Zimanê kurdî kesade bazar

 Ciwan Dêrikî

Navgînên ragihandinê roleke sereke di yekkirina nêrîna giştî de dilîze , nexasim di vê serdemê de , ku Tv , Rojname , Malperên Net.ê , û …hd . ev hemî bi armanca hişyarkirin û zanakirinê , û pêkanîna berjewendên neteweyî bi giranî dikevin kar .lê em kurdên rojava ( sûriyê ) ji van alavên ragihandinê bê behrin , tenê di destê me de malperên Enter net.ê hene . . .
nivîkar , rewşenbîr , rojnameger û siyasetvanên me , yê ku dinivîse di malperên kurdî berhemên xwe belavdike , lê tişta balkêş ewe ku rojeva me bi piranî bi zimanê Erebî tête ziman ne bi kurdî . herkes piyana xwe li derya zimanê Erebî hiltîne û kaniyên zimanê kurdî bi sêwîtî li tiyekî temaşedikin . mixabin ku ev çina pêşeng ne bi zimanê dayîkê hest , nêrîn , şirove , û bîr û boçûnên xwe tine zimên , neku bi kurdî nizane na . . çimkî gelek ji wan erbiya wan qels û lewaze li gor pîvanên rêzimana erebî , welê jî bi erebî dinvîsin ne bi kurdî .
Berî 316 salan dema ku berhema binirx û hêja ( Mem û Zîn ) hatî nivîsîn , seydayê sertac û pênûszêr Ehmedê xanî ev êşa îro em dikşînin wî hingî kêşaye  lewra dibêje :
Safî şemirand vexwarî durdî  .. nonendê derî lîsanê kurdî
Da xelkê nebêjine ku Ekrad .. bê marîfetin bê esl û binyad
Bi nêrîna min ev dûrketina ji nivîsa bi kurdî qelsbûneka hest û semaxa neteweyî ye . raste sûk û bazara erebî firehtire , û xwendevanên kurdî gelekî kêmin , vêca herkes lêmişta xwe dibe wê sûkê qenc neqenc keda xwe radixe .
Çendî ku ( îro kesade bazaar , nîne ji qumaşî re xirîdar ) divê em li sûk û bazara xwe xwedî derkevin û malê xwe pêşkêşbikin .
Birastî daxeke li enya me ku hevqas nivîskarên kurd heyîn û bi zimanê xwe nanvîsin . belê bila bi zimanê biyaniyan jî binivîsin lê ( Lêv ji didanan pêştirin ).
Ez piraniya nivîsên têne weşandin dişopînim û dixwînim çi bi kurdî û çi bi erebî , bi taybet berhemên di malpera WELATÊ ME de dertên – ji xwe malperên kurdî yên sereke girtîne – rewşekî pir balkêş min dît , em dizanin ku piraniya nivîskar û rewşenbîrên kurd , alîgir û bêalî yên hatîn naskirin di parçê rojava de , di vê malperê de keda xwe diweşînin , çi bi kurdî û çi bi erebî , lê tişta seyr û balkêş ewe ku qûnaxa mezin ya di nav hejmara berhemên kurdî û erebî de ye . di meha tebaxa 2011an de nivîsên belavbuyîn di malpera binavkirî de bi zimanê kurdî 42 berhemin ,  lê berhemên derketîn di vê  malperê de , di meha tebaxê de  bi erebî 470 ne , gelo mirov vê yekî ji kesekî biyanî re bêje wê bi çi çavî li pênûsvanên kurd binêre ??
Ev serkoma meye , ev asta herî zane û bîrewere qata herî li jore di civaka me de , vêca gotin ya xwendevane ka çawe binirxîne .
Ziman zimanê meye , divê em têrbûn  û dewlemendiya wî bi pênûs û nivîsên xwe diyarbikin , qelsî ya me ye ne ya zimane , ( xwedyê Elbê  li Elbê digere ) ,çendê salaye em cotê xelkê tajon û bênderên wan didêrin , û dawî jî rehmeldewbav ji me re dimîne . ma dem nehatiye ku êdî em ji xwe re bidêrin ?
Bila berhem û verêj jî bibe para me .
Ma ji xweve hatiye ku her dilşewatekî kurdîtiyê bi serê Ehmedê Xanî sondixwe ?
Deka emjî keda xwe bi kurdî birijînin , qatî hinek hesker û dilşewat wê lê bişemitin û pê bihesin . tiştek dî nabêjim , mala we ava , devê we bi kurdî şekir be .

6 9 2011

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Fewaz Ebdê

 

Di destpêkê de

Milet ji henasên xwe

cawekî ji hevrêşim dihûna;

Li aliyekî rokek pêve didrût û

li aliyê din lîlandineke dengketî.

Bi hajixwebûn

pêlav di ser siya şehîdan re dimeşiyan

mîna ku xak bi bîranîna wan re…

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…