Rojnameya Dîwaran di 74 Saliya Weşana Roja Nû de

Konê Reş
  wek ku
diyare Bedirxanî di gelek waran de pêşeng in, ne gereke ez şan û hunera wan ji
bo raxînim ber çavan, hun tev wek min zanin. Belê bi min xweş e ku ez vê carê
hunereke din ji hunerên wan şanî we bidim. Ev huner Rojnameya Dîwaran ye
û damezrênerê wê Mîr Dr. Kamîran Bedirxan e.
  Dr.
Kamîran Bedirxan yê ku kevin û nûyê me bi hev ve girêdaye; ew di heyamê Sultan
Abdulhamîdê 2an de yek ji avakarên komeleyên pêşî bû li Stenbolê..
 Di salên 1940î de yekemîn rojnameya kurdî bi navê Roja Nû û Stêr li Beyrûtê weşandine, hem jî êzgeyekî kurdî (Radyo) û dibistanek kurdî li beyrûtê vekirine.. Di salên şoreşa êlûnê de nûneretiya şoreşê û Barzaniyê nemir li Ewropa kiriye û wiha ta ku ew di roja 4/12/ 1978an li Parîsê koça dawî kiriye.  Erê, mirov dikare bibêje ku ew jî wek bav, bira, ap û pismamên xwe stûnek ji stûnên avakirina Kurdistanê bû..
  Dema ku wî rojnameya Roja Nû di sala 1943an de, di bindesthilatiya Fransîzan de li Beyrûtê diweşand, hingê çapemeniya Erebî ne wek roja îro pêşketî û bi hêl û mêl bû, zimanê erebî di warê çapemenî û modernîzmê de nû cihê xwe digirt.. Çapemeniya Fransî li Beyrûtê bêtir serdest û pêşketî bû.. Ew çend rojnameyên Erebî ku li Beyrût û Şamê dihatin weşandin di destpêka xwe de bû, ne di astê çapemeniya Frasnî de bûn.. Belê ew kovar û rojnameyên ku Mîr Celadet û Mîr Kamîran Bedirxan li Şam û Beyrûtê diweşandin, hem bi naverok xwe û hem bi derhênan xwe di pey yên Fransî re bûn. Ev yek jî li serwextî û serboriya wan ya dirêj di warê ziman û çapemeniyê vedigere.  Mebesta min ji vê şirovekirinê ku ez pêşengiya Mîr Dr. Kamîran Bedirxan ji weşana yekem (Rojnameya Dîwaran) di nav kurdan û ereban de bînim ziman.
  Wek ku min aniye ziman Mîr Dr. Kamîran Alî Bedrxan di roja 3ê gulana 1943an de, anku berî 74 salan, hejmara (1)ê ji rojnameya Roja Nû li Beyrûtê weşandiye, hejmara dawîn (73) di 27 ê gulana 1946 an de hatiye weşandin. Ev rojname di bin desthilatiya Fransîzan de li Beyrûtê dihat weşandin. Belê di sala 1944an de Mîr Dr. Kamîran Bedrxan yekemên (Rojnameya Dîwaran) di dîroka kurdan de pêre çap û belavkiriye..
 Li gor serwextiya min, ta hingê rojnameyên dîwaran ne bi zimanê kurdî û ne bi zimanê erebî hebûn. Anku ev yekemîn rojnameya dîwara ye, piştî yên Fransîzan di Rojhilata Navîn de. Ev rojnameya Dîwaran ji bo mehên sala 1944an bû, ji 12 rûpelan pêk dihat, her rûpelek terxankirî bû ji rojên mehekê re. Ew rûpel bi hin şîretên Mîr Kamîran û gotinên pêşiyên kurdan dihat xemilandin. Ev wêneyê rûpelê heyva Kanûna pêşî ye ji wê rojnameyê di sala 1944an de. Erê Bedirxanî di vê yekê de jî pêşeng in û xwediyên vê qenciyê ne jî.
Konê Reş, Qamişlo 3ê Gulana 2017

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

سەلاح بەدرەدین

لە گەرمەی هەڵكشانی ململانێیەكانی نێوان بەرژەوەندییەكانی هێزە زلهێزەكان لەسەر سامان و سەرچاوەكانی وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و، زیادبوونی خێرایی ڕووبەڕووبوونەوەكانی نێوان لایەنە هەرێمییە حوكمڕانەكان سەبارەت بە دابەشكردنی هەژموون و داگیرسانی پڵیتەی شەڕەكان بەوەكالەت، هەروەها گەشەسەندنی ئەو شەڕانە لەم ساڵانەی دواییدا و، هەڵگیرسانی شەڕ و پێكدادانی توندوتیژیی نێوان هێزەكانی گەلانی زیندوو لە لایەك و، ڕژێمە دیكتاتۆرە…

Tengezar Marînî

Erkên Zimên

Erk ên zimên cihêreng in û dikarin li ser çend beşan werin dabeş kirin. Erk ên herî baş ên zimên ji hêla zimannas Roman Jakobson ve hatine formulekirin, ku şeş erkên bingehîn destnîşan kirine:

Erkê referansê/Lêveger: Ev erk behsa ragihandina agahî û rastiyan dike. Ew di…

EBDILBAQȊ ELȊ

Serok û lȇvegerȇ kurdî Mes’ûd Berzanî ti carî ji kurdan dûr neketiye, li ku derê û kengî jî be, belȇ ew her tim bi wan re ye, ȗ nêzî wan e her wekȗ lȇdana dilȇ wan be.

Roleke mezin ya serok Berzanȋ di pirsa kurd li rojavayȇ kurdistanȇ de…

Baso Kurdaxi

Bihara nûjen
Bihara ciwaniyan her heye
Dilên tî li hev dicivin
Ji bo azadî û hêviyan
Mîna fısıltandina bêdengiya demê
Rojan ew westandin
Gilî û gazinan ji siruşta bêdeng
Ber bi çiyayê bilind ve
Dilê wî bi ava zelal lêdide
ava kaniyê ya gurrîn
Ji bo veşartina êşê di nav tozê de
Û birîn bi axa sor hatiye nixumandin
Bi pelên zeytûnê…