Dr.Ebdilmecît Şêxo
Helbestvan Mehmûd Birîmce berhevokeke nû bi (37) helbstan di hundir (102) rûpelan de diyarî giyanên hemû pakrewanên erdheja bê dilovan û di sereta de,birayê xwe Silêman,hevjîna wî,keç û kurê wî dike.
Helbestvan mîna hemû wêjevanên rê-alîst li cîhanê pir bi rewşa civakî, ramyarî ve bi kît girêdayî ye,hemû bûyerên civakî,mirovî,niştimanperwerî di giyanê wî de mîna bahoz û babelîskan radibin û datên,lê ew pir bi hêsanî, dilzarî û bi geşbînî dihûne,erê ew pir caran bi melulî pey û hestên xwe li tevnê dixe,lê ew ne reşbîn e,ew zane ku li hember xişim û bêtaran,tenê berxwedan û pîdarî çareserî ye,ew bi van nêrînên hişmendî helbestên xwe av dide û xwendevanên xwe bi germî dide xwendin.
Werin em bi hev re melevaniyê di nav kaniya bêzariya helbestvan de bikin û em bi wî re di xemgîniyê de hevpar bin:
Ew li ser bira,jinbira û zarokên wan di bin vê navnîşana jêrîn di hundir (47) malikên xembar de û bi dilekî şewat peyvên xwe li tevnê dixe.
Qet we ji bîr nakin !
Gelo giyanên we li kû niştecî bûne?!
Li kîjan asoyê difirin û diwîçwîçin ?!
………
Piştî çûna we ….
Hemî rengên Buharê
Kul bûn û tarî girtin..
…………
Lê erdhejê … ,hovê,bêhestê,bêdilovanê !
Ma qet dilê te nelerizî
Li ber lehiya hawar û gazinên binmalan ?!
Ey pakrewanino…, bêtawanino..!
Koça we agir berda laş û giyanê me.
……
Kul û derdên helbestvan hîn di hestên wî de xulmaş jî nebûne,ew qêrîn û hawarên jinên gundê Kaxirê jî dibhîse,ew berxwedana jinên Kurd li hember çeteyên xwînvexwar,mafxwar bi hin malikên zelal û şêrane de dilên xwendevanên xwe geş û hênik dike,serbilindiya jina Kurd di pêvajoka dîrokê de dîsan di ber çavên me re derbaz dike .
Li Kaxira berz û serbilind
(Şêr şêr in,çi jin çi mêr in)
Bi destên vala û tazî
Bersiva çek û qurşînan didin
….. ).
Lê ev hemû derd û êş nikanin evîna Efrînê di dil de li sêdarê xînin,neyar nikanin bi bêhna genî gulên bajar û kevneşopên me biçelmisînin,bêhna bav û bavpêrên Kurdan ji Kelha Horî û ji şikefta duderiyê hîn di hişên Kurdan de hewş vedide.
Efrîn …
Çirûska hêviyên dilê Kurdan e
Neviya Horî û Mîtan e
Ji Nebî Horî ta Endarê
Ta Çiyayê Hawarê û Şikefta duderî
Bêhna mêjûya bav û kalan hildikele..
….
Helbestvan Mehmûd ne tenê bi dîrok,kevneşop û kelepûra gelê Kurd serbilind e; ew giyanê gelê xwe li Efrînê bi pêdariyê û ava çema Efrînê av dide û bi dengê bilind ji neyaran re dibêje :
Bernadim Efrîna xwe ez bernadim
Wek şilêra çiyan welatê xwe bernadim.
….. )
Û ew hîn bi serbilindî,şehnazî ji dost û dijminan re û bi vîneke hêzdar peyvên zêrîn û jixwebawer dirêse:
Nahêlim Efrîna xwe bi tenê ez nahêlim
Dil û cegerê wê bi mişextiya xwe naşewitînim .
Helbestvan rind zane ku dara zêtunê li Çiyayê Kurmênc çiqas azer û derd ji bi destên neyarên mirovperweriyê dîtine,ew bi daran re jî dipeyve û wireyên wan pir bilind dike.
(……
Tenê ez dizanim çiqas tîran laşê te rizandine
Ez dizanim ku tu ti caran
Bejna xwe ji zordariyê re natewînî.
…… )
Eger helbestvan çiqas kêşeyên dirantûj û bahozên devbixwîn dibîne û eger çiqas niştimanperwerên Kurdistanê di devên gurên xwînvexwaran de ji îşkence dibin,lê ewê herdem ala azadiyê bi qaserî vîna Çiyayê Araratê hildide jor:
Doza ax û welatê xwe bernadim
Bi rengên kesk,sor û zer
Bejna xwe dixemilînim.
Diyar e helbestvanê me mînanî gelek Kurdên Kurdistanê ji ber derdê koçberiyê dinale û ew hemû xemên xwe li teşiya bêzariyê dixe,lê tenê axa welêt dikane wî dilxwaş û hêmin bike û gulek sor sernûve di dilê wî de şiqin bide.
Li kolanên welatê biyaniyê
Wek kulîkek çelmisî
Min serî bi ser xwe de berdida
Tenê bêhna axa û vegera welêt
Li hest û hizrên min de sîwar bûbûn.
Piştî van hemû derd û bêzariyên ku helbestvan di bin baskên wan de bi dilêrî,pîdarî û geşbînî berxwedanê dike,lê ew nikane dîlbera xwe jî jibîr bike,tu dibêjî qey; dilê wî gulistaneke pir fereh e û ewa bi hemû rengên gulên Kurdistanê hatiye xemlandin,werin em çend malikên vebjartî ji helbesta wî ya di bin navnîşana (were! ) de hatiye bixwînin.
Were!
Were em semayekê dîwane li dar xin
Li pêlên şahî û kêfxweşiyê sîwar bin
Biskên tav û Heyvê bidoşin
Gazî çivîk û bilbilên dildar bikin
Êdî destê xwe bide min,lê ciwanyarê
Bazdin li ser keviyên çem û deryayê
Were ey keça şeng û çeleng,lê yarê
Şahiyê belav bikin li hemî dunyayê
Ji nû ve birêsin destana Mem û Zînê .
Li dawiyê;em helbestvan Mehmûd Birîmce û hemû evîndarên wêjeya Kurdî bi derçûna vê berhema nirxbuha pîroz dikin û herweha jî em bîranîna (Roja Helbesta Kurdî) di 22.010.an de li hemû helbestvanên Kurdistnê û li dervayî welêt jî pîroz dikin .
Efrîn:19.10.2025
xxxxxxxxx