Vejandina zimanê kurdî erkê Serekeye, yê ronakbîran

  Idrîs Hiso

Ji ber , gelek , sedemên , core cor , civakî , torevanî , çandî , û abûrî , yên taybet bi miletê kurd . zimanê kurdî dibin metirsîk mezin deye çimkî miletê kurd bi zimanêxwe naxwînin , nanvîsin , ramanan pê nakşînin û bandora zimanê fermî baş cêxwe dîtye li ser mejî û jiyana kurdan ne xasim( rojava û bakûr ) helbet rewş li hemû kurdistanê newek heve , çimkî li başûrê kurdistan , îro kurd azadin û zimanê kurdî li wir zimanê dewletê yê fermiye û li herêmê pê îdara gel dibe……. Lê li parçeyên kurdistanê yê din rewş xerabe .
Nexwendewarî li nav kurdan bi zimanê kurdî bêtir 99% ye ,û di axaftinin xwejî de , îro bandora zimanê fermî li dewletên ku kurdan û kurdistanê hikm dikin zor xuwyaye …… ezê vê mînakê bêjim , belkî ronyê bide vî alî bêtir .
Berî demekê , min telîfonî hevalkîxwe kir xûşka wî rahişt bihîstokê , min gotê : ka filan li male ?
got min : na
min gotê , heger hat bera ser vê nemra telîfonê , telîfonî min bike , xûşka wî 20 salîye dema min jêra got vê nemrê binvîse , got min , bêje , dema min bi kurdî hejmar got , got min , bi erebî bipeyiv , ez wilo nizanim …… ?!
wek vê mînakê bi hezara tişt hene
pirsgirêk ewe , kêmanya kê ye ? û çawa emê ji vê rewşê xelasbin ? erkê kê di vî warî de giran e ? emê çawa van kesan bi xwendin û nivîsandin bikin ?  …… emê çawa ziman vejînin ?
ev hemû pirs sere pirsgirêkê ne . gelo ,erkê xort û gêncên kurdaye pêşî , an erkê ronakbîraye ?
– Hin nivîskar di bêjin “ her tişt di destê û stûyê ciwanan û zarokan deye , kuştin û hiştina zimanê me di destên wan deye , bi wane ,heger dê û bavên ciwan,  ên ku niha dare jînê , yanî ekonomî , siyaset û çand di destên wan deye zarokan fêrî kurdî – kurmancî bikin , wêje û xwendin û nivîsandina bi kurdî bikin , wê zimanê me bijî , heger nekin mixabin pêşerojeke tarî li bermeye .. “
Û di bêjin jî  ”gerek ciwanên me di qirka ewkesên ku bi kurdî na axivin û şerkî di vî warî de bikin“
Û gazî wan dikin û di bêjin , yan wê dîrok bêje ciwanên Salên 2000 ziman vejandin ,  û yan wê bêje ziman mirandin .
Belê raste , ciwan , gênc (jin û mêr ) ew gewdê miletan e hêz û mikanîkiya wane, lê ew gewdê mezin heger mejî wî negerîne bê
sûde ye. Milet gewde . ronakbîr,rewşenbîr , mejyê . Wek ku têla elktirîkê yan ,(kebsekwê), febrîqak zor mezin digerîne ….. ew rewşenbîre,ew ronakbîre .
Loma dibînim ku ew giringe ,ku rewşenbîr bikaribe ,vêpirsgirêka gelerî ya miletê kurd çareser bike,riyeke taze bibîne an bi afirîne, ku çawa wê gel bi karibe Bi hemû qatên xwe li malaxwe, xwe û zarokêxwe, li serkarêxwe , xwe fêrîziman bike.
 Evê wê çawabe , wê çilo be çi jere divê , helbet pêwîstî lêkolîn û gerê ye, pêwîstî xebata nav gele zanî taybetmandyên rewşa
kurda ye , bi hemû awayî çivakî , siyasî û abûrî nexasim evkarekî bileze , di guhertinên ku îro li rojhilata navîn dibin . loma dibînim ku wê dîrok wisa bi bêje ka ronakbîrên kurdan çi xebat kirin da go zimanê kurdî di nav refên gêncên kurdan de bikin zimanê jiyanê , perwerdeyê , ramankêşandinê . wê dîrok binvîsîne ronakbîran çi xebat û lêkolîn kirin go riyek zanistî li ser bingehên xurt pê riya fêrbûn û fêrkirina xwendin û nivsandina kurdî hesan bikin , riyek gor rewşa milet bi hemû qatên xwe, peydakirin an na . çimkî dibînim . gelê kurd hogirê zimanê xwe ye lê riyek durist , hesan û bi sûde ne di dît .

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

سەلاح بەدرەدین

لە گەرمەی هەڵكشانی ململانێیەكانی نێوان بەرژەوەندییەكانی هێزە زلهێزەكان لەسەر سامان و سەرچاوەكانی وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و، زیادبوونی خێرایی ڕووبەڕووبوونەوەكانی نێوان لایەنە هەرێمییە حوكمڕانەكان سەبارەت بە دابەشكردنی هەژموون و داگیرسانی پڵیتەی شەڕەكان بەوەكالەت، هەروەها گەشەسەندنی ئەو شەڕانە لەم ساڵانەی دواییدا و، هەڵگیرسانی شەڕ و پێكدادانی توندوتیژیی نێوان هێزەكانی گەلانی زیندوو لە لایەك و، ڕژێمە دیكتاتۆرە…

Tengezar Marînî

Erkên Zimên

Erk ên zimên cihêreng in û dikarin li ser çend beşan werin dabeş kirin. Erk ên herî baş ên zimên ji hêla zimannas Roman Jakobson ve hatine formulekirin, ku şeş erkên bingehîn destnîşan kirine:

Erkê referansê/Lêveger: Ev erk behsa ragihandina agahî û rastiyan dike. Ew di…

EBDILBAQȊ ELȊ

Serok û lȇvegerȇ kurdî Mes’ûd Berzanî ti carî ji kurdan dûr neketiye, li ku derê û kengî jî be, belȇ ew her tim bi wan re ye, ȗ nêzî wan e her wekȗ lȇdana dilȇ wan be.

Roleke mezin ya serok Berzanȋ di pirsa kurd li rojavayȇ kurdistanȇ de…

Baso Kurdaxi

Bihara nûjen
Bihara ciwaniyan her heye
Dilên tî li hev dicivin
Ji bo azadî û hêviyan
Mîna fısıltandina bêdengiya demê
Rojan ew westandin
Gilî û gazinan ji siruşta bêdeng
Ber bi çiyayê bilind ve
Dilê wî bi ava zelal lêdide
ava kaniyê ya gurrîn
Ji bo veşartina êşê di nav tozê de
Û birîn bi axa sor hatiye nixumandin
Bi pelên zeytûnê…