Li ser dosya sunetkirina Jinan

  Roza kurd

Çendak berê di malperên kurdî de ji aliyê EuroKurd Human Rights-HER de raporek ji sê beşan li ser sunetkirina keçan hate weşandin. Di wir de ji parlementoya Kurdistana azad re nameyek vekirî jî hate şandin. Di nameyê de hate gotin ku ”EuroKurd Human Rights li dijî sunetkirina keçan li Kurdistanê kampanyek daye destpêkirin. Kampanya me heta ku encamê bi dest bixîne dê bidome. Daxwaziya me ji Parlamentoya Kurdistanê û Hikumeta Herêmê ew e ku sunetkirina keçan bi rêya qanûnî qedexe bike. Rê li ber sunetkirinê bigire. Kesên sucdar bêne cezekirin û komîteyek çavdêr bê avakirin ku pirs ji holê rabe.”
Piştî vê raporê jî rêzdar Eziz Xemcivîn dosyak teybet li ser vê mijarê amade kiriye û ev rewş bi reng û mînakan li ber çavên me raxistiye. Min ew dosya xwend û tev ku min berê jî gelek caran li ser vê mijarê xwendiye û nivîsandiye, dîsa nûjen ve êşiyam. Ez wan mirovên ku dest avêtine vê mijarê û ji raya giştî re ji destpêkê û heta dîyar kirine hemiyan pîroz dikim. Di dosya Xemcivîn de pir zelal û vekirî ev wahşet bi wêne û mînakên dijwar hatiye dîyarkirin. Ev prosesa sunetkirinê çawa pêk tê, giş bi wêne û detay vegotîye.

Bê gûman pêvajoya giran ku kurd û Kurdistan tê re derbas bûye sedema sereke ku heta van salên dawî bahsa vê pirsgirêkê nebûye û bê çareserî maye. Lê tabû ya li ser cînsîyeta jinê jî bûye sedem ku heta nuha bahsa vê pirsgirêkê pir kêm bûye. Loma jî amadekirina vê dosya yê bixwe li gor min cesaretek e. Ez bawerim gelek mirovên ku vê dosya yê dixwînin û dibînin şaş û matmayî dimînin. Ji bo ku cînsîyeta jinê di nav Kurdan de weke ‘tabû’ ye wê gelek kes ji bo vê tarîf û rêdana bi detay bêtir şaş bibin. Lê bi nerîna min, eşkerebûna wiha ku bibe alîkarîya çareserîyê, ji sunetkirina bi dizî bêtir bi rûmet e.

Bê guman ev sunetkirin ne tiştekî nû ye. Li gorî em dixwînin û dibîhîsin jin vê yekê, bi cilêtan û di şertên ku ji bo tendurustîyê xerab e de pêk tînin. Dema behsa vê wahşetê dibe gelek pirs di serê mirovan de çê dibin. Dayikek ku ew bi xwe hatibe sunetkirin, herweha encamên xerab yên vê rewşê bi xwe dîtîbe, çawa dikare li keça xwe wiha bike?
Herweha bav bi xwe bi jineke weha “seqet” re zewicî be û ew bixwe bi encamên sunetkirinê re têkildar be. Wî bi xwe ku ev seqetî dîtibe çawa dikare destûrê bide ku qîza wî an jî keçên ji malbata wî seqet bikin? Ev herdû pirs bi serê xwe li bende bersivekê ne.

Hin mirov dibêjin sunetkirina keçan li hin civakan çand e û hin jî dibêjin ji bawerîyên olê tê. Lê hin zanîst jî dibêjin ne ji olê tê û ne jî ji çandê. Ez bi xwe ne bawerim ku ji çand ê an jî ji ol ê tê. Lê tê gotin ku di heman civakê de hin malbat vê yekê dikin û hin jî nakin û yên ku dikin jî bi dizî dikin. Heger ku ji ol ê an jî ji çand ê bihata, wê ew jî wek sunetkirina lawan eşkere bihata kirin. Ango ev bidizîbûn dîyar dike ku ne helwesteke çandî an jî ol î ye. Lewra nirxên olî û çandî kolektîfin û di civakê de ji bo her malbat û her mirovî/ê weke hev dimeşin.
Di çareserîya vê mijarê de bi taybetî gelek kar dikeve ser milên ronakbîrên Kurd. Divê, ew vê mijarê ji nîqaşê re vekin, nîqaşê li ser bikin herweha bala hikûmet û parlemena herêmê bikşînin ser mijarê da ku çareserîyekê jê re bibînin. Em hemî divê piştgiriya wan kesên ku vê mijarê tînin holê bikin. Her bi çi hawî be

Lê bi qasî ez dibînim, hin mirovên ‘ronakbîr’ bixwe, hîna jî, xwe ji hin tabûya xelas ne kirine. Bi taybetî di mijara cînsîyeta jinê de. Hîn şaş bikaranîna gotin û fikrên weke ‘namûsê’ xurt e. Mixabin ev jî gelek caran dibe sedem ku pirsgirêkên wiha ciddî di civakê de dimîne û bi tundî berdewam dike.

Ez hêvîdarim ev helwesta van mirovên ku dest avêtine vê mijarê û ji nîqaşê re vekirine jibo ronakbîrên din bibe weke mînak û roj bi roj ev kar û xebat bi hêztir bibe.

Link a dosya li ser sunetkirina jinan!
http://www.avestakurd.net/news_detail.php?id=5229

Roza Kurd
2009-06-15
rozakurd@hotmail.com


Jêder: rizgari.com

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…

Ebdûlazîz Qasim

Di dîroka navçeyê de, hîç erdnîgariyek bi navê Tirkiyê nîne, û deweta Tirkiya li ser sextkariya dîrokê û talankirin, qirkirina Kurd, Ermen û Yonaniyan û herwiha li ser dagîrkirina beşeke mezin ji xaka kurdistan, Yonanîstan, Qubirstan û Ermenistanê hatiye avakirin.

Projeyên Tirkan her ji destpêka xwe ve û heta…