Seydayê Keleş 1930 – 2007 Stêreke din ji asmanê helbesta kilasîk a kurdî rijiya

  Konê Reş

   Di roja 18 meha cehzeran de 2007, Seydayê Keleş( Mele Hisênê Bizgûrî) xatirê dawî ji me xwest û çû ber dilovaniya Xwedê, di mala xwe de li bajarê Qamişlo.

   Di eynî rojê de, di gel cemawerekî zexim ji evindarên peyva kurdî a resen û rêxistinên kurdî, termê wî hat spartin xaka sar û cemidî, di rex gora Kemal Ehmed, Şêxmûs û şêx Maşûq de, di goristana Qudûr Beg de li Qamişlo.
    Seydayê Keleş di sala 1930 î de li gundê Bizgûrê ji wîlayeta Mêrdîne li kurdistana Serxetê(Tirkiyê), hatibû jiyanê. Di 6 saliya temenê xwe de bav û diya wî diçin ber dilovaniya Xwedê, ji feqîrtî Binxet dibe.
    Li Binxetê, di temenê 10 salî de, dest bi xwendina olperestiyê kiriye, di sala 1945 an de, dest bi karê welatparêzî û xwendina kurdî kiriye û dan û standinên wî bi rewşenbîrên wê hingê re çêdibin wek Cegerxwîn, Qedrî Can, Mele Ehmed Namî, Seydayê Tîrêj.. û bi wan re dest bi hunandina helbestê dike.. Ji ber ku wî ji biçûkaniyê ve, gelek zilm û zor dîtibû û di gelek cûreyên kar û xebatê kiribû, ji bo pêkanîna gepa nanê xwe û zarokên xwe; ji cotkariyê, şivantiyê, palayiyê û avakirina xaniyan, ji ber van yekan, piraniya ristên wî bi dijwarî û xurtî êrîşî zordestiyê, sitemkariyê û bindestiyê dike, û li dor rewşa gel û welatê xwe bi xurtî sekiniye; ji serketinên welatiyên xwe re lîlandiye û ji têkçûnan re hawar kiriye..
Seydayê Keleş Xwedî 8 dîwanên Helbesta ye:
Ji Dîwanên wî yên çapkirî:
1 – Em û Dijmin
2 – Rêka Gel
3 – Derdê Millet
4 – Ronahî
5 – Xebat
6 – Gotinên Pêşiyan
Yên destnivîs sê dîwan û bîranin e:
1 – Helebçe
2 – Berbang
3 – Baxistan
4 – Bîranînên Min

  Di guhestina termê wî de, çend gotin hatin xwendin, ji wan gotinan a rewşenbîrên kurd li Binxetê, ya ku min bi devikî, li ser daxaza heval û hogiran got:
   Çax û demê we xweş be, hun bi xêr hatin û bi xêr vegerin
Spas ji we re, ji hatina we re, ji beşdariya we re..
   Bêguman iro stêrek ji asmanê helbesta kurdî a kilasîk rijiya. Ew stêr Seydayê Keleş e. Seydê Keleş rewşenbîrekî ji nifşê pişt Hawarê bû, yek ji wan kesan bû, ewên ku xeleka rewşenbîriya kurdî di nav kurdên sûriyê de, bi zimanê kurdî bi berdewamî gerandine, mîna Cegerxwîn, tirêj, mele Namî, Qedrî Can.. Ango ew jî li ser rêbaza kovara Hawar ê û Mîr Celadet Bedirxan meşiya ye. Wî jî dengê xwe tevî dengê Mîr Celadet Bedirxan kiriye û gotiye:( Kuro ! Eybe, şerme, fihête an hînî xwendin û nivîsanina zimanê xwe bibin an mebêjin em kurdin…)
   Erê seydayê Keleş xelekek qewîn bû di navbera rewşenbîrên kevin û nû de..
   Em wek rewşenbîrên kurd li Binxetê, bi coşeke gur û gerim Seydayê Keleş bi oxir dikin û spasiyên xwe ji hemî kesên ku beşdarî xatixwestina wî bûne pêşkêş dikin.
Seydayê Keleş, yê me tevaye, yê civata xwe ye, yê Kurdewariyê ye…Em bi we re, jêre dilovanî û bihiştê ji Xwedanê gewre hêvî dikin.

Konê Reş

Qamişlo 18/06/2007

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Fewaz Ebdê

 

Di destpêkê de

Milet ji henasên xwe

cawekî ji hevrêşim dihûna;

Li aliyekî rokek pêve didrût û

li aliyê din lîlandineke dengketî.

Bi hajixwebûn

pêlav di ser siya şehîdan re dimeşiyan

mîna ku xak bi bîranîna wan re…

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…