Erdal Kaya: Me ji bo zimanê kurdî li ser dikê şano dikir

Mahir Hesen

Şano yek ji şaxên huner an lîstikvaniyê ye ku çîrok, nivîsên wêjayî li pêşberî temaşevanan werdigerîne û xwedan taybetmendiyên di sêwirandinê de ye. Hemwateya peyva şanoyê bi hunera resen tête bi karanîn, ji ber Lîstik çîrok e, û şano cîh e ku ev çîrok pir bi hêsanî tê lîstin.
Lîstikvanên kurd bûne padîşahê karê şanoyê û bûne amûrek ku nivîsa wêjayî ya ku ji wan re hatî pêşkêşkirin didin nasîn bi rihê kurdayetî, ya ku ew (lîstikvan) piştî hebûna gelek astengkirin û kêmbûna derfetan (bi sedemên siyasî) ji bo wî li ser şanoyê lê dîsa xwe tekez kiriye.

Di nav sedemên girîng de ku kesek bi şêweya lîstikvanek ji me re
tîne, gelek sedem hene,û bi jêhatîbûna lîstikvaniyê, jêhatiyek
xwezayî, û xwemalî. Lewma balkişandinê yek ji hêmanên aktorek e,
û li vir bi me re balê dikişîne ser karakterê ku ew bi veqetîna ji
navbera cîhan û kesayeta mirov dilîze û karakterê sereke ji
lîstikvaniyê dûrî ji rastiyê nabe. karaktera rastîn a jiyanê bi
demkî, pêdivî ye ku lîstikvan fêr bibe ka meriv çawa rola xwe
biqedîne çawa ji vejînbûnê vediqete.
Di hevpeyvînê de em bi
lîstikvanekî ku bi hestên xwe kariye xweşiyê belav bike û
nêzîkatiyek performansê digire û rol bi awayê hestên hundirîn
tîne li ser şanoyê re dikin, ew jî birêz Erdal Kaya ye.

Tu dikarî xwe ji nêzîk ve bi me bidî nasîn?

Ez Erdal Kaya, sala 1987 an li Batmanê li gundê Keverzo ji dayîk bûm.
Min
li Batmanê bi amatorî dest bi şanoyê kir. Mezûnê Ziman û Wêjeya
Tirkî me. Di 2007-an de, ez beşdarî Şanoya Bajêr a Şaradarîya
Afyonkarahisar bûm û heya 2012-an di heman şanoyê de min dest bi
lîstikvaniya profesyonel kir. Paşê, min li Şanoya Bajêr a
Şaredarîya Batmanê lîstikvaniya xwe berdewam kir. Ez naha li
Batmanê di koma şanoyê ya “yenisahne” de wekî lîstikvan û
derhêner karê xwe didomînim.
Lîstikên ku ez lîstim û min derhêneriya wan kirine;
Koca Dağlar Ağası (Turgut Özakman)
Ah şu Gençler (Turgut Özakman)
Salak Oğlum (Müjdat Gezen)
Memurin Faslı (Coşkun Irmak)
Karmakarışık(Ray Cooney)
Haydi Karına Koş (Ray Cooney)
Boyacı (Tuncer Cücenoğlu)
Canlı Maymun Lokantası (Güngör Dilmen)
Öteki (Lîstika Atolyeyê)
Cimri (Moliere)
Albay Kuş / Serbaz (Hristo Boytchev)
Projeyên sînemayê yên ku ez beşdar bûme;
A.R.O.G. (Jakuzi) (Figürasyon)
Bir Magandanın Son Üç Dakikası (kurtefîlm)
İletişim Karmaşası (kurtefîlm)
Z.A.R. (kurtefîlm)
Beyaz Geceler (kurtefîlm)
Haziriyek Bo Derengmayînê (Alîkarê Senaryoyê)
Şildim Bildim (Bername)
İşev (Rêze) (Baqî)

Ji me re birêz Erdal hinekî li ser Şano biaxive. Şano ji bo te tê çi wateyê?

Di
jiyana min de her dem şano hebû. Ez 13 salî bûm min şano naskir û
ji hingî ve ez şanoyê dikim û li ser dikê me. Berê derfet kêm
bûn ez nikarîbûm şanoyê bi zimanê xwe bikim lê vêga ez şanoya
xwe bi zimanê dayîka xwe dikim.

Ji bilî karê şanoyê, Erdal xwe di çi warê din de jî zîrek (jêhatî) dibîne?

Ji
xeynî şanoyê mamostetîyê jî dikim lê ez dixwazim tênê karê
şanoyê bikim. Mesela jêhatîbûne, ez dibêjim bila temaşevanên me
biryara wê bidin dê ka ez jêhatî me an na.

Dema ku te ev serkeftin bi dest ve anîn, tu dikarî wî hestê ku li ba te hatî peydakirin, bi rave bikî?

ez
jî bîst salî bêtir vî karî dikim. yên ku min li ser dikê
temaşe kirine bi rastî jî dibêjin tu serkeftîyî lê dîsa jî ez
xwe her dem kêm dibînim û ez dixwazim her dem li ser zêdê bikim.
Paşî ev karê me yî rêzefîlmê çêbû û ez bêtir hatim naskirin
ev tiştê kî xweş e lê ez hê jî hinnebûme ku ev qas gelême min
nasdîkî û eleqayeke mezin nîşan didin. Ez matmaî dimênim lê ya
bi rastî kêfa min jî tê.

Di dema dawî de herî zêde rexne li te tên girtin?

Na,
zêde rexne nayîn kirin lê tenê li ser sahneyeke rêzefîlma îşev
hat kirin. Lê ew jî ji rexnê pêştir dijun heqeret û tehdît bûn.
Em guh nadin dijuna û heqereta. Lê carna rexneyên gelek xweş tên ji
me re. Ev jî tiştekî gelek baş e. Rexne ji bo karê ku em dikin
giring e û mirov bi saya van rexneyan kêmasîyên xwe dibîne û bi
pêş ve diçe.

Em vegerin li ser gurpa we, ev kî ne û çawa biryara vê rêzefîlmê da?

Em
şanoger in û di ekîbê cuda de lîstîkvan in. Piştî vê
nexweşîya coronayê dike me hatin girtin. Ji ber ku em vala nemînin
û lîstîkvanîya xwe bikin me biryara vê rêzefîlmê da.

Zehmetiyên herî balkêş û pirsgirêk ji we re derxistin çi bûn?

Me
her tişt bi derfetê xwe dikirin ji ber ku derfetê me yî aborî
gelek kêm bûn. Wekî din ekîba me gelek zehmet kişand lê her kes
çi ji destê wan hat kirin û me bi kêf xweşî ev rezêfîlm çekir.
Hûn
wek yek Gurp xwe dibînin ku we di dema niha de kêm an zêde, Şanoya
kurdî pêşve biriye ?! nemaze ji ber ku rêzefîlma “Îşev” bi
serkeft.
Ya bi rastî me ji bo zimanê kurdî li ser dikê şano
dikir. An niha ji bo şanoyê derfet tinin em li ser medyaya civakî
karê xwe dikin. Sibe disiba ew jî ji destên me here emê li kolanan
karê xwe bikin lê dîsa bi zimanê dayîkan xwe. Ji bo zimanê kurdî
bi pêş ve here çi ji me were em dixwazin bikin.

Karê we dê
tenê di Kurdistana Tirkiyê de be, yan pêşerojê de hûnê têkiliyan
bi şanogerên parçeyên din yên Kurdistanê re bikin?

Berî
vê nexweşîyê têkîlîya me bi şano û şanogerê her parçê
kurdîstanê re hebû û me çend komê şanoyê ê kurdîstana başûr
li ser dîka xwe xiste mêvan. Di pêşerojê de ku dikê me dîsa
vebûn em dixwazin wan şanoya li ser dikê xwe dîsa bikin mêvan û em
jî wekî turneyê herin bibin mêvanê wan.

Hûn di plansaziya xweya bê de lîstikên nû pêşkêş bikin an jî hûn ê bi pêşandana Rêzefilmê îşev bidomînin ?

Aniha
lîstîkeme yî amede heye, bi navê serbaz. Di pêşerojede emê wê
bileyizin. Di hişe me de lîstîkeke dario fo û william shakespeare
heye. Ji xeynî van lîstîka rêzefîlmeke weke sitcom jî emê
çêbikin. Piştî vê sîtcomê em dixwazin berdewamî rêzefîlma
“îşev” bikin.

Heger derfet bo Erdal di warên din de, wekî pêşkêşkirina bernameyan bê, yê wisa bi ser bikeve wek şanoyê?

Ya
bi rastî ez pêşkêşkavîyê jî dikim. Em bernameyekê çedikin bi
navê “şildim bildim” me 22 beş kişandin û parvekir. Ez çiqas bi
serve ketim nizanim, biryara wê temaşavan didin lê bi min tiştek
weke şanoyê nabe û cihe şanoyê nagire. Cihe ku ez xwe lê rihet his
dikim şano ye.

Gotina dawî ji bo xweştivî û hezkerên te

Bila
ji bo ziman bijîn, çiqas ji destê wan were, bila kurdî biaxivin, bi
kurdî binivsînin û bi kurdî bixwenin. Silav û rêz ji her kesî
re.

شارك المقال :

Erdal Kaya: Me ji bo zimanê kurdî li ser dikê şano dikir

Leave a Reply Cancel reply

اقرأ أيضاً ...

Şirove li dor Roman a Suzan Samancî: Payîz û Ziyab beşê yekem.

Sibha we bê serêş be

Azadî …

Aslîka Qadir “Welatê me Kurdistan e”

· Xedam : ez ê di nêzîk de bernameya xew ragihînim

· Ragihandina Şamê û Mafê gelê Kurd

· Xedam û berhingariya sûriyê

· Dêrika Hemko… Bîranîna salvegera koçbarbûna serwerê kurdayetiyê Barzaniyê nemir.

· Heyva Avdarê û miletê kurd

· Daxuyanî bo raya giştî

· Nisrîn Melekî: Ev 17 car Mihemed Şêxo saxdibe

· Kampanya 100 hezar imze dest pê kir

· Hinek dikin û hinek dixwin

· Ji ferhenga Melayê Cizîrî…(( MESTBÛN ))