Nav Di Zimanê Kurdî de – Lêkolîn- Deham EbdulFetah

M.Emîn

  Ev pertûk berhemeke li dûv wan bizan û hewldanên bêrawestan, li ser rêya serastkirin û pêkanîna rêzmaneka sergihayî û yekane, ji aliyê mamosta Deham EbdulFettah ve têkirin, ku lêkolînên di warê rêzmanî de qûnaxa kurtebirî û gelemperiyê derbasbikin. di encaman de, rêzimaneka sergihayî ya hevgirt û yekane peydabibê
zimanê kurdî ji nava tariya xemsarî û paşguh ve avêtinê derkevê û bibê cihê xwesteka mirovê kurd û dilê wî bêxê di cih de, evîndar û xwendevanên zimanê kurdî kêfxweş û dilşa bikê, ku bi Karin bi şêwazekê rast û durist bîr û ramanên xwe ji kaniya kurdewariyê derbikin û li ser singa rûpelên sipî raxin, têkilî û danûsandina xwe bi miletê dî re kûr û serest bikin.
Belê, tevî ku mamosta di wê baweriyê deye, ku gelek arîşe û aloziyên zimanê kurdî, bêyî dezgehin netewî yên fermî çareser nabin . lê dibînê ku gelek ji wan alozî û arîşeyan jî, bi hişemendiya zanyarî kurdperwer û behremend çareser dibin .

Ji ber vê jî û li ber ronahiya van bîr û baweriyan, îro roj rê girtiye, gelek çalakiyên xwe yên torevanî û civakî paşguhê xwe ve avêtine û çalakiyên di warê zimên û rêzimanî de, dane ber xwe, ji xwe re kirine kar û bar, û bizavê dike, ku vî zimanê şêrîn ji zingara rojgarên bindestî û bêxwedîtiyê rizgar bikê, di naverasta karê xwe de xwestiye xwe ji çarçêweya rêzimaneke kurtebir û gelemperî dûr bikê, ji bo vê yekê babeta (Nav) tenê kirye mijara vê pertûka xwe .
Dema ku bi vî karî dirabê, yan jê dixwazê ku zanyar û behremendên kurd pê rabin .
Hingî dibînê ku wê bi vî karî asoyên pêşerojeka geş û xweş li pêşiya miletê kurd vebê û ev milet wê ber bi çivaka nêvnetewî ve herê û wê bi xurtî bi karibê doza maf û xwestekên jiyaneka rûmetdar, ji bo xwe û mirovatiyê bikê, divê derbarê de dibêjê : ((em ( wek neteweyeke xweser û navnas ) karibin, bi serbilindayî xwe nêzî civaka navnetewî bikin, xwe pê bidin nasîn û bidin pejrandin . hingê jî, emê bi xurtî karibin doza maf û xwestekên jiyaneka rûmetdar, bo xwe û mirovatiyê bikin . wê çaxê dengvedana doz û gaziyên me, dê li asteka dûrtir û berferehtir pêlbide, balkêşiya dengê me jî, dê kûrtir û xurtir be….! ))
Naveroka pertûkê dibin sê barrên serekî de hatiye raxistin û herweha dibin her birrekî ji wan barrên serekî de, bi hûr û berfereh ew mijar hatine şirove û ravekirin :
-Birrê yekem  

Beşên navan

Nav ji hêla nasînê ve
Nav ji hêla zayendê ve
Nav ji hêla wateyê ( hebîn û nebûnê ) ve
Nav ji hêla jimarê ve
Nav ji hêla bêjesaziyê ve

-Birrê duwem

Zayend ( nêr û mê )

-Berrê sêyem

Kombêjî

Ev pertûk ji (125) rûpelên destê navê pêkhatiye, çapa yekimîn sala 2005ê li Duhokê ji aliyê dezgeha sipîrêz ve hatiye çapkirin, lê çapa duwemîn sala 2006ê, li Sitembolê, ji aliyê Enstûtiya kurdî li Amedê ve hatiye çapkirin .
Pertûk pir giringe û gereke xwendevan û lêkolînerên zimanê kurdî wê bi hûr û kûr bixwînin û bidin xwendin.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

سەلاح بەدرەدین

لە گەرمەی هەڵكشانی ململانێیەكانی نێوان بەرژەوەندییەكانی هێزە زلهێزەكان لەسەر سامان و سەرچاوەكانی وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و، زیادبوونی خێرایی ڕووبەڕووبوونەوەكانی نێوان لایەنە هەرێمییە حوكمڕانەكان سەبارەت بە دابەشكردنی هەژموون و داگیرسانی پڵیتەی شەڕەكان بەوەكالەت، هەروەها گەشەسەندنی ئەو شەڕانە لەم ساڵانەی دواییدا و، هەڵگیرسانی شەڕ و پێكدادانی توندوتیژیی نێوان هێزەكانی گەلانی زیندوو لە لایەك و، ڕژێمە دیكتاتۆرە…

Tengezar Marînî

Erkên Zimên

Erk ên zimên cihêreng in û dikarin li ser çend beşan werin dabeş kirin. Erk ên herî baş ên zimên ji hêla zimannas Roman Jakobson ve hatine formulekirin, ku şeş erkên bingehîn destnîşan kirine:

Erkê referansê/Lêveger: Ev erk behsa ragihandina agahî û rastiyan dike. Ew di…

EBDILBAQȊ ELȊ

Serok û lȇvegerȇ kurdî Mes’ûd Berzanî ti carî ji kurdan dûr neketiye, li ku derê û kengî jî be, belȇ ew her tim bi wan re ye, ȗ nêzî wan e her wekȗ lȇdana dilȇ wan be.

Roleke mezin ya serok Berzanȋ di pirsa kurd li rojavayȇ kurdistanȇ de…

Baso Kurdaxi

Bihara nûjen
Bihara ciwaniyan her heye
Dilên tî li hev dicivin
Ji bo azadî û hêviyan
Mîna fısıltandina bêdengiya demê
Rojan ew westandin
Gilî û gazinan ji siruşta bêdeng
Ber bi çiyayê bilind ve
Dilê wî bi ava zelal lêdide
ava kaniyê ya gurrîn
Ji bo veşartina êşê di nav tozê de
Û birîn bi axa sor hatiye nixumandin
Bi pelên zeytûnê…