(Berevajî firendekan ya Ebdulbaqî Huseynî di navbera welêt û penaberiyê de)

Rêber Hebûn

-Destpêk:

Bîranînên zindî bergê wêjeyî li xwe dikin û li meydana xêzan de derdikevin, di hundirê xwe de seyrana mirov  di jiyanê  de û serpêhatiyên wî ezber dikin, û çi maye di hizrê wî de piştî derbasbûna gelek sal, û di vê pirtûka a bi navê  ( Berevajî Firendekan) xuya dibe bandora cîgeh û millet li ser nivîskarê penaber Ebdulbaqî Huseynî, bi wan hestên dagirtî raman û bîranîn ev çîrokên wêna hatibûn e sazkirin, û em dikarin penaberî bi welatê duyem  ve binav bikin, û çîrokên vê pirtûkê wisa penaberiyê pesindan dike, tevî cudabûna cîgeh û mercên jiyanê di navbera herdûkan de , û li paş derketina ji welêt ve herdû sedem aborî û siyasî hene, tê wateyê ku nivîs ji êşek e mezin û kûr dibişkive, û zoreng berdewam dibe û didome di hundirê mirovê hestiyar de, û wî dihêle li beranberî rûbirûbûnekê de be, li pêş bîr de, di her dem û helkeftê de ev tişt berz dibe, di hemî cureyên wêje û zanistên mirovî de, ji ber ew veguhêztin ji welatek ta welatek î  ve, baca wê hiş , henas û deronî dide, nexasim ku ew mirov Kurd be  û  bê dewlet e be , jiyana wî  di rojeva pirs û lêpirsînê  de ye, û ev yeka nivîsa rewşanî derdixîne holê.

– Bandora desthilata serkotker li ser nivîs û wêjeyê:

Helbet cêwîbûnek e nakok  di navbera peywendiya desthilta zordar û afrênerê hestiyar de heye, nivîs bi xwe zimanê rewşa serdemek ê ye, û di nav xwe de jiyangeriya mirov û xelkê nîşan dide, ligel ku çandek ê ezber dike, li vir jî em dibînin kurte çîrok wek  hunerek e wêjeyî wêneyên dagirtî û cur bi cur aşkere dike, û ew jî dibin bîngeha kurte filiman , behsa jiyana milletek î tê kirin, bi çav û dîtinê nivîskarek î ,çîrokên vê pirtûkê 15 de ne,  û erdnîgarî xwe dirêj û fereh dike di navbera du cihan , ango bajar Qamişlo û Oslo, ezê li ser her çîrokekê bi kurtasî rawestim , pêşî çîroka bi navê :

1- Dema evîna kevin nû dibe :

Têde behsa jiyana xurtek î têkirin, û seyrana wî di navbera  berê û niha de, bi xwe naveroka vê çîrokê , civakî deronî ye,girêdayî ye bi kiryar û terzê jiyana xurtên zigurd  û bandora dem û sîstema jiyanê li ser mirovê gênc de.

2- Felafil û Vafil :

Ev çîrok pala xwe li ser demborîna a ku li welêt derbasbûye datîne, û xwest bêje  ku hevgarî û bê şensî li her derê li pey mirov dikeve, bi rengek î tenik, hêsan û bi seyr  ev çîrok hatibû sazkirin.

3- Kezî kurê tiracîdiya pordirêjê :

Ramana vê çîrokê  ji têgehek e civakî ve hatiye wergirtin, ji ber ku li gor reftara  olî çêdibe mêrê misliman  bi bêhtirî jinekê re bizewice,û çavê Hindirînê lehenga vê çîrokê timî li mêrê bi jin e.

4-  Dilê min pîre :

Ev ji çîroka mirovek e di jiyana xwe de pir azarî dîtiye û nîşanên zehmetiyê di riwê wê de cihê xwe girtin e, û xemgînî û bêhêvî jiyana wê dagirkirin e, bêhtir ev çîrok rehnî dide li ser kêşeyên tevlîbûnê di jiyana nû de.

5- Penaberê winday :

Samad mînakê mêrê tembel e , yê li tiştê amade û bê westan digere.
Ew jî serdemekê diyar dike, naveroka wê eger mirov ne dilxwazê jiyanê be, ta bi hişê xwe jî be wê nelive.

6- Na ji bo Teknolociya:

Di vir de Azad bi xwestekên bê sînor ji aliyê dê û bavê xwe tê dorpêçkirin, û ev yeka jî wî dihêle ku nifiran bi ser teknolociya de bibarîn e, ji ber ku ew peywendiyên rojan e û xwestinên diravî dibin e rêgir li pêş dan û standinên xuristî mirovî de.

7- Şîrfiroş û jina bedew:

Di vê çîrokê de bêhtir bala me dibe çîrokek e gelêrî di kultûra me yê kurdî de navdar e bi sernavê : Zembîlfiroş , hezkirinek e nehênî û kêm di navbera du evîndaran de çêdibe,lê di nîvê rê de dimîne bi çûyîna mêrê ê hatibûye hezkirin ji aliyê ew jina dilxwaz ve.

8- Dilbirîna welat:

Di vir de nivîskar berî me dide kêşeya bilmeziya siyasî ,  Memo yê jiyanê bi rengek î hestiyarî dijî , dema hiş xav  be û dil jî bê hefsar be,  tevlîheviyên memo  û guhertinên bi seyr di  kesayeta wî de çêdibin.

9- Keça dê Fileh û xortê Donciwan:

Ev çîrok peywendiya xwe bi çîroka destpêka  vê pirtûkê re heye, lehengê herdû çîrokan Rêber e, xurtê ku çavê keçikan timî lêbû, naverok:  civakî, evînî ye, behsa mijara dan û standinê dike di navbera du zayendan de.

10- Ne herdem yek kare bidize :

Keftaro û diziyê , diyar dike baweriya hişê seqet bi berdewamkirina jiyana çewt , bi xap û fêlbaziyê , li vir nivîskar nimûneyek e ji mirovan ve  ji xwendevanan re diyar dike.

11- Bozo di navbera olperestiyê û nûjeniyê de:

Di vir de rolê mirovê zanyar û sekna wî li hember olperstiyê diyar dibe, û zoreng dijwar dibe di navbera hişmendiyan bi serkeftina rikberiya nûjeniyê li hember paşdemayînê de.

12- Bazê çiya  û newalan:

Zorenga nifşan ,  em dibînin ku têgehên xuristî bindikevin li hember rêbaza jiyanê zarokan , yên dûrî sinc û jiyana pak dijîn, û bedkarî dema dibe neqşerêyek ê ji jiyanê re, çawa bi xwe re çi tiştê baş dibe.

13- Robotê Kurd :

Bi şêweyek î cuda û bi seyr nivîskar çibû cîhanek e din , têde rehetiyekê dibîne, û di wir de raman xwest jiyanek e din ji gelê kurd re bixwaze , ne hestbûn rolek lîstibû bi derxistina hest û raman û bi rengek î bi ken ve, dûrî jiyana dijwar û narvîna sert a ku zêdetirî 40 milyon mirov bê dewlet di cîhanê de hîştibû.

14- Çirîska zû vemirî :

Gula ku mirov av  nede diçilmise , û dar dema ji kokê ve tê birrîn nema carek din çêdibe,ev wateya vê çîrok ye.

15- Gundê Xopan :

Bi rengek î aram û rehet ziman wêneyên sirûştê nîgar dike, rewşa şînkayî û şênî di welatek î de aşkere dike.

-Dûmahîk :

Çîrokên Ebdulbaqî Huseyînî di nav pêlên welêt û penaberiyê de avjeniyê dikin, jiyana mirovê kurd armanc dikin, bi zimanek î hêsan, û hevokên kurt , tevî ku hin car di hinek çîrokan de dawiya wan hinek sarbûn û normalbûna têde hebû, ji ber ku dawiyên bi seyr zimanê rewşa çîrokê ye, lê tevî wisa jî em dikarin bibêjin ku nivîskar karîbû pirek î qayîm di navbera mirovê kurd çi li welêt mayî û çi li penaberiyê de saz bike.

https://youtu.be/zKhF6uPGU40

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

سەلاح بەدرەدین

لە گەرمەی هەڵكشانی ململانێیەكانی نێوان بەرژەوەندییەكانی هێزە زلهێزەكان لەسەر سامان و سەرچاوەكانی وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و، زیادبوونی خێرایی ڕووبەڕووبوونەوەكانی نێوان لایەنە هەرێمییە حوكمڕانەكان سەبارەت بە دابەشكردنی هەژموون و داگیرسانی پڵیتەی شەڕەكان بەوەكالەت، هەروەها گەشەسەندنی ئەو شەڕانە لەم ساڵانەی دواییدا و، هەڵگیرسانی شەڕ و پێكدادانی توندوتیژیی نێوان هێزەكانی گەلانی زیندوو لە لایەك و، ڕژێمە دیكتاتۆرە…

Tengezar Marînî

Erkên Zimên

Erk ên zimên cihêreng in û dikarin li ser çend beşan werin dabeş kirin. Erk ên herî baş ên zimên ji hêla zimannas Roman Jakobson ve hatine formulekirin, ku şeş erkên bingehîn destnîşan kirine:

Erkê referansê/Lêveger: Ev erk behsa ragihandina agahî û rastiyan dike. Ew di…

EBDILBAQȊ ELȊ

Serok û lȇvegerȇ kurdî Mes’ûd Berzanî ti carî ji kurdan dûr neketiye, li ku derê û kengî jî be, belȇ ew her tim bi wan re ye, ȗ nêzî wan e her wekȗ lȇdana dilȇ wan be.

Roleke mezin ya serok Berzanȋ di pirsa kurd li rojavayȇ kurdistanȇ de…

Baso Kurdaxi

Bihara nûjen
Bihara ciwaniyan her heye
Dilên tî li hev dicivin
Ji bo azadî û hêviyan
Mîna fısıltandina bêdengiya demê
Rojan ew westandin
Gilî û gazinan ji siruşta bêdeng
Ber bi çiyayê bilind ve
Dilê wî bi ava zelal lêdide
ava kaniyê ya gurrîn
Ji bo veşartina êşê di nav tozê de
Û birîn bi axa sor hatiye nixumandin
Bi pelên zeytûnê…