zimanê şêrîn ..zimanê meye

Xelîl kalo

   Bi helkefta  roja pîrozkirina zimanê meyî bedew û qeşeng ,31 ramûsan ji 31 tîpên zimanê mere, bi xwedê şêrîne û ji hingiv şêrîntir û xweştire .yê bawerneke ew ji kurdewarîyê şiştîye û  yê jê dûre be wê tam û zoqê nasnake . bê wî zimanî emê çawa hizira xwe bikin ,emê çawa bi axivin ,  wê nasnama me rengê wê  çawa be ,emê bi çi xem û derdê xwe bêjin û bi nivîsin…?
 eger ne bizimanê me be e  hingî gotin  bê tam û wate dibim , zimanê xelkê zimanê xelkêye û em  ne dijin lê nabe zimanê me  û nasnama me pê nayî parastin ,eger çi qasî em bi zimanê xelkê çalak û jêhatî bin û pê binivîsînin, ji ber ku ew mirov têde nayê xuyakirin û  biyanîye .dîse jî û ya giringtir ku hebûna mirovatiyê di nava ziman de beşdare û amadeye ,çi ser astê mirovekî yan jî komeke mirovan bê ziman tu zindî nikare nasnama xwe bide naskirin weke nifiş û cins , yan ji wek kes ) şexs( ji ber ku her kesek ziman bi hebûna wî ya kesayetî ve hatiya girêdan bê ziman  mirov bêjî û sexteye , pûçe û windaye , weke her milet di zane  ziman ne diyardeyeke tevlî hebûna insanan dibe lê ew bixwe egereke û koka hebûnêye .

Hebûma sexte û hebûna rastteqîne ewe ku mirovên kurd were naskirin di rîya rewş û sîmayên xweyî kurdewawrî de  ku di serî de zimane , gelo her kurdek di kare xwe bizimanê xwe , îfade bike û bifikere û hestê xwe bênê der bi şêweyekî zelal û bi bandor bi derdorê xwere û di naveroka axaftina xwe de bedewîyekê bide nasnama xweyî netewî , eger ho û egerên hebûna gelan ne avabe ser bingiha zimanê wan , ew gel  nikare bijî di domana salan de di gel miletên dîtir , ji ber dibe were hêfşandin di nava çand wan gelan de piştî demeke nêzîk  . ne dengkirin , ne axaftin  û ne nivîsandin bi zimanê dayikê  diyardeyeke ne resene di axaftina mirovan de û dijminatiyeke veşartîye ji hebûna xwere weke mirovekî serbixwe û xwedî şexsîyeke bi nasnama çûda. ne tenê ziman desteke ji bo bêwendî . ragihandin û danûsitandinê ye  ,  na .. eger zimanê mirovekî biçe û windabibe ,ew mirov yan jî ew koma mirovan pêre windadibin  û sîmayên wî yên mîjûyî pêre têne guhartin ,ji lewma ji girêdan her gelekî bi zimanê wî ve karekî hebûn û tinebûnê ye  û pêwîste erkekî netewîye be  berî her tiştî .

 Em kurd xwedî mêjû û hebûneke kevnarin di herêma mîzopamya de û  hata roja îro em bê şexsîyeteke ber çavin , ji ber pirê rewşenbîr û bijartîyên kurdan xwe îfadedikin bi zimanê serdest û biyanîyan , ji lewma jî ew kartêkirina berhemê mêjîyên wan li ser xelkê kurd bê hêz û lawaze , ji me hemûyan tê xwestin zû û bê derengî em xwe ji wan kêmasîyên di derbarê zimanê xwede rizgarbikin û bere berhemêm me bi zimanê kurdî yê şêrînbin heta ku mirovê kurd û xwendevan ji zimanê xwe dûr nekevin û ew egera hebûna me di hest û wicdanê mede herdem zindî be .banga me ewe ku her rewşenbîr ,nivîkar û xwendevan , mîdya û ragihandinên kurdan ji halo bihtir sozeke rast û xurtir bi zimanê xwere bidin , heta ku nav û nişan , hebûn û nasnama me , wicdan û hestên me bimînin kurdewarî  û saxlem….

Xelîl kalo

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

سەلاح بەدرەدین

لە گەرمەی هەڵكشانی ململانێیەكانی نێوان بەرژەوەندییەكانی هێزە زلهێزەكان لەسەر سامان و سەرچاوەكانی وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و، زیادبوونی خێرایی ڕووبەڕووبوونەوەكانی نێوان لایەنە هەرێمییە حوكمڕانەكان سەبارەت بە دابەشكردنی هەژموون و داگیرسانی پڵیتەی شەڕەكان بەوەكالەت، هەروەها گەشەسەندنی ئەو شەڕانە لەم ساڵانەی دواییدا و، هەڵگیرسانی شەڕ و پێكدادانی توندوتیژیی نێوان هێزەكانی گەلانی زیندوو لە لایەك و، ڕژێمە دیكتاتۆرە…

Tengezar Marînî

Erkên Zimên

Erk ên zimên cihêreng in û dikarin li ser çend beşan werin dabeş kirin. Erk ên herî baş ên zimên ji hêla zimannas Roman Jakobson ve hatine formulekirin, ku şeş erkên bingehîn destnîşan kirine:

Erkê referansê/Lêveger: Ev erk behsa ragihandina agahî û rastiyan dike. Ew di…

EBDILBAQȊ ELȊ

Serok û lȇvegerȇ kurdî Mes’ûd Berzanî ti carî ji kurdan dûr neketiye, li ku derê û kengî jî be, belȇ ew her tim bi wan re ye, ȗ nêzî wan e her wekȗ lȇdana dilȇ wan be.

Roleke mezin ya serok Berzanȋ di pirsa kurd li rojavayȇ kurdistanȇ de…

Baso Kurdaxi

Bihara nûjen
Bihara ciwaniyan her heye
Dilên tî li hev dicivin
Ji bo azadî û hêviyan
Mîna fısıltandina bêdengiya demê
Rojan ew westandin
Gilî û gazinan ji siruşta bêdeng
Ber bi çiyayê bilind ve
Dilê wî bi ava zelal lêdide
ava kaniyê ya gurrîn
Ji bo veşartina êşê di nav tozê de
Û birîn bi axa sor hatiye nixumandin
Bi pelên zeytûnê…