Di ragehandinê de perwerdekirina zarokan

Evîn Şikakî
 
Malbat çawe zarokên xwe perwerde
dikin?
Gelo rola kê di perwerdekirina zarokan de piştî
malbatê heye?
Eger ragehandin taybet tilfiziyon/TV yek ji alavên
herî bi bandor bin di jiyana zarokan de, programên têne weşandin li gor temenê
wan e yan na?
Zarok di tilfiziyonê/TV de  li çi tamaşe dike?
Çima dayik rê didin zarokan bi tena serê xwe li tilfiziyonê/TV tamaşe bikin?
Perwerdekirina zarokan xem û xeyala her malbatekê ye, di heman demê de xewna her civakeke pêşketî, ji ber zarok xwedî pêdiviyên civakî, derûnî û laşî ne, herwiha pêwîstiya wan bi zaniyarî û agahiyên rast li ser gerdûn û sirûştê hene û ji ber ku di vê serdema me ya niha de, êdî perwerdkirina zarokan ji aliyê malbatê ve her ku diçe kêm dibe û guhdana zarokan bi alavên ragehandinê mîna tilfiziyon, Vîdiyo, lîstikên Kompiyûterê rojname, rêklam û Intrnetê heye. Pêwîst e programên taybet li ser bingehên zanistî, derûnî û perwerdeyî ji zarokan re werin pêkanîn.
Dîtina zarokan ji Tilfizyonê re du metirsiyên herî mezin bi xwe re tîne, yek ji wan ew e piraniya zarokan dema dayika wan ne amade be li gel wan li pirogramên ku ji mezinan re hatine pêkanîn tamaşe dikin û dema zarok bi tena serê xwe tilfizyonê temaşe dike bandora wê bihitir e ku kesên din li gel bin, ji ber ku her berhemek bandora xwe li ser wê zarokê heye.
Ji aliyekê din ve mana zarokan heta derengiya şevê û rûniştina wî demeke dirêj li pêşiya tilvizyonê bêyî ku hest bi demê û giringiya wê bike, metirsiya herî mezin e ew yeke bandorê li ser erkê wî yê xwendinê û dibistanê dike, êdî nema dikare waneyên xwe binvîsîne û bixwîne, ji bilî têkçûna tendirûstiya wî ji rûniştina demên dirêj, têkçûna asta nerîna çavên wî, pişta wî û damarên wî yên mejî.
Ya herî metirsîdar jî giraniya laşê wî ji pirbûna xwarinên cor bicor yên ku di dema li tilfiziyonê tamaşe dike û dixwe, herwiha ji aliyeke din ve zarok dûrî tevgera xwe dibin, dûrî werziş û lîstikê dibin.
Mana zarokan bi demjmêrên dirêj bandora xwe ya xirab li ser derûnî û saykolojiya wan nemaze tirsa ku li cem çêdike dema ku wan (li) filêm tirs tê de hene temaşe dike, nemaze ku zarok temenê wan piçûk in û her tiştî dibînin di baweriya wan de ku rasteqîn in.
Ji ber vê yekê pêwîst e dê û bav pihtir nêzîkî zarokên xwe bibin, çavdêriya wan berhemên ku zarokên wan guhdanê pê dikin û bişopînin, ji ber ku zarok li gor temên xwe nikare berhemên baş û nebaş destnîşan bike. Zarok berhemên jiyana mirovan in, lewma pêwîst e guhdaneke giştî bi  wan werin kirin daku(da ku), civakeke saxlem û pêşketî ava bikin.
 

شارك المقال :

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

اقرأ أيضاً ...

سەلاح بەدرەدین

لە گەرمەی هەڵكشانی ململانێیەكانی نێوان بەرژەوەندییەكانی هێزە زلهێزەكان لەسەر سامان و سەرچاوەكانی وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و، زیادبوونی خێرایی ڕووبەڕووبوونەوەكانی نێوان لایەنە هەرێمییە حوكمڕانەكان سەبارەت بە دابەشكردنی هەژموون و داگیرسانی پڵیتەی شەڕەكان بەوەكالەت، هەروەها گەشەسەندنی ئەو شەڕانە لەم ساڵانەی دواییدا و، هەڵگیرسانی شەڕ و پێكدادانی توندوتیژیی نێوان هێزەكانی گەلانی زیندوو لە لایەك و، ڕژێمە دیكتاتۆرە…

Tengezar Marînî

Erkên Zimên

Erk ên zimên cihêreng in û dikarin li ser çend beşan werin dabeş kirin. Erk ên herî baş ên zimên ji hêla zimannas Roman Jakobson ve hatine formulekirin, ku şeş erkên bingehîn destnîşan kirine:

Erkê referansê/Lêveger: Ev erk behsa ragihandina agahî û rastiyan dike. Ew di…

EBDILBAQȊ ELȊ

Serok û lȇvegerȇ kurdî Mes’ûd Berzanî ti carî ji kurdan dûr neketiye, li ku derê û kengî jî be, belȇ ew her tim bi wan re ye, ȗ nêzî wan e her wekȗ lȇdana dilȇ wan be.

Roleke mezin ya serok Berzanȋ di pirsa kurd li rojavayȇ kurdistanȇ de…

Baso Kurdaxi

Bihara nûjen
Bihara ciwaniyan her heye
Dilên tî li hev dicivin
Ji bo azadî û hêviyan
Mîna fısıltandina bêdengiya demê
Rojan ew westandin
Gilî û gazinan ji siruşta bêdeng
Ber bi çiyayê bilind ve
Dilê wî bi ava zelal lêdide
ava kaniyê ya gurrîn
Ji bo veşartina êşê di nav tozê de
Û birîn bi axa sor hatiye nixumandin
Bi pelên zeytûnê…