Nav Di Zimanê Kurdî de – Lêkolîn- Deham EbdulFetah

M.Emîn

  Ev pertûk berhemeke li dûv wan bizan û hewldanên bêrawestan, li ser rêya serastkirin û pêkanîna rêzmaneka sergihayî û yekane, ji aliyê mamosta Deham EbdulFettah ve têkirin, ku lêkolînên di warê rêzmanî de qûnaxa kurtebirî û gelemperiyê derbasbikin. di encaman de, rêzimaneka sergihayî ya hevgirt û yekane peydabibê
zimanê kurdî ji nava tariya xemsarî û paşguh ve avêtinê derkevê û bibê cihê xwesteka mirovê kurd û dilê wî bêxê di cih de, evîndar û xwendevanên zimanê kurdî kêfxweş û dilşa bikê, ku bi Karin bi şêwazekê rast û durist bîr û ramanên xwe ji kaniya kurdewariyê derbikin û li ser singa rûpelên sipî raxin, têkilî û danûsandina xwe bi miletê dî re kûr û serest bikin.
Belê, tevî ku mamosta di wê baweriyê deye, ku gelek arîşe û aloziyên zimanê kurdî, bêyî dezgehin netewî yên fermî çareser nabin . lê dibînê ku gelek ji wan alozî û arîşeyan jî, bi hişemendiya zanyarî kurdperwer û behremend çareser dibin .

Ji ber vê jî û li ber ronahiya van bîr û baweriyan, îro roj rê girtiye, gelek çalakiyên xwe yên torevanî û civakî paşguhê xwe ve avêtine û çalakiyên di warê zimên û rêzimanî de, dane ber xwe, ji xwe re kirine kar û bar, û bizavê dike, ku vî zimanê şêrîn ji zingara rojgarên bindestî û bêxwedîtiyê rizgar bikê, di naverasta karê xwe de xwestiye xwe ji çarçêweya rêzimaneke kurtebir û gelemperî dûr bikê, ji bo vê yekê babeta (Nav) tenê kirye mijara vê pertûka xwe .
Dema ku bi vî karî dirabê, yan jê dixwazê ku zanyar û behremendên kurd pê rabin .
Hingî dibînê ku wê bi vî karî asoyên pêşerojeka geş û xweş li pêşiya miletê kurd vebê û ev milet wê ber bi çivaka nêvnetewî ve herê û wê bi xurtî bi karibê doza maf û xwestekên jiyaneka rûmetdar, ji bo xwe û mirovatiyê bikê, divê derbarê de dibêjê : ((em ( wek neteweyeke xweser û navnas ) karibin, bi serbilindayî xwe nêzî civaka navnetewî bikin, xwe pê bidin nasîn û bidin pejrandin . hingê jî, emê bi xurtî karibin doza maf û xwestekên jiyaneka rûmetdar, bo xwe û mirovatiyê bikin . wê çaxê dengvedana doz û gaziyên me, dê li asteka dûrtir û berferehtir pêlbide, balkêşiya dengê me jî, dê kûrtir û xurtir be….! ))
Naveroka pertûkê dibin sê barrên serekî de hatiye raxistin û herweha dibin her birrekî ji wan barrên serekî de, bi hûr û berfereh ew mijar hatine şirove û ravekirin :
-Birrê yekem  

Beşên navan

Nav ji hêla nasînê ve
Nav ji hêla zayendê ve
Nav ji hêla wateyê ( hebîn û nebûnê ) ve
Nav ji hêla jimarê ve
Nav ji hêla bêjesaziyê ve

-Birrê duwem

Zayend ( nêr û mê )

-Berrê sêyem

Kombêjî

Ev pertûk ji (125) rûpelên destê navê pêkhatiye, çapa yekimîn sala 2005ê li Duhokê ji aliyê dezgeha sipîrêz ve hatiye çapkirin, lê çapa duwemîn sala 2006ê, li Sitembolê, ji aliyê Enstûtiya kurdî li Amedê ve hatiye çapkirin .
Pertûk pir giringe û gereke xwendevan û lêkolînerên zimanê kurdî wê bi hûr û kûr bixwînin û bidin xwendin.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…

Ebdûlazîz Qasim

Di dîroka navçeyê de, hîç erdnîgariyek bi navê Tirkiyê nîne, û deweta Tirkiya li ser sextkariya dîrokê û talankirin, qirkirina Kurd, Ermen û Yonaniyan û herwiha li ser dagîrkirina beşeke mezin ji xaka kurdistan, Yonanîstan, Qubirstan û Ermenistanê hatiye avakirin.

Projeyên Tirkan her ji destpêka xwe ve û heta…