Roja zimanê Kurdî

Sedîq Şernexî
Ev roj, ku hemû saziyên kurdî li ser hevdeng bûn da ku bibe roja zimanê Kurdî, di naverokê de gelek wateyan li xwe digire, di serî de ku gelê Kurd wekî gelên din, xwedan şaristaniyeteke kevnar e, ku vedigere beriya bêtir ji du hezar salan, bi awayekî ku zimanê wî ji nivîsîna Bizmarî ya kevin di dema Mîdîyan de û pişt re di hemû serdemên din yên şaristanî de, ku têde zimanê xwe yê taybet parast û bi wê rêkê: wêje, hizir û raman, felsefe û têgehên xwe derbarê afirnadin, ciwanî û pişt re olên asmanî veguhezt, heta ku ev ziman bû hilgirê hemû nirxên mirovatiyê ji hêla têgehiştinê ve.

 

 Her weha derbirîn û şêweyên wî yên zimanî ji şêwazê prîmîtîv (paşverû) yê lihevtêgehiştinê bo şêweyekî pêşketî ji zanistên nûjen yên mirovanî hate veguheztin, tevî ku mafê axaftin û pêkanîna çalakiyên rewşenbîrî bi zimanê dayikê bi dijwarî ji aliyê wan rêjîmên dagîrker ve, ku Kurdistan bi ser dewletên wan de hatiye parvekirin. Lê têkoşîn û xebata ji bo parastina zimanê me yê şêrîn, zimanê Ehmedê Xanê, Cizîrî û Cegerxwîn qet newestiya.
Di vî warî de, malbata Bedirxaniyan xebateke mezin dan meşandin ji bo parastina kelepûrê me yê zimanî mîna Helbest, pexş û dastanan, ev jî, bi rêya weşandina yekem govara kurdî bi navê Kurdistan di sala 1898 de, û paşê govara Hawarê, ku yekem govar bû bi zimanê Kurdî-tîpên Latînî, ligor Elfabêya Celadet û Kamîran Bedirxan tê weşandin. Her weha roja weşandina hejmara yekem ji Govara Hawarê di 15 gulana 1932 de wekî roja zimanê Kurdî hate peyrew kirin, anku destnîşankirin, ku ji aliyê saziyên niştimanî û rewşenbîrî ve li Kurdistan û diyaspora tê vejandin.
Em wek Komeleya Ronahî, bi kêxweşî û şanazî ve beşdarin di ahenga îro ya derçûna nifşekî nû ji xwendekarên me de, ku bi awayekî serkeftî xulên fêrbûna zimanê Kurdî bidawî anîn. Her wekî nifşên berî wan ku ev xul bidawî anîbûn. Helbet ev encam bi şîret û rênmayîyên malbatên xwendekaran û bi saya wezareta perwerdeyê ya Elmanî û ked û ezmûna mamoste Semîr Umer pêkhatiye, ku di vî warî de roleke wî ya pir mezin hebû.
Em sipasîya wan hemû biraderan dikin ku alîkarî di kirîna wan diyariyan de kirin, ku îro tên dabeşkirin, ev jî wekî handanekê bo xwendekaran, di serî de: Şêrzad Iniz, Zorab Wethê, Welîd Bînbaş û Dilşad Ebdella.
Her weha em sipasiya Xanim Xunav Haco rêvebera Komeleya Ronahî û karmendên wê Komeleyê dikin ku roleke mezin dîtin di serxistina vî karî de. Em sipasiya nivîskar Sidîq Şernexî jî dikin ji bo alîkariya wî.
Bi hêviya serkeftinê ji bo xwendekaran, da ku bikaribin zimanê xwe di rewşeke azad û demokrat de ber bi pêş ve bibin.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…

Ebdûlazîz Qasim

Di dîroka navçeyê de, hîç erdnîgariyek bi navê Tirkiyê nîne, û deweta Tirkiya li ser sextkariya dîrokê û talankirin, qirkirina Kurd, Ermen û Yonaniyan û herwiha li ser dagîrkirina beşeke mezin ji xaka kurdistan, Yonanîstan, Qubirstan û Ermenistanê hatiye avakirin.

Projeyên Tirkan her ji destpêka xwe ve û heta…