Rewşen xanim Bedirxan, Piştî 23 Salan

 Konê Reş

Bi helkeftina ku iro 01.06.2015, (23), sal di ser koçkirina Mîrzade Rewşen Bedirxan re derbas dibe, bi min xweş e em kêlîkekê li pêvajoya jina kurd vegerin û wek nimûne navê çend jinan bînin ziman û 23 saliya mîrzade Rewşen Bedirxan bibîr bînin.. 
Di nîvê çerxê 20an yê pêşîn de (Hefse Xanim Neqîb), nav û dengekî bilind di Kurdisanê de dabû û hatibû naskirin wek pêşewaya Silêmaniyê; hem bi çalakiyên xwe di ber jina kurd de û hem bi bervedêriya xwe di ber mafê gelê kurd de. Mala vê şêrejina kurd li Silêmaniyê wek dibistanekê bû ji jinên kurdan re û çendî car vê jina kurd hawar û gaziya kurdan gîhandiye Ewrûpa û ew bû ya ku komara demokrat li Mehabad pîroz kiriye..

   Di serhildana Sasonê (1925-1936)an de jî, rola jina kurd hebû. Di wê berxwedanê de navê van herdu jinên kurd bi mêranî hatiye holê (Reqiya Xanim û Zariya Xanim).. Di salên 1927-1930 î de jî navê Yaşar xanim, kebaniya qehremanê kurd Îhsan Nûrî Paşa di nav gel de bi mêranî hatiye belav kirin û bi saya wê gelek jinên hoza Celaliyan beşdarî şerê Romê bûne… Di sala 1946 an de, Mîna Xanim Qazî, kebaniya Pêşewa Qazî Mihemed roleke berz di şiyarbûna jinên Mehabadê de lîstiye, hem jî qencî jêreye ku wê bingehê yekîtiya afretên komara Mehabadê danî ye.

   Li gor xwendin, xepartin û serwextiya min ji civata kurdî re û ji gelek rexan ve, mêze dikim ku jina kurd ligel mêrê kurd rolek berçav lîstiye. Belê ji ber gelek sedeman ve, navê wê di tariyê de maye, hêj ew ronahiya pêdivî nehatiye berdan ser kar û xebatên wê..
   Lê sebaretî Rewşen xanim Bedirxan, wek rewşenbîrek Kurd a jin; mêze dikim ku vê şêrejina kurd di sirgûniyê de li Şamê, ji sala 1935 an û virde, rolek berz di şiyarbûn û tevdana hestê netewî kurdî de lîstiye, nemaze di warê rewşenbîrî de. Ew yekemîn jina kurd e ku bi elfabeya Kurdî latînî nivîsandiye û di vî warî de alîkarî bi kurmamê xwe mîr Celadet Bedirxan re kiriye.. Nexasim di derhênan û weşandina herdu kovarên wê de; Hawar û Ronahî.. Hem jî bi navtêdan û dehifdana wê û Mîr Celadet nivîskarên wek Cegerxwîn, Osman Sebrî, Qedrî Can hatine holê.. Piştî koçkirina mîr Celadet di roja 15.07.1951ê de, Rewşen Xanim di sala 1955 an de komelak bi navê (Komela Vejandina Çanda Kurdî), li Şamî, digel Dr. Nûreddîn Zaza, Osman Sebrî, Hemîdê Derwêş damezirandiye.. û ji wê hingê ve, bi rengekî aktîv bi karê rewşenbîrî rabûye. Digel ew yekemîn jina Kurd e li ser asta Kurdistanê û sirgûnê ku wê rêveberiya dibistanek fermî li Şamê bi navê (Leyla Elexyeliye) kiriye..

   Hêjaye gotinê ku, mala wê li Şamê wek balyozxaneyekê bû ji siyasetmedar û rewşenbîrên her çar perçeyên Kurdistan re.. Ji her çar perçeyên Kurdistanê rewşenbîran xwe li mala wê digirtin.. Û Ji kaniya Bedirxaniyan û bi taybetî kaniya mîr Celadet Bedirxan ava cerê xwe dadigirtin…
Yezdanê dilovan wê û tev neferên malbata wê bi dilovaniya xwe şad bike.
Konê Reş, Qamişlo, 01.06.2015

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Konê Reş

Pêşangeha Navnetewî ya Pirtûkan li Hewlêrê/ 17, ku ji roja 9ê Nîsana 2025, destpê kiriye û ta roja 19ê berdewam e. Ev pêşangeha di bin durişma “Cîhan Bi Kurdî Xeber Dide” hatiye lidar ketin. Sebaretî min, pêwîst bû ku ez di roja 13 vê Nîsanê de,…

Li kurdistana Başûrêrojava gelek bûyer û pêşhateyên siyasî diqewmin, ku bandora xwe raste rast li ser bizava netewiya Kurdistana Başûr heye.

Li kurdistana Başûrêrojava tenê ENKS û PYD- YPG nînin, ji derveyî wan gelek rêxistin û partiyên siyasî yên tekoşer û xudan dîrok û ezmûn jî hene, ku pêwist û giringe, em…

Tengezar Marînî

Hermeneutîk û post-hermeneutîk du têgehên bingehîn in di felsefe û zanistên mirovî de, ku bi têgehiştin û şîrovekirina heyber, wate û diyardeyên çandî ve girêdayî ne. Li vir taybetmendî û cûdahiyên di navbera van her du rêbazan de hene:

Hermeneutîk. Xislet û taybetmendî:

Pênase:

Hermeneutîk…

İSKAN TOLUN Köln:

Niha jî min dest bi xwendina pirtûk a şairê nemir Cegerxwîn kir. Ez bawerim ko ez wê pitûkê baş bişopînim wê nivîsa min e bi zimanê dayîkê gelek bi pêş keve. Pirtûk nûye, tîpguhêztine û wisa xwîya dike ko gramera zimanê kurdî baş bikar anîne. Destê wan sağ be!..

<p...