22-ê Nîsanê Cejna Rojnamevaniya Kurdî ye

   Li 22-ê Nîsana sala 1898an, xebatkarê Kurd ê gewre, lawê mîrê Cizîra Botan, rewşenbîr û zanyarê nemir”Miqdad Midhet Bedirxan”, di dîroka gelê me ya nûjen de, yekemîn car, rojnameyek bi zimanê Kurdî, tîpên Erebî û bi navê KURDISTAN li paytexta Misrê(Qahîrê) weşandiye.

   Xwedî û berpirsiyarê rojnamê, armancên xwe bi zelalî di hejmara pêşîn de destnîşan kirine, daye zanîn ku zimanê Kurdî, ji zimanê gelên dever û yên cîhanê ne qelstir û ne kêmtir e, rojname, kovar û pirtûkên cûr bi cûr dikarin pê bêne nivîsandin, çapkirin û weşandin. Herweha, wî aşkere kiriye ku ewê di warê zanîn, aborî û huneran de şîretan li Kurda bike, dibistan û zanîngehên qenc li kû derê hebin, ewê cihê wan şanî Kurdan bike da ew zarokên xwe rêkin wan dibistanan, zanîn û huneran jê wergirin.
   Lê, sed mixabin ku Sultan Ebdilhemîd ê xwînrêj digel şêwirdarên wî yên bê ol û bêbext mîna “Abu Alhuda”, zor dane xwediyê rojnamê, da ew weşana wê ji ser xaka dewleta Alî Osman rawestîne. Piştî rawestana kurtedemekê, rojnamê cihê weşana xwe ji Qahîrê guhestiye Ewropayê û jiyana xwe berdewam kiriye. Lêbelê, diltengî û zikreşiya Sultanê Îslamê Ebdilhemîd, sînorên dewleta wî derbas kiriye, hewldaye ku destên xwe yên gemar dirêjî qirika rojnameya Kurdistanê bike, da wê bifetisîne, dengê wê bibire û Kurd bi tenê li vê cîhanê  bê rojname, kovar û pirtûk bijîn û bêdeng bimînin..!!.Lê, her û her, rojnama me ya pîroz li ber xwe daye, xwe ji ber tîrên mirinê daye alî û xwe parastiye, tîrêjên zanînê li Kurdistanê belav kiriye.
   Bê gomane ku fermana Sultan Ebdilhemîd sebaretî qedexekirina derçûna rojnameya Kurdistan ya berî 111 salan, fermaneke çewt û nemirovane bû. Lê, ji wê demê ta niha, cîhana me ya nûjen gelek bûyerên dilêş û guhertinên mezin di hemî warên jiyanê de dîtine. Du cengên cîhanî yên malwêran rû dane, bi dehê milyonan mirovên bê sûc û bê guneh bi agirê wan hatine şewitandin!!. Herweha, derdora 70 salî, şer û nakokî di navbera rista dewletên sosyalist û dewletên sermiyandar de berdewam kiriye, li her çar kenarên gerdûnê mafên mirovan talan û binpê bûne. Piştî herdu cengên giran, û ji bo mafên mirovan li seranserî cîhanê bêne parastin, Rêxistina Netewên Yekbûyî(UN) hatiye damezrandin, mafê hemî gelan bi şêweyekî fermî parastiye. Herweha, di warê pîşesazî, têkildarî û ragihandinê de jî, cîhanê gavine fireh û balkêş avêtine, pirensîp û nirxên nû hatine afirandin. Ango, mirov dikare bibêje, sembol û navnîşana vê sedsalê rêzgirtin û parastina mafên gelan û mirvan e.
   Vêca, di siha evqas guhertin û bûyerên dîrokî de, çêdibe ev destelatên ku îro gelê Kurd di bin destê wan de ye têkiliyê bi pirs û zimanê Kurdî re mîna têkiliya Sultan Ebdilhemîd bikin û ew belge û biryarên rêxistina Netwên Yekbûyî binpê bikin û qedexekirina zimanê Kurdî bidomînin?!!. Ma li gora kîjan zagonê ev rîjêm xwe di çewisandina zimanê Kurdî de mafdar dibînin?!!.
   Li welatê me Sûriyê jî, hîna siyaseta qedexekirina zimanê Kurdî berdewam e, rijîma Sûriyê, li rastiya hebûna derdora 3 milyon Kurd ku lê dijîn mukur nayê, bi tundî şerê ziman, folklor û wêjeya Kurdî dike, zimanzan û çalakvanên zimanê Kurdî ceza dike û hewil dide ku vî zimanî ji holê rake. Ew ji bîr dike ku zimanê Kurdî li dirêjiya sedsalan, rehên xwe di hiş û dilê gel de kûr berdane, tu hêz nikare wî ji hiş û dilê gel derîne.
    Bi vê boneya pîroz, em hemî rojnamevan, xwendevan, nivîskar, helbestvan, romanivîs û rewşenbîrên Kurd pîroz dikin, hêviya me ewe ku her ew li ser riya hîmdarê rojnameya Kurdî Mîr Miqdad Midhet û Mîr Celadet Bedirxan bi xwîna dilên xwe qelaştine berdewam bin, li zimanê Kurdî yê şêrîn xwedî derkevin û berevaniyê di ber hebûn û pêşvebirina wî de bikin.
Gurzek gul ji giyanê Miqdad Bedirxan û hemî  Bedirxaniyan re!.
Gurzek gul ji hemî xebatkar, çalakvan û nivîskarên zimanê Kurdî re!.
     15.04.2009Z-2621K
Komîta Rêvebir a

Partiya Yekîtî ya demokrat a Kurd li Sûriyê (YEKÎTÎ)

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Qado Şêrîn

Wek van rojan, temenê pirtûka “Mihemed Şêxo Huner û Jînenîgarî” dibe du sal.

Dema diyarî dost û hezkiryan dikim, dinivîsim: “Pirtûk berhema keda Mihemed Şêxo ye”. Ji bo min ev rastî ye, ji ber tiştekî min di pirtûkê de tune. Min gotar, lêkolîn, portrêt, note, stran, helbest û awaz…

Pêşeroj Cewherî

Welatê min welatê min

Evro çend roje agire

Li himber faşîzma tirkan

Gel berxwedan û bergire

Welatê min wa Rojava

Welatê min evîna te

Doze ji dil dernakevî

Bidest dijmin ve bernadin

Agir bë te min…

Dildar Xemrevîn

Di destpêkê de ez spasiya mamoste û nivîskarê hêja û giranbuha Ezîz Xemcivîn dikim li ser diyarîkirina romana wî „Zabêl Ey Ermenî Me!“ ji bo yî min , ev yek jî cihê şanaziyê ye ji bo min.

Di pêşiyê de ez ê têbîniyekê ji we re bidim xuyanîkirin…..

Merwam Mistefa-Bavê Zozanê-

Amûdê bajarekî piçûkî dev li ken e, bi nav û deng e, li Rojavayê Kurdistanê ye, nêzî sînorê dewleta Tirk e. Bakurê rojhilatê Sûriyê ye, bi herêma Qamişlo ve girêdayî ye û bi parêzgeha Hisîça ve, dora 35 km ji Qamişlo dûr e, wisa jî 80 km ji parêzgehê…