((Sipas))

Şepal Hêvo

Bêguman hîn jî di rêzmana kurdî de (Zarevê kurmancî) û bi taybetî ji hêla rastnivîsê ve.. pir  aloziyên  giring peyda dibin û pêwîste ku mirov li ber  wan raweste.

Di nivîsandina  zarevê kurmancî de.. pirê caran mirov pêrgî pirsekê dibe ku çawa bersiva wê bide yan jî bi çi awayî wê saz bike, lê gelo dema  piraniya nivîskarên kurd şêweyekî di nivîsandinê de dişopînin ango ku bûye delîve û keyseke zêrîn qena ji bersivê birevin û bi tenê vê hincetê dikine rêbaza nivîsandinê.
Û di vê babetê de jî, peyveke kurdî bala mirov dikşîne ..ji ber ew bi piranî tê nivîsandin û di civakê de jî bi şêweyekî rojane em  wê bikartînin.
Peyva   ((Sipas)) ya ku bi vî şêweyî tê nivîsandin  Spas, ku mirov bi hayedarî  wê bilêv bike yan jî  di bingeha wê de birame û li gor van mînakên jêrîn wê bipîve:

Sip artin.
Sip î.
Sip eh.

Diyare ku di van her sê peyvan de û bi taybetî di her sê tîpên sereke de li gor destpêka peyva sipas bêk hatine û bi yek şêweyî  bilêv dibin. Û dema mirov ji hêla axaftinê ve li ber vê peyvê
raweste û li gor van mînakên jêrîn wê bilêv bike:

 Si  pas.
 Si  pî.
Si    peh.

Bi yek tonê bi yek şêweyî û li gor cudakirina peyvê diyar dibe ku tîpa (i) bilêv dibe,û di zimanê kurdî de dengdêra (i) gellek giring e,ew di bêjeyên yekîte de û pirkîte de peyda dibe,
û di bêjeyên yekîte û pirkîte de ew deng hergav tê bihîstin û nivîsandin.Lê hin caran di bêjeyên pirkîte de,gava parkîtek(tewang,veqetandek yan pirtikên nependiyê) bi wan bêjeyan ve dibe, nayê gotin; nayê xwendin û ji ber vê yekê wî dengî  pir caran nanivîsînin.
Û di vê babetê de Mîr  Celadet  Bedir-Xan dibêje: Ku ew deng, tevî ku nayê bilêvkirin,divê bête nivîsandin. Ji ber ku gava kîta ku wê nede xwendin ji bêjeyê dibe(i)û tê bilêvkirin.

Vêca hêvî dikim ku ev yek bala xwendevan û nivîskarên kurd bikşîne qena em bi hev re
li pişt yek taldeyê zimanê xwe biparêzin û di dawiyê de jî dixwazim têbîniyekê bibêjim

ku ev kar bi tenê nerîneke kurt e û nakeve  rêza lêkolînê de.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Tengezar Marînî

Weke her car Jan Dost dilê me li xwendinê vedike. Werine baxê Romana wî ya nû.

Şahşopa Jan Dost: nêrîneke Wêjeyî li ser Şer û mitaleyên serkirdeyekî

Romana Jan Dost * Şerê General yê Dawî* berhemeke bihêz e ku bi kûrahiyeke balkêş…

Şîlan Doskî

Helbesta Çima! ya Nivîskar Ezîz Xemcivîn wekî pirsgeha xwedî hest û dîmen, di nava wêjeya kurdî de derdikeve. Ew pirsên ku helbest dikare ji xwe bike: “Çima ez hîn jî hebûm?” û “Çima jiyan bi awayekî tê girtin, lê divê ez bimirim?” Helbest wekî tîrêj di deriyê xewnan, hest û…

Ezîz Xemcivîn

 

Kesayetiyeka ko pir gotûbêj li ser çê bûne, pir gotegot wek pencereyekê li ber hemû bahozan vekirî be…

Dixwazim çend gotinan ji bo dîrokê derbarê evê kesayetiya Kurdperwer û hezkerê welatê xwe pêşkêş bikim…
Seydayê Tîrêj ji min re got: „di mirina Xweda ji wî razî be têkoşer Hecî Mihemedê…

Qado Şêrîn

Ji bo kurd bêtir tarûmar, winda û tune nebin, tenê yek rê li pêşiya wan maye, ew jî dewletbûn e. Eger ji aniha û 20-30 salên bên kurd nebin xwedî dewlet, wê winda bibin, wê bêtir rastî hilweşandin û şikestinan bên, wê hêviya dewletbûnê lawaztir bibe, çimkî wê kurdperwer û…