ji kengî ve û ji bo çi ez dinivisînim?

Konê Reş
 
Berî pêlekê mamoste Mehmet Tekçe hevpeyvînek bi min re, li dor çîroka nivîsandinê, ziman û edebiyata Kurdî pêk anî. Min jî, ji wê hevpeyvînê, ev pirs bijart û bersiva wê ji bo we belav dikim:
P. Ji kengî ve û ji bo çi dinivisînî?

B. Li gor min, nivîsandin
mereqe. Her divê mirovê nivîskar serwext û zana be, ji ber ku bê zanîbûn nabe..
Jixwe wek ku hûn tev dizanin pirtûkxaneya Kurdî di destpêka avakirina xwe deye,
anku feqîr û lawaz e, û wek ku diyar e, serwextî û zanîbûna me ji zimanên din
wek Erebî, Farisî û Tirkî kom bûye..

Belê min di bin bandor û şêraniya zimanê dayika xwe
de hez zimanê xwe kiriye û pê nivîsandiye û min ew serwextî û zanebûna xwe a bi
zimanê erebî bi zimanê Kurdî pêkve biriye.. Tevî qedexebûna zimanê kurdî,
qedexebûna pirtûkên bi zimanê Kurdî û qedexebûna pirtûkên bi zimanê erebî li
dor kêşeya gelê kurd, min hewil daye û bi kurdî nivîsandiye.. Pêre jî min bi
erebî jî nivîsandiye.. Bûguman, bandor Cegerxwîn, Osman Sebrî, Dr. Nûreddîn
Zaza, Qedrî Can û di serê tevan de mamostayên wan Mîr Celadet û Dr. Kamîran
Bedirxan zor mezin e di vî warî de.

 Bi gotinek din nivîskarî û zimanhezî
wek werîsê ji du benan hunandî be, yek bêyî yê din nabe.. Û di her tiştî de
destpêk bi hezkirinê destpê dike û hezkirina durist û aktîv mêraniye.. Sebaretî
nivîsandina min û hezkirina min ji zimanê Kurdî re, dikarim bibêjim ku ji gundê
min Doda destpêkiriye, ev gundê sînorî ku li ser sînorê Sûriyê û Tirkiyê
dikeve, kesî jê ne bi zimanê erebî û ne bi zimanê tirkî zanîbû û bi demê re di
nav agirê van her du zimanan de dihat şewitandin.. Wiha di nav wê trajîdiya
zimanî de mezin bûm, min xwend û bi giyanekî Kurdperwerî hatim xwedî kirin.. Di
sala 1973 an de min dîwana Cegerxwîn (Kîme Ez!), peyda kir û çend
carekî bi Cegerxwîn re rûniştim, hingê min jî wek tevayî nifşê xwe, hin caran
bi zimanê erebî dinivîsand.. Lê piştî ku min Cegerxwîn dît û min jê pirsî Seyda
tu bi erebî bêtir kare his û hestê xwe derîne an bi kurdî..? Beşişî û li min
vegerand û got: Bi Kurdî.. Ji wê hingê ve nivîsandina bi zimanê kurdî niqutî
dilê min.. Di sala 1977 an de bo xwendinê çûm Almaniya Rojava, li wir bişahî
çav rojnameya (Roja Welat) ketim, bi Kurdî û tirkî bû.. Piştî vegera min
di sala 1978 an de, min dest bi nivîsandina Kurdî kir, belê di pileyek biçûk de
bû. Bi hatina ronakbîrên Kurd re ji Sovyêta berê wek: Celîlê Celîl, Ordîxanê
Celîl, Eskerê Boyîk, Eliyê Evdilrehman Tosinê Reşîd.. Şêraniya zimanê Kurdî û
danheva zargotina kurdî bêtir bi min re mezin bû û wê hingê, di rêka mamoste Eskerê
Boyîk re çend carekî helbestên min di rojnameya (Riya Teze) de belav
bûn..

Di
salên 1980î de hin caran berhemên min di kovara (Pêşeng) de belav dibûn,
ewa ku partiya rehmetî Samî Ebdulrehman li sûriyê diweşand.. Belê di sala 1988
an de min bi rengekî aktîv bi kurdî nivîsand û di Newroza 1989 an de min û
hevalekî xwe Kovara (Gurzek Gul), bi Kurdiya Latînî weşand.

Ji bo wan kesên ku bi zimanê
Cizîrî, Xanî û mîr Bedirxanê Botî diaxifin dibivîsînim, ji bo xelkên Qamişlo û
Amûdê, Amedê û Sêrtê, Zaxo û Duhokê, Ormiya û Mehabadê dinivîsim, ji bo wan
lehengên ku xwîna xwe di ber azadiya welat de rijandine, da ku careke din berfa
li ser çiyayê Agirî, Cûdî, Barzan û Pîremegrûn, bi xwînê sor nebe,
dinivîsînim… Da ku keç û xortên vî welatê birîndar bi aştî û aramî, her yek
ji wan li ser Memê xwe, Siyabendê xwe, li ser Zîna xwe, Xeca xwe stranan
bibêjin û Edûla Temir Paşayê Millî, bê tirs li ser Derwêşê Evdî binihirîne…

   Erê, ez ji bo gul, kulîlk û nêrgizên Kurdistanê
dinivîsînim, ewên ku ji zimanê dayka min fam dikin, ewên ku, ez û wan bi yek
şûrî dikevin û bi yek şûrî radibin, ewên ku ne ji wan be ez tune me û hebûna
xwe di hebûna wan de dibînim, ez ji bo wan dinivîsînim.

Konê Reş, Qamişlo,
08.09.2014

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Komîteya Mihrecana Helbesta Kurdî ya li Wolfsburg, hezkiriyên peyv û risteya kurdî agehdar dike ku wê Mihrecana Helbesta Kurdî li roja Şemîyê di 25.10.2025 de li demjimêr 13:00 Uhr li Komeleya Çanda Kurdî li Wolfsburg lidar bikeve.

Çaxê ku her helbestvanek bivê beşdarî mihrecan bibe, em bi hêvî ne ku du helbestên…

Me bi rêya dost û nasan bêhistiye ku nivîskar û rojnamevanê navdar yê Çiyayê Kurmênc Mamosta Inayat Dîko nexweş ketiye û ev demeke li nexweşxaneyê ye û ji nivîsînê dûr ketiye.

Em jibo başbûna tenduristiya wî, di’ua û hêviyê ji Xudê dikin ku rewşa wî ber bi başbûnê ve biçe û di…

Ebdûlazîz Qasim

Piştî derbasbûna nêzîkî yazdeh mehan li ser rûxandina rêjîma Be’is li Sûriyê û hatina HTŞ li ser desthilata Sûriyê, wisa diyar dibe ku wê hîç niyazek erênî li hember çareserkirina pirsgirêka Kurdî nîne, û herwiha ku bi heman zihniyeta rêjîma berê dixebite û siyaseta li dijî gelê Kurd xudan dike…

Şukrî Şêx Nebî

te nedizanîbû..

Ku tu ..

piyala meya jiyanê bû ..!

mertala şewşenê

hember bêbextîyê bû

te nedizaîbû..

Jiyan bi te re

tam..

felat û welatek bû..?!

vê helwestê

vê helbestê

bi baskên hacîreşkan re

ma qey..

<p style="text-align:...