Roja zimanê Kurdî

Sedîq Şernexî
Ev roj, ku hemû saziyên kurdî li ser hevdeng bûn da ku bibe roja zimanê Kurdî, di naverokê de gelek wateyan li xwe digire, di serî de ku gelê Kurd wekî gelên din, xwedan şaristaniyeteke kevnar e, ku vedigere beriya bêtir ji du hezar salan, bi awayekî ku zimanê wî ji nivîsîna Bizmarî ya kevin di dema Mîdîyan de û pişt re di hemû serdemên din yên şaristanî de, ku têde zimanê xwe yê taybet parast û bi wê rêkê: wêje, hizir û raman, felsefe û têgehên xwe derbarê afirnadin, ciwanî û pişt re olên asmanî veguhezt, heta ku ev ziman bû hilgirê hemû nirxên mirovatiyê ji hêla têgehiştinê ve.

 

 Her weha derbirîn û şêweyên wî yên zimanî ji şêwazê prîmîtîv (paşverû) yê lihevtêgehiştinê bo şêweyekî pêşketî ji zanistên nûjen yên mirovanî hate veguheztin, tevî ku mafê axaftin û pêkanîna çalakiyên rewşenbîrî bi zimanê dayikê bi dijwarî ji aliyê wan rêjîmên dagîrker ve, ku Kurdistan bi ser dewletên wan de hatiye parvekirin. Lê têkoşîn û xebata ji bo parastina zimanê me yê şêrîn, zimanê Ehmedê Xanê, Cizîrî û Cegerxwîn qet newestiya.
Di vî warî de, malbata Bedirxaniyan xebateke mezin dan meşandin ji bo parastina kelepûrê me yê zimanî mîna Helbest, pexş û dastanan, ev jî, bi rêya weşandina yekem govara kurdî bi navê Kurdistan di sala 1898 de, û paşê govara Hawarê, ku yekem govar bû bi zimanê Kurdî-tîpên Latînî, ligor Elfabêya Celadet û Kamîran Bedirxan tê weşandin. Her weha roja weşandina hejmara yekem ji Govara Hawarê di 15 gulana 1932 de wekî roja zimanê Kurdî hate peyrew kirin, anku destnîşankirin, ku ji aliyê saziyên niştimanî û rewşenbîrî ve li Kurdistan û diyaspora tê vejandin.
Em wek Komeleya Ronahî, bi kêxweşî û şanazî ve beşdarin di ahenga îro ya derçûna nifşekî nû ji xwendekarên me de, ku bi awayekî serkeftî xulên fêrbûna zimanê Kurdî bidawî anîn. Her wekî nifşên berî wan ku ev xul bidawî anîbûn. Helbet ev encam bi şîret û rênmayîyên malbatên xwendekaran û bi saya wezareta perwerdeyê ya Elmanî û ked û ezmûna mamoste Semîr Umer pêkhatiye, ku di vî warî de roleke wî ya pir mezin hebû.
Em sipasîya wan hemû biraderan dikin ku alîkarî di kirîna wan diyariyan de kirin, ku îro tên dabeşkirin, ev jî wekî handanekê bo xwendekaran, di serî de: Şêrzad Iniz, Zorab Wethê, Welîd Bînbaş û Dilşad Ebdella.
Her weha em sipasiya Xanim Xunav Haco rêvebera Komeleya Ronahî û karmendên wê Komeleyê dikin ku roleke mezin dîtin di serxistina vî karî de. Em sipasiya nivîskar Sidîq Şernexî jî dikin ji bo alîkariya wî.
Bi hêviya serkeftinê ji bo xwendekaran, da ku bikaribin zimanê xwe di rewşeke azad û demokrat de ber bi pêş ve bibin.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

EBDILBAQȊ ELȊ

Avdareke nȗ ȗ rewșȇn dijwar

Dem dibûre û sal li pey salȇ tȇn, sal nȗ dibin, temenê mirov jî bi xwe re kintir û kevintir dike, lȇ mirov tu carȋ ranaweste, hêvî, omȋd û dilxwazî di dil de her dimînin ȗ her ȗ her nȗjen, zindî û…

Narîn Omer

Bi çavên min te nabînin
bi lêvên min te naxwînin
Di dermafên te şaşyar in
xwe yekcarê dixapînin

Nikarim bê te jîndarbim
tenê rûnim tenê rabim
Tuyî mayîn tu jîna min
ji ber mana te vîndar bim

Li gor dana te bêzar im
li ber pesnên te bêzar im
Ziman û ev qelem jar bûn
li şûna…

Rêber Hebûn

Dîwana Sîmirbazî bi şêweyekî zanyarî û wêjeyî hatiye nivîsandin ji aliyê helbestvana Kurdistanî Kubar Hawar.

Ev pirtûka wê ya dûyem e ji weşanên Şilêr e, pirtûk ji 130 rûpelî pêktê, bêgûman ku ev mijar dewlemend e bi raman û şîrovekirinê ji pêşî bi nîşana Sîmirbaz ve destpê…

RÊBER HEBÛN

Dîwana – Xirxala Peyvan – a ku ji weşanên Darezzeman e, di sala 2025 de hatibû derxistin , bi xwe re ev dîwan gelek mijarên rexnî tîne hole lê min vê babetê ê girêdayî bi awaze ve hilbijart, min ji vê pirtûkê nêziktir didît, ji ber helbest lawê…