Ji Dîroka Hunera Wêneyê «Vincent Van Gogh»

Laleş Ebdulrehman‏

Vincencent Van Gogh ê ku ligel Gauguin xalên wan ên hevpar hene, kurê bawermendekî Hollandî bû, Di wêneyên xwe yên pêşîn de, sermesele di Petatxurekan de, bi bihîstyariyeke erjeng, hewl dabû ku jiyana nefsbiçûk a gel di wêneyê de bi cih bike, Piştî ku Hollanda terk kir û berê xwe da Parîsê, feraseta xwe ya rengan ji binî ve guherand û derbirînên wî berê xwe dan bikaranîneke rengan a balkêş, bi azwerî û bi coş, Tê zanîn ku piştî ku Van Gogh hevaltiyeke demkurt bi Gauguin re kir, qeyranên giyanî jiya û vê serdema bi êş heta xwekuştina wî ya sala 1890’î domiya,

Van Gogh bawerî pê dianî ku hemû realîte tiştên sembolîk in, Tişt û heyberên di wêneyên wî de ji jiyana rojane hatibûn hilbijartin û ev tişt ji bo vê têgihiştinê ne asteng bû, Ji ber ku rastiyeke wilo hebû ku, wî ev nirxekî ku ji nirxên heyî yên ev tiştên hanê dida ev tişt û heyberan, Yek ji wêneyê Van Gogh ê herî balkêş, ê ku di wêneyên wî de wateyên takekesî hene, yek ji wêneyê wî yê dawîn Qijikên Li Ser Zadên Genim e, Ev wêne wekî yek ji belge û mikurhatina wî ya hilweşandina giyanî û venehewîna wî ya di tu derfetan de ye, Wêneyên bi vî rengî, berhemên wî yên wilo ne ku tê de kelecanên zêde yên Van Gogh tên belavkirin û meyla şibandina hebûna wî ya trajîk xwe didin der, Tu wênesazekî din tune ye ku karibe wêneyên xwe bi heman tîrbûna bi hêrs ava bike, Van Gogh bi ev taybetiya xwe hatiye naskirin û deriyekî din ê giyanî yê wêneyê modern vekiriye,Piştî sala 1890’î tekane wênesazê empresyonîst ê ku li Parîsê ma, wênesaz Degas e, Cézanne, Monet û Renoir li gundan dijiyan, Di vê demê de em dibînin ku li Parîsê Kont Henri de Toulouse-Lautrec, bi meyleke li ser a Degas, di xebatên xwe de girîngiyê dide tevger û fîgurên jinan, Dîsa di sala 1890’î de komeke biçûk a li ser şopa Gauguin, tevgereke wêneyê ya bi navê Nabi ava kirine, Nabi peyveke bi Îbranî ye ya ku tê wateya pêxember, Di danezana vê tevgerê de ya ku Maurice Denis pêşengiya wê dike, hatiye gotin ku deng, reng û peyv nirxeke wan a mûcîzevî ya derbirînê heye, Denis û hevalên xwe nikaribûne ku fikrên xwe li gorî bernameyeke çalakbûnê ava bikin, Bandora wan li ser şêwaza tezyînî ya bi navê Art Nouveau, bi awayekî ne yekser dikare were dîtin, Ji nav wan hunermendên wekî Edouard Wuillard (1868-1940), Pierre Bonnard (1867-1947) xwe li ser wêneyê kirin û li ser feraseteke empresyonîst li hev kirin, Di dawiya sedsala 19’an de li welatên dîtir ên Ewrûpayê hin hunermend hene ku, ev hunermendên hanê di warê avabûna wêneyê modern de, rol lîstine, Sermesele, li Anversê James Ensor (1860-1949), li Berlînê Munch (1863-1944), li Amsterdamê Toorop (1858-1928), li Londrayê Steer (1860-1942), Sickert (1869- 1942), Beardsley (1872-1898), James Whistlerê Amerîkî hene.

 
Qijikên Li Ser Zadên Genim

 
Şeva bi heyîv

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…

Ebdûlazîz Qasim

Di dîroka navçeyê de, hîç erdnîgariyek bi navê Tirkiyê nîne, û deweta Tirkiya li ser sextkariya dîrokê û talankirin, qirkirina Kurd, Ermen û Yonaniyan û herwiha li ser dagîrkirina beşeke mezin ji xaka kurdistan, Yonanîstan, Qubirstan û Ermenistanê hatiye avakirin.

Projeyên Tirkan her ji destpêka xwe ve û heta…