Hêviyên Veşartî

Dr.Phil.Ebdilmecît Şêxo

Mehmûd Birîmce helbestvanekî Kurd e ji
Efrîna zamdar e,hilgirê bawernama Lêsansê di zimanê Erebî de ye,ew
derhêner û hûrlênirînê  berhemên zimanê Erebî ye, lê bi ser vê de jî; ew
mamostê zimanê Kurdî li peymangeha bilind ya zanîngeha Helebê li Ezazê
bû û  ew niha jî li dezgeha xêrxwaziya  Barzanî li Efrînê mamostê
zimanê Kurdî ye.
Helbestvan Mehmûd bi du zimanan Kurdî û Erebî  helbestan dinivisîne,

berhevoka bi navnîşana (Hêviyên Veşartî) (35) helbestan di dilê xwe de  diparêze û ronahiyên (35) stêrkên  geşdar û xemxwar di ezmana gelê xwe  û civakamirovperweriyê de berdide,ristevan zane ku helbest êşdar e,lê ew  bawer dike jî ku helbest jiyan e,ew zane jî;ku êşa xwe û ya miletê xwe ne bê derman e û ew çareseryê di xwîn û cegerê xwe de bi stêrên hîm û latên welatê xwe av dide û ew bi rengên keskesorê re mîna dareke zêtunê dikene û eger li nik Feylesof  Siqrat dermanê xezeb û torebûnê  bêdengî ye,lê li cem Mehmud dermanên xezebê; qêrîn û berxwedan in.

Lê ez nikanim  vê nehêniyê jî; ji xwendevanên vê kurtegotarê veşêrim ku niha rih û tamarên vê berhevokê(Hêviyên Veşartî)bi zimanê Mîrê helbesta Kurdî Ehmedê Xanî; di çav û hestên min de pir bi hêsanî û dilgeşî xwe  berdidin.
Helbestvan di pêşgotina pirtûka xwe de pir kêse wateya(HÊVÎYÊ) ji xwendevanên xwe re zelal dike,ew dinivîse:(Hêvî çirûska şahî û geşiya  jiyanê ye,keştiya mirov e ya ku pê melevaniyê dike ta ku  xwe ji tarî û tengahiyên  jiyanê  rizgar bike ……  ).
Helbestvan Mehmûd Birîmce di pêşgotina berhema xwe de nivîsye:(Wateyên helbestên min;vedenga hundirê min û hemû kesên hêvîdar in).
Em baştir dibînin ku em  navnîşanên çend helbestan bi xwendevanan bidin nasîn :1-AZADÎXWAZ  IM.2-BIRÎNA BÊDENG.3-LO EZMANO!,4- WINDA ME-

5-LO BALINDEYO…!6- WELATÊ MINO.7 -PENABERO !8 -HÊVÎDAR IM .9 -LO DILO .10 – XWE NATEWÎNIM :11-ZIMANÊ KURDÎ.12-EZÊ VEGERIM .
Helbestvan mîna her wêjevanekî rastgo û bindest di guhên neyaran û dizên azadiya welatê xwe de dike hawar û qêrîn,lê ewî xwe radestî çarenûsa reş ne kiriye,ew heroj bi peyvên xwe û bi bawermendiyek bilind li deriyê azadiyê dixe û gulên  berçelmisî di dilan de bi hêviyên geş av dide û ew pir bi hêsanî peyvên xwe arastî balindên ezmanê dilbera xwe dike û sozên vejîna hêviyên gangilokî dide ax û darên pîroz û dibêje:
(Tarîtiya  zîndanan  hêviyên  min daqurtandine
Çirûskên  azadiyê  ji jiyana min  dizîne
Her roj ez xwe  ji rizgariyê re  tûj dikim
Hêviyên mirî di dilê xwe de  giyandar dikim .
Helbestvan hîn bi zelalî nasnama xwe  ji dijminên Royê û axa pîroz  re dide nasîn,bi hîm û latên çiyayên xwe çavên bûka xwe KURDISTAN   kil dide  û wê li hespeke rewan û kihêl  sîwar dike.
(…..
Ez im lawê royê me, ez im …
Ji hîm û latan, hêza xwe min girtiye
Ji çiyayên  welêt  vîna xwe wergirtiye.
…..  ).
Birîna helbestvan mîna birînên dilên Çiyayê Hawarê,Çiyayê Lêlûnê,çema Efrînê û bi qaserî birînên niştimanê xwe  û darên Zêtunê  li Çiyayê Kurmênc kûr e,lê eger birîn carcaran stêrên bêzariyê nabarînin û nalorînin,ew ji fireşteyên azadiyê re bi lalî dibêjin:Bes e!Em jî bi giyan û xwîn in û  eger westandin jî carna me dorpêç dike,lê bila neyarên me xwe dilxwaş nekin û bila bizanibin ku ala çirûskên geşbîniyê li ser  lotkên dilên me de semayên serkeftinan dikin.
BIRÎNA BÊDENG
Dema ku birîn bê lorandin dimîne
Dema ku ji ber nalînê  ve diweste
Dema ku hêviyên xwe di gola tariyê de diçîne
Çirûskên  geşbîniya dilê wî vedibrûse
…. ).
Bi ser jan û derdê helbestvan de;hîn kulek êşdar di xwîna wî de mîna dareke cehrê bê dilovan zîl dide,lê xuya ye;Mehmûd Birîmce bi vîneke xurt li hember bahoza biyanistanê radiweste û bi tijî dengê xwe ji dîlbera xwe  Efrîn re dibêje:
EZÊ VEGERIM
(Ezê vegerim welatê rengîn
Ezê bihêlim welatê biyanî
Hêviyên dilê min  îro diherikin  wek ava kanî .
…….   ).
Helbestvan Mehmûd Birîmce ne mînanî pir kesan di xwenên xwe de vedigerin hembêzên bajar û gundên xwe;ew bi serbilindî û bê poşîmanî ji biyanistana xemgiran vedigere paşelên darên henaran,zerdelan û bi  avên kaniyên zelal jî serên helbestên xwe dişû.

Efrîn. 11.05.2024

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Xalid Cemîl Mihemed

BÎRDANKA NETEWE

Ziman sîstemeke pêwendiyê ye, di navbera mirovan de, ku ji gelek rêsa û hêmayan pêk tê. Di bîrdank û hişê mirovên civakekê yan neteweyekî de, cih digirin û bi rêya axaftinê ew sîstem dikeve bikaranînê, bi mebesta dirustkirina pêwendiyê, ne tenê di navbera takekesan de, lê…

Ezîz Xemcivîn
Sal 1980î bû, tîpên Kurdî ên latînî ji bo min ji hêla mamoste Abdulkerîm Abdulkerîm Xelef hatin nivîsandin, berî ewê hingê min bi tîpên aramî derbirrîna hestên xwe dikir….
Piştî ko ez ji ewê reşbelekê tîpên latînî hîn bûm, min hin pirtûkên destpêkî li ser zimên peyda kirin, ji wan jî pirtûka M. Berzencî, lê…

Di vê rojê de, dema ku em Roja Zimanê Kurdî pîroz dikin, em di Kampanyaya Azadî de tekezî li ser statûya zimanê Kurdî weke stûneke bingehîn a nasnameya çandî ya gelê Kurd dikin û weke pireke ku nifşan bi hev ve girê dide û bîranîna têkoşîneke dirêj a rûmet, naskirin û azadiyê di…

Tengezar Marînî

Bi vê boneyê fermon ev nivîs:

Roja Zimanê Kurdî: Nîşaneke geş a berxwedana wêjeyî.

Dîrokek di salnameyê de ku ji hejmarekê pir wêdetir e – Roja Zimanê Kurdî mîna stêrkekê di tariya jibîrkirinê de dibiriqe. Ew nîşaneke bihêz a berxwedana çandî ye, bîranîneke bêdeng a tirs…