Mêvanperweriya Nêkola Sarkozy

  Hoşeng Osê

Piştî têkçûna împeretoriya Osmanî û vekişîna wê ji welatên ereban, li gorî peymana “Saykis _ Bîko”ê, navber îngilîz û fransiyan, ji sala 1920’an û haya 1946’an, Sûriye ket bin mêtingeriya fransiyan. Ango, Sûriye, 26 sal, li bin destê fransiyan ma. Heta piştî ku ferensî ji Sûrî û Lubnanê vekişiyan, dîsa jî van herdû welatan, weke meydana berjeweniyên xwe yê li Rojhilata Navîn dinerî. Lê nêzîkbûn û têkiliyên Feransa bi Lubnanê re  ji têkiliyên wê yên bi Sûriyê xurtitr bû.
Piştî kuştina Serokwezîrê berê yê Lubnanê, Refîq Herîrî û gumanên ku rejîma Sûriye li dû vê kuştinê be, her ku çû û têkiliyên Sûriye û Ferensayê xerabûn. Her tim, Ferensa ji Sûriyeyê dixwest ku roleke erênî derbarê aloziya Lubnanê de bilîze. Lê Sûriye, li “kerê şeytên siwar dihat” û destê xwe davêt karûbarên hindirîn yê Lubnanê. Dixwest ku Beyrût ji Şamê rêvebive. Lê serokê berê yê Ferensayê Japac Cîrac û yê ana Nîkolas Sarkozy bi tundî li hinberê rejîma Beşşar Esed, rawestiyan û piştgirya hikûmeta Lubnanê kirin. Bi vî rengî, têkiliyên navbera Sûriye û Ferensayê, hemahema, dikira qutbibûna. Êdî rejîma Sûriyeyê bi çavê neyartiyê li dostê xwe yê berê, Ferensa, dinerî.
Piştî ku Sûriyeyê derbarê aloziya Lubnanê de hin nermayî nîşan da, destek da peymana El-dewhayê  û hêzên Lubnanê lihev hatin. Li ser vê jî hilbijartin pêk hat û General Mîşêl Suleyman ji bo serokomariya Lubnanê hat hilbijartin. Piştî vê yekê, hin nermayî kete nav têkiliyên Şam û Parîsê. Lewma, Sarkozy, Beşar Esed vexwend Parîsê. Her wiha di nav komcivîna 44 welatên ku bo Yekîtia Derya Spî civiyan de cih girt. Bi vê geşedanê, rê li ber civîna Esed û Serokomarê Lubnanê vekir. Civîn pêkhat û serokê dewleta Qatarê jî beşdarbû. Başdarên civînê erênî nêzîkê civînê bûn û hin sîgnalên ku dê di demek nêzîk de, têkiliyên diplomatîk navbera Sûriye û Lubnanê çê bibin, dan. Ji ber helwesta Sûriyeyê, dixuye ku hevdîtinên nedîrekt navbera Sûriye û Îsraîlê ku li Tirkiyeyê çêdibin, dê pêşve biçin. Ango, rewş, ber bi aramiyê ve diçe.
Lê ya balkêş ew e, ne ku mêvanperweiya serokê Fransa karîbû serokê Sûriye û serokê Lubnanê bîne cem hev. Lê ev mêvanperweiya siyasî, karîbû serokê Sûriye û Serokwezîrê Îsraîlê Ehod Olmert bîne ba hev da ku li dora maseyekê aşkere bicivîne!. Xwedêgiravê, Sûriyeyê çûna civînekê ku nûnerê Îsraylê beşdarî wê civê biba nedipejirand. Lê niha, li ser asta serokomariyê jî beşdar dibe. Îja, pirsa xwe dide pêş eve: Eger mêvan perweriya Sarkozy, karibû, Esed û Olmert, roja 13’ê tîrmeha 2008’an di komcivîna 44 welatên ji bo Yekîtiya Derya Spî de, bîne rex hev, dê ev mêvanperwerî karbe, bi dizî, dûrî çavên kamareyan û kurepistên rojnamevanan, bîne cem hev?.
………………….
Ji quncika heftane ya Hoşeng Osê di rojnama Azadya Welat de.

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

Salih Cefer



Qedexebûna zimanê kurdî bi salên dirêj bû sedema paşketina hemû cûreyên wêjeya kurdî û bi taybetî jî ya zaravayê kurmancî.
Tevî ku di van salên dawî de li gelek alîyên Kurdistnê rewşa wêjeya kurdî (kurmancî) bi pêşve çûye jî, lê hîn pêwîstîya bi pêşveçûnên bêtir heye.
Kanîyên pêveçûnê pirin, yek ji wan…

Ebdûlazîz Qasim

 

Ji demê hatina Ehmed El-Şerih li ser desthilata Sûriyê, piştî hilweşîna rejîma Esed di 8ê çileya sala borî de û heta îro, bi carekî rewş û rastiya Sûriyê ya civakî, cugrafî, siyasî, etnîkî û olî tê paşguh xistin, bi taybetî hebûna gelê Kurd bi carekî tê paşguh xistin, her bigire…

Amadekirin û kurmacîkirina tekstên stiranan: Ednan Bedreddin

 

Mezher Xaliqî yek ji navdartirîn hunermendn kurd ên sedsala bîstan e. Ew di sala 1938 an de weke zarokê malbateka kurd a oldar li Sune (Sanandaj) hatiye jiyanê. Behremndiya Xaliqî di warên goranîgotin û werzişê de ji salên dibistana seretayî ve derketine pêş. Her di…

Ebdûlazîz Qasim

Di dîroka navçeyê de, hîç erdnîgariyek bi navê Tirkiyê nîne, û deweta Tirkiya li ser sextkariya dîrokê û talankirin, qirkirina Kurd, Ermen û Yonaniyan û herwiha li ser dagîrkirina beşeke mezin ji xaka kurdistan, Yonanîstan, Qubirstan û Ermenistanê hatiye avakirin.

Projeyên Tirkan her ji destpêka xwe ve û heta…