçik in) di vê rewşê de dîsa mêr pişta xwe dide ol, urf û adetên civakê yên kevneşop, û bi zewaceke dî dirame, tevlî ku hemû pêşketinên zanistî diçespînin ku mêr berpirsyarê zayenda cenîn e. 
Di heman demê de em kanin bêjin ku ev helwest û nerînên han, ku di nav hemû pêkhateyên civakê de tên dîtin, şêweyek ji zordariya li dijî jinê ye û mixabin bêtir bi destên jinan gur dibe, ew jinê miroveke nenas, bê hal û bê hêz dibîne, ku kişwera wê mal e û çalakiyên wê yên herî astbilind çêkirina xwerinê û anîna zarokan e.. Bi ya me be ev durûtî di şêweya danûstandinê bi jin û mêr re seknandineke kûr li ser bîrûbawerî, urf, adet û nirxên civakê divê.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…

Ebdûlazîz Qasim

Di dîroka navçeyê de, hîç erdnîgariyek bi navê Tirkiyê nîne, û deweta Tirkiya li ser sextkariya dîrokê û talankirin, qirkirina Kurd, Ermen û Yonaniyan û herwiha li ser dagîrkirina beşeke mezin ji xaka kurdistan, Yonanîstan, Qubirstan û Ermenistanê hatiye avakirin.

Projeyên Tirkan her ji destpêka xwe ve û heta…