Pêşengê hunerê netewî (1948-1989).

Nizar Yosif

Nasnameya hunermend ya hunerî, beşek ji nasnameya çandî ya civaka ku ew beşek jê ye. Hunermendê bi bandor nîşanê girêdanê ye di navbera wan de, ji ber vê yekê, nasameya çandî bandora xwe li warên cihêreng ên jiyanê heye.
Têkiliya mirov ya spehîtayî bi zemînê re, mijara taybetkirî ya hunerê ye, û peywira (mohme) wî wênekêşiya hunerî ya cîhanê ye. Têkiliya hunermend bi rastiyê re û rûbirû bi ciwaniyê ve, sedemin ku hunermend hilgirê nazikiyan û barkêşê spehîtayê be, her dem bi verêj û çîkirinan derdorê xwe dixemilîne, di navenda her karê hunerî de ye.  Jiyan bi kar û barên xwe ve, mijara hunerê ye, li ser hunermend serdeste.

Hunermend li ser bingeha zanîna jiyanê û jêhatîbûna xwe wêneyên hunerî diafirîne, di têkiliyan de jîrîtiya wî rêya serekeye ji revakirina hestan re.  Ew e mijar û şêwaza vegotina rastiyê û berhema guhêzê û cewherê kalîteyî di hunerê de, têrkirina pêdiviyên estetîkî û derûnî yên mirovane, bi afirandina karên bedew, diyar dike.

Mihemed Şêxo ew avahîya mezin û bilind, li kîjan deverê konê penaberiyê vedigirt, xwedan helwest bû.  Ji ber xebat û hunerê netewî, ji encamên çewisandinan û gefên ewlekarî li Sûrî û Îraqê û Îranê, di mercên dijwarên jiyanê de derbas dibû û dikişandin.
Mihemed Şêxo yek ji lehigên hunerê kurdî û pêşengên wê ne, di serdema ciwan û zêrîn ya ku hunermend û helbestvanên girs û jîr têde jiyan dibûn.  Ji xweserîya xwe û ji wan, giyanê netewî û xizmeta civakî werdigirt, di heman demê de ew giyan û pêjin bi baweriyên hêja û bicoş didan derdor û hawîrdorê xwe.  Dema navê wî tê li ser zimên, navnîşana wî bi çend gotinan zelal tê xuyankirin: Zordestî, xizanî, koçberî, astengî, dilsozî û resenî.
Di heyamên rûniştina wî li Lubnanê û pişt re li û Êraqê û Îranê û dema sirgûniya wî li herêmên bakûrê Îranê (Azerbaycanê), bingehek bi hêz ji xwe re ava kir. Dayînheva zanîn û çanda hunerî di xizneya kesayetî de, alîkariya wî di pîşesaziya awazan û danîna hevokên mûzîkê û ritiman de kir, bi rengekî pêşketîtir ji yên berê.  Di encama pênasîna hunermend Mihemed Şêxo bi mûzîka Erebî, Farisî û Azerî, wî imbarek çandî û hunerî berhev kir, vê yekê bandor li şêwazê çêkirina stranên wî kir, bi şêweyekî cuda ji forma strana klasîka Kurdî bi giştî, û taybet li rojavayê Kurdistanê.
Ji encama zanistî û lêkolîn û komkirina şêwazên cuda, hişt ku di hunerê stranbêjiyê de hostayek serketî be. Awazên rengereng û performansa wî ya berfire û xweşiya deng, hunerek dengbêjiyê taybet da gelê xwe.
27.02.2023

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Fewaz Ebdê

Piştî 25 sal di girtîgehê de qedandin, Dilo hat berdan, mîna ku demê ew di odeke zindanêyî bêpencere de jibîr kiribe. Bi giranî dimeşiya, weke yekî nû fêr bibe çawa bi rê ve here. Roka ku bêriyê kiribû li ruwê wî da, yekser destê xwe mîna sîwanekê di ser çavên…

Nivîsandin: Maad Feyad.. [*]

Wergerandina ji zimanȇ Erebȋ: Ebdilbaqȋ Elȋ

✅Ez li vir xwe ji netewetiya xwe ya Erebȋ bȇrȋ nakim, ji ber ku ev netewe bi min re ji dayik bûye û min ew berma girtiye, û hȇ xwîna min toza Necidȇ ya ku Eșȋrȇn me jȇ hatine hildigire.. Neteweya…

Merwan Mistefa

Wek bîranîn wek hevsozî wek lêbûrîn wek 40 rojiya koçkirina hevala me ya YNRKS ez vê gotara xwe ku di 12.11.2023 li bajarê Bielefeld ê di simînara emzekirina pirtûkên nemir Mizgîn Hesko de min xwend ,ez dîsa dubare dikim.

Dîbaçe

Bi rastî ev mijar tevlihev, dirêj, girîng…

Narîn Omer

-1-

Pistepista te
bang li min dikê
li pey Asoyên zêrîn
hemî gunehên evîndaran
eşkere dikê
Min bero dîwarê
tarîbûnê ve dibê
da ez bibim
şopa tabloyên dîwar.

-2-

Paşveçûna gavên te
dawiyek indizyarî
ji koçberiyê re
dineqşînê
devek bi ken
ji kenê tobedariyê re
ava dikê
Ew di êtûna pexşandinê de
min bi poşmanyê dipişêvê
Da ez birînên dûrahiyê
derman bikim.

-3-

<p...