Ziman ê Dayikê

Bavê Zozanê

Em tev dizanin ku nivîsandin bi zimanê dayikê giring û pêwiste ji ber erkê yekemîn yê zimên ewe ku kiltûr û civakê di parêzê,ji xwe milet bi zimanê xwe tên naskirin ku ew bi xwe kuçê herî mezine di avakirina welatan de ,loma desalatên faşist ,diktator her û her zimanên gelên bin dest yên dayikê qedexe dikin,mirovan pê tewan bar dikin.
Hatiye gotin ku ziman kilîta her tiştiye her wisa jî dibêjin ku  “gotin û axaftina bi zimanê Dê yekser dikeve dil de lê vacî wêjî gotin û axaftina bi zimanê biyanî dikeve êqil de” ,wisa jî Mandêla dibêje axaftin bi zimanê dayikê ji dil derdikeve û dikeve dil de.

 

Zimanê Dê zimanê afrandinê ye ,em dikarin bi gelek zimanan binvîsin,lê em nikarin bi gelek zimanan afrandinê bikin,ancax bi zimanê Dê afrandin gula xwe di pişkivîn e.
Bi rastî tê bîra min dema cara yekem di salên heşteyan de romana Şivanê Kurd ya Erebê Şemo bi kurdî min xwend ,hinganê min naskir ku zimanê dayikê çiqa rind û naz û şêrîn e.
Dikarin bêjim ku wêje bi hemî cûreyên xwe ve roleke baş û giring di parastina zimanê dayikê de rabûye,her wiha dikarî bû ziman pêşve bixe û gotinên nuh jî li gorî demê hembêz bike ta carna zimanê me yê dayikê nikarîbû hemî pêşketinên ku li cînaê çêdibe -ji ber gelek sedeman-mil bi mil seyr û vekolîn gotûbêj bike,lê dikarî bû di nêv hemî bablîsokan de di nêv wan bagir û bahozan de xwe ragirê xwe bikrê rehên xwe dûr û dirêj di reseniya dîrokê de ,berdê.
Vêce nivîskarên mey kurd yê ku bi zimanê dayikê dinvîsin berî her tiştî bi rola xwey netewî radibin ewjî parastina ziman e.
Ji xwe hewcenakê ez bêjim ka çi cûrey edbyatê hene yan jî ka çi cîwazî di nêv bera Romanê û çîrokê de heye yan jî ka helbesta nûjen çiye anjî ya kilasîk ji ber ku em tev li ser van babetan agehdarin ku bi rastî her cûreyek ji van cûreyan qeşengbûnek wê taybet heye ku bi hezara mijar babet nerîn li gorî demê li gorî katê li gorî cih ,li gorî aştiyê li gorî cengê li gorî derûna mirov,tên guhartin tên nujenkirin,tên sivikirin.
Dikarim bêjim ku tiştê van texlîtan hemiyan dikhêne hev ew jî zimane ,ku apê romanivîsê Sûdanî Tayib Salih digot ku ewqas xwînerê romana wî ya “penaberî bal bi bakurve”çêbûne ji ber wê zimanê wî xweş ku roman pê nivîsiye.Wêce ziman stûna serkeye di avakirna mirovan de wisa jî di avakirna welatan de û wek mîr Celadet Bedirxan gotiye divê em bi zimanê xwe bixwênin û bi zimanê binvîsênin.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…

Ebdûlazîz Qasim

Di dîroka navçeyê de, hîç erdnîgariyek bi navê Tirkiyê nîne, û deweta Tirkiya li ser sextkariya dîrokê û talankirin, qirkirina Kurd, Ermen û Yonaniyan û herwiha li ser dagîrkirina beşeke mezin ji xaka kurdistan, Yonanîstan, Qubirstan û Ermenistanê hatiye avakirin.

Projeyên Tirkan her ji destpêka xwe ve û heta…